Sự thật hay hư cấu? 8 điều về thị lực của bạn

Khi trưởng thành, có thể bố mẹ bạn thường bảo với bạn những điều này nhằm ngăn cản bạn nghịch ngợm, ép bạn tắt TV, và ăn hết các loại thức ăn tốt cho sức khỏe nằm trên đĩa của bạn vào bữa tối. Nhưng những “sự thật” về thị lực này có đúng đến mức độ nào? Và còn những lời đồn đại khác về mắt ngoài kia?

Đã đến lúc phân ra đâu là sự thật, đâu là hư cấu!

1. Đọc sách trong điều kiện thiếu sáng sẽ phá hủy thị lực của bạn

Đúng hay sai? Vừa đúng vừa sai

Bố mẹ bạn có thể đã mắng bạn khi bắt gặp bạn đang đọc sách dưới chăn khi còn nhỏ, dọa bạn đi ngủ bằng những cảnh báo về thiệt hại bạn đã gây ra cho thị lực của mình. Nhưng liệu họ có nói đúng?

Câu trả lời vừa đúng, vừa sai. Mắt bạn thực ra được cấu tạo nhằm thích nghi tốt với nhiều cường độ ánh sáng khác nhau. Nếu đang đọc sách trong điều kiện thiếu sáng, đồng tử của bạn sẽ tạm thời nở to để mắt đón được nhiều ánh sáng vào võng mạc hơn. Các tế bào đặc biệt được gọi là tế bào que và tế bào nón sau đó sẽ sử dụng lượng ánh sáng này để gửi thông tin đến bộ não, cho não biết bạn đang nhìn thấy thứ gì – ở trường hợp này, sách hoặc tạp chí của bạn. Một vài người có thể cảm thấy điều này làm mệt mỏi mắt sau một lúc, nhưng những người khác sẽ chẳng hề gặp vấn đề gì.

Bên cạnh sự mỏi mệt của mắt, thực hiện các hoạt động thị giác thử thách, như đọc sách trong điều kiện thiếu ánh sáng, cũng có thể dẫn đến hiện tượng khô mắt tạm thời bởi vì bạn chớp mắt ít hơn. Hiện tượng này có thể gây khó chịu, nhưng không gây tổn hại đến cấu trúc hoặc chức năng của mắt. Bạn có thể điều trị hiện tượng này bằng cách sử dụng thuốc nhỏ mắt bôi trơn.

Có rất ít các nghiên cứu về tác động lâu dài của việc đọc sách trong ánh sáng yếu, nhưng một vài nghiên cứu đã tập trung vào các ảnh hưởng của việc nhìn vào những vật ở cự ly gần trong thời gian dài. Kết quả các nghiên cứu cho thấy “công việc nhìn ở cự ly gần” có thể đẩy nhanh tốc độ khởi phát của bệnh cận thị ở trẻ em. Vậy, về cơ bạn, nếu đọc sách trong ánh sáng yếu, và cầm sách rất gần mặt, bạn có thể gây tổn hại đến thị lực của mình.

2. Xem tivi nhiều sẽ làm mắt bạn bị vuông

Đúng hay sai? Sai

Có lẽ bạn đã từng nghe mọi người nói rằng xem tivi quá nhiều sẽ khiến mắt bạn bị vuông. Điều này là sai.

Xem nhiều TV có thể khiến mắt bạn cảm thấy mệt mỏi hoặc căng thẳng, nhưng sau một đêm ngon giấc, rất có thể bạn sẽ trở lại bình thường.

Điều đó không có nghĩa là xem nhiều TV tốt cho sức khỏe của bạn - xét cho cùng thì đó là một hoạt động thụ động. Nếu bạn dành hàng giờ trước TV mỗi ngày, nó có thể gián tiếp góp phần gây ra các vấn đề sức khỏe khác, ví dụ như béo phì. Ngoài ra, nếu bạn ngồi quá gần màn hình TV, việc này sẽ được coi là 'công việc nhìn gần'. Tăng cường công việc ở khoảng cách gần sẽ làm tăng nguy cơ cận thị ở trẻ em.

