Điện cơ đồ (EMG) & đo tốc độ dẫn truyền thần kinh

Điện cơ đồ (EMG) là gì?

Điện cơ đồ (EMG) là một thủ thuật chẩn đoán giúp ghi lại hoạt động điện của cơ xương để đánh giá chức năng dây thần kinh và cơ.

Xét nghiệm này dùng để chẩn đoán các rối loạn thần kinh-cơ (bệnh trạng ảnh hưởng đến cơ hoặc hệ thần kinh).

EMG thường được thực hiện cùng với đo tốc độ dẫn truyền thần kinh (NCS). NCS được dùng để phát hiện tổn thương dây thần kinh, có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc yếu cơ.

Kết quả của các xét nghiệm này sẽ giúp bác sĩ xác định xem bệnh trạng của bạn là một vấn đề về cơ hay thần kinh.

Cách hoạt động

Điện cơ đồ dựa trên nguyên tắc các tế bào thần kinh truyền các tín hiệu điện nhỏ từ não đến cơ để điều khiển cơ co lại.

Kỹ thuật này bao gồm hai xét nghiệm: EMG kim và đo tốc độ dẫn truyền thần kinh.

EMG kim

EMG sẽ đo xem cơ đáp ứng như thế nào với tín hiệu điện.

Trong kỹ thuật EMG kim:

• Kim kết nối với máy tính sẽ được đâm vào cơ.
• Kim này sẽ đọc hoạt động của cơ và gửi dữ liệu vào máy tính.
• Dữ liệu (dưới dạng biểu đồ, âm thanh hoặc số) được một bác sĩ chuyên khoa diễn giải để đánh giá cơ hoạt động khi nghỉ ngơi và khi cử động có tốt không.

Đo tốc độ dẫn truyền thần kinh

Xét nghiệm đo tốc độ dẫn truyền thần kinh sẽ đánh giá tốc độ và độ mạnh của hoạt động điện của dây thần kinh.

Trong khi thực hiện đo tốc độ dẫn truyền thần kinh:

• Những đĩa nhỏ theo dõi (điện cực) được dán trên da để cảm nhận và ghi lại chức năng thần kinh.
• Sau đó, một dòng điện nhỏ được đưa vào da để xem dây thần kinh có thể dẫn truyền đến đĩa nhỏ và hoàn thành “mạch điện” không.
• Nếu có vấn đề gì với “mạch điện” thì có thể là tổn thương dây thần kinh.

Tại sao cần tiến hành điện cơ đồ (EMG)?

Điện cơ đồ thường được thực hiện nếu kiểm tra cho thấy sức mạnh cơ bắp bị suy giảm.

Kết quả điện cơ đồ giúp xác định xem tình trạng yếu cơ có phải là do tổn thương dây thần kinh gắn liền với cơ không hay tình trạng yếu đó có nguyên nhân từ một rối loạn thần kinh nền.

Có thể thực hiện xét nghiệm EMG và NCS cho các bệnh lý và thủ thuật như là:

• Bệnh lý cơ
• Bệnh thần kinh vận động
• Bệnh nhược cơ
• Loạn dưỡng cơ
• Bệnh lý rễ cột sống cổ hoặc thắt lưng
• Tổn thương đám rối thần kinh cánh tay hoặc thắt lưng
• Tiêm Botox theo hướng dẫn EMG

Các nguy cơ và biến chứng của EMG là gì?

Điện cơ đồ là một thủ thuật nhìn chung an toàn và hiếm gặp các biến chứng.

Một số tác dụng phụ của thủ thuật ít gặp nhưng có thể xảy ra là:

• Chảy máu hoