Dr Wai Chun Tao Desmond
Bác sĩ nội tiêu hóa
Nguồn: Shutterstock
Bác sĩ nội tiêu hóa
Rượu đã được con người thưởng thức từ thời xa xưa. Nó thường được sử dụng trong những lễ kỉ niệm như đám cưới, ngày cưới, và tiệc mừng. Trong khi uống rượu với mức lượng nhẹ đến vừa phải là điều thú vị, uống quá nhiều có thể rất nghiêm trọng và có khả năng dẫn đến tử vong.
Thật nguy hiểm khi rượu chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tổn thương gan, tạo nên xơ gan, suy gan, và ung thư gan.
Uống rượu quá mức dẫn đến quá trình tổng hợp axit béo dư thừa trong gan, tạo nên sự tích tụ quá mức của mỡ trong gan. Rượu cũng dẫn đến tổn thương oxy hóa trong gan, gây ra viêm và chết tế bào.
Khi gan bị viêm, xơ hóa (sẹo trên mô gan) có thể xuất hiện. Nếu tình trạng viêm tiếp tục kéo dài, bệnh nhân có thể bị xơ gan (gan bị xơ cứng) và ung thư gan.
Thật không may, bệnh gan thường là một kẻ giết người thầm lặng - thường không có dấu hiệu ban đầu nào trong giai đoạn đầu của tổn thương gan. Vào thời điểm bệnh nhân bắt đầu có những triệu chứng, thường đã quá muộn.
Những bệnh nhân bị tổn thương gan có cảm giác mệt mỏi, khó chịu ở vùng bụng, và giảm cân. Những bệnh nhân với tổn thương gan nghiêm trọng hơn sẽ có các triệu chứng nghiêm trọng hơn, như sưng bụng, sưng chân, nhầm lẫn tinh thần do tích tụ độc tố trong máu, nhiễm trùng tái phát, và thậm chí nôn ra máu.
Rủi ro xơ gan tăng tỷ lệ thuận với lượng rượu tiêu thụ hàng ngày. Trong khi độ phổ biến của xơ gan là khoảng 1% ở các bệnh nhân uống 30-60g rượu một ngày, rủi ro tăng mạnh lên mức 5.7% ở những người tiêu thụ 120g mỗi ngày.
Một lon bia chứa 5% rượu có khoảng 15g rượu, tương đương với một ly rượu vang đỏ hoặc vang trắng (chứa khoảng 12-15% rượu), hoặc một ly rượu mạnh.
Nói theo ngôn ngữ đời thường, giới hạn an toàn của lượng rượu tiêu thụ hàng ngày là khoảng 2 lon bia, 2 ly vang, hoặc 2 ly rượu mạnh.
Phụ nữ sử dụng rượu bia có khuynh hướng rủi ro cao hơn trong việc tổn thương gan do rượu so với đàn ông, do kích thước cơ thể họ nói chung nhỏ hơn và do cơ thể nữ có tốc độ phân giải rượu chậm hơn.
Uống rượu theo kiểu say ngất ngư đặc biệt có hại, vì cơ thể không quen với việc phân giải khối lượng lớn như vậy trong một lần. Sự quá tải lên gan do kiểu uống rượu này có thể thậm chí còn tác hại hơn cả so với việc tiêu thụ rượu theo cách thường xuyên.
Sống kiêng khem kĩ lưỡng là nền tảng trong việc điều trị bệnh gan do rượu.
Vì nghiện rượu có những thành phần tâm lý và sinh lý, tôi thường quản lý những bệnh nhân gặp phải vấn đề rượu bia cùng với một chuyên gia tư vấn hay một bác sĩ tâm thần.
Gia đình và cộng đồng hỗ trợ cũng rất quan trọng.
Cần có sự cân bằng tinh tế giữa đối xử nhẹ nhàng với bệnh nhân uống rượu và cứng rắn trong việc từ chối không cho họ tiếp tục uống thêm rượu.
Việc ăn uống đầy đủ dinh dưỡng là một khía cạnh quan trọng khác trong việc quản lý bệnh gan. Những người nghiện rượu có khuynh hướng thiếu dinh dưỡng, vì quá trình trao đổi chất trong cơ thể họ có khuynh hướng nhanh hơn. Trong những trường hợp này, đổi sang một chế độ ăn lành mạnh hơn và bổ sung các chất dinh dưỡng có thể giúp quản lý được bệnh trạng.
Cũng có những loại thuốc/bổ sung dành riêng cho các tổn thương gan do rượu, mà cần được bác sĩ kê đơn. Với sự kiêng rượu hẳn, một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, và thuốc men, ngay cả những bệnh nhân mang một mức độ vừa phải của tổn thương gan có thể thấy sự cải thiện theo thời gian.
Tôi đã chứng kiến nhiều bệnh nhân nghiện rượu đảo ngược được tình trạng tổn thương gan 3-6 tháng sau khi bắt đầu kiêng rượu và nhận được cách chăm sóc chuyên khoa phù hợp.
Tuy nhiên, có một điểm không thể quay lại, nơi tình trạng gan của bệnh nhân bị tổn hại nghiêm trọng đến mức các chức năng gan tiếp tục giảm sút dù đã được chăm sóc y học tối ưu. Đối với những bệnh nhân như vậy, việc ghép gan là cần thiết.
Uống rượu là thú vị, nhưng chỉ ở trong một giới hạn nào đó. Những người thường xuyên sử dụng rượu bia nên tham vấn một chuyên khoa để được đánh giá y khoa. Dành cho những ai bị tổn thương gan nghiêm trọng do rượu, một cách tiếp cận đa ngành dẫn dắt bởi một bác sĩ chuyên khoa gan, và bao gồm bác sĩ tâm thần, chuyên gia tư vấn, chuyên khoa dinh dưỡng, sẽ cung cấp cơ hội tốt nhất để đảo ngược tình trạng tổn hại trên gan.