Vì vậy, đừng ngồi nhìn chằm chằm vào màn hình cả ngày, mỗi ngày!

3. Cà rốt tốt cho thị lực của bạn

Đúng hay sai? Hơi đúng một chút

Cà rốt rất giàu beta-carotene, một sắc tố dồi dào trong các loại trái cây và rau củ, mà cơ thể bạn sẽ chuyển hóa thành vitamin A. Và đúng là vitamin A rất cần thiết cho sức khỏe của mắt.

Nhưng nếu bạn đã nhận đủ lượng vitamin A mà cơ thể cần (rất có thể nếu bạn đang ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng), thì việc ăn thêm cà rốt sẽ không làm cho thị lực kém của bạn tốt hơn. Trên thực tế, điều này sẽ chỉ tạo ra sự khác biệt nếu bạn bị thiếu vitamin A do nguyên nhân như chế độ ăn uống kém, kém hấp thu (tình trạng bạn gặp vấn đề trong việc hấp thụ vitamin) hoặc nghiện rượu và các vấn đề về gan. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ có thể kê đơn thuốc và tư vấn thay đổi lối sống để cải thiện sức khỏe và thị lực của bạn.

Tuy nhiên, bạn vẫn có thể ăn nhiều cà rốt – chúng rất tốt cho sức khỏe! Vitamin A cũng có thể được tìm thấy trong sữa, pho mát, lòng đỏ trứng và gan.

4. Nếu bạn lác mắt, chúng sẽ mãi như thế

Đúng hay sai? Sai

Đây là một câu nói xưa, và nó chắc chắn là sai! Nếu bạn chỉ đang đùa giỡn và làm những khuôn mặt ngốc nghếch, bạn sẽ không làm hỏng thị lực của mình.

Tuy nhiên, nếu bạn hoặc con bạn thường xuyên bị lác mắt vào trong, ra ngoài, lên trên hoặc xuống dưới, hãy đến bác sĩ khám mắt. Đây có thể là dấu hiệu của bệnh lác mắt (tình trạng hai mắt không phải lúc nào cũng nhìn cùng một vị trí cùng một lúc). Bác sĩ có thể đề nghị kính thuốc, liệu pháp mắt hoặc phẫu thuật để điều trị tình trạng này.

5. Điện thoại thông minh có hại cho thị lực của bạn

Đúng hay sai? Đúng

Trong khi điện thoại thông minh vẫn là một phát minh tương đối mới, nghiên cứu y tế sơ bộ cho thấy chúng có thể gây ra một số tổn thương rất thực tế cho mắt của chúng ta. Điều này là do chúng phát ra các sóng ánh sáng xanh năng lượng cao. Các nghiên cứu cho thấy điều này góp phần gây mỏi mắt và khó chịu, và về lâu dài, có thể kích hoạt sớm các tình trạng liên quan đến tuổi tác. Một trong những tình trạng như vậy là thoái hóa điểm vàng, có thể dẫn đến mờ mắt hoặc mù lòa.

Vậy, bạn có thể làm gì để giảm thiểu tác động của ánh sáng xanh đến mắt? Dành ít thời gian hơn cho điện thoại của bạn và chuyển điện thoại của bạn sang 'chế độ ban đêm' (lọc ánh sáng xanh) nếu có thể.

6. Thị lực của bạn sẽ giảm nhanh hơn nếu bạn không đeo kính, hoặc nếu bạn đeo kính không đúng số

Đúng hay sai? Hơi đúng một chút

Đúng vậy, bạn sẽ gặp khó khăn trong việc tập trung vào mọi thứ một cách chính xác nếu bạn không đeo kính, hoặc nếu kính của bạn không đúng độ với bạn. Nhưng, mặc dù điều này có thể khiến mắt bạn cảm thấy căng và đau, nhưng nó không chắc gây ra tổn thương lâu dài cho bạn nếu bạn là người trưởng thành. Các tác dụng phụ chính, như đau đầu, thường là tạm thời.

Ở trẻ em, nếu đeo kính sai độ, mắt của trẻ sẽ không được kích thích để phát triển tối đa tiềm năng và có thể phát triển thành mắt lười.

Thị lực của bạn sẽ thay đổi theo thời gian. Nếu bạn thấy mình thường xuyên bị căng hoặc mỏi mắt, ngay cả khi đeo kính, hãy lên lịch kiểm tra mắt khác để xem liệu bạn có cần đơn thuốc mới hay không.

7. Chỉ những người lớn tuổi mới có nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp hoặc đục thủy tinh thể

Đúng hay sai? Sai

Bệnh tăng nhãn áp (thường là kết quả của áp lực lên dây thần kinh thị giác của bạn) và đục thủy tinh thể (mờ thủy tinh thể) chắc chắn là những tình trạng phổ biến hơn ở tuổi già, nhưng điều đó không có nghĩa là bạn không thể mắc phải chúng sớm hơn trong cuộc đời. Trên thực tế, một số trẻ sơ sinh bị sinh ra đã mắc bệnh tăng nhãn áp hoặc đục thủy tinh thể. Cả hai tình trạng này đều có thể dẫn đến mù lòa, vì vậy điều quan trọng là phải lưu ý về chúng.

Các triệu chứng của bệnh tăng nhãn áp bao gồm mờ mắt hoặc nhìn mờ, nhìn thấy ánh sáng màu cầu vồng và bị đau mắt dữ dội hoặc mất ánh sáng đột ngột. Các triệu chứng của bệnh đục thủy tinh thể bao gồm mờ mắt, nhạy cảm với ánh sáng và nhìn thấy 'quầng sáng' xung quanh ánh sáng.

Đôi khi, bạn có thể không nhận ra có một vấn đề nghiêm trọng cho đến khi quá muộn. Bất kể độ tuổi của bạn, điều cần thiết là phải đi khám mắt thường xuyên để kiểm tra các bệnh về mắt tiềm ẩn và các vấn đề về thị lực.

8. Trẻ em sẽ tự khỏi tình trạng mắt lười mà không cần can thiệp

Đúng hay sai? Sai

Bạn nên luôn tìm kiếm phương pháp điều trị nếu con bạn bị lác mắt (hay còn gọi là tật nhược thị). Nó thường xuất phát từ sự chênh lệch giữa hai mắt, với một mắt có tiêu điểm tốt hơn mắt kia.

Nếu chứng nhược thị không được điều trị sớm, não của con bạn có thể học cách bỏ qua những hình ảnh mà nó nhận được từ mắt không tiêu điểm (mờ). Điều này cuối cùng có thể làm hỏng thị lực của chúng vĩnh viễn. Tất cả trẻ em nên đi kiểm tra trước khi đến tuổi đi học để đảm bảo cả hai mắt đều có thể nhìn tốt như nhau và không có gì cản trở ánh sáng đi vào mắt.

9. Bạn có thể cải thiện thị lực của mình một cách tự nhiên

Đúng hay sai? Sai

Chỉnh sửa thị lực tự nhiên là niềm tin rằng bạn có thể phục hồi thị lực của mình mà không cần dựa vào kính mắt, kính áp tròng hoặc phẫu thuật mắt bằng laser. Các kỹ thuật bao gồm mát-xa mắt và các bài tập cho mắt như đảo tròng mắt.

Thật không may, không có bằng chứng nào cho thấy rằng phương pháp chỉnh sửa thị lực tự nhiên có hiệu quả. Liệu pháp thị lực (cụ thể là các bài tập hội tụ) có thể giúp ích cho một nhóm bệnh nhân chọn lọc bị suy hội tụ (khi mắt bạn gặp khó khăn trong việc tập trung vào một vật thể đang chuyển động).

Nếu bạn có bất kỳ lo ngại nào về thị lực của mình, đừng ngại trao đổi với bác sĩ chuyên khoa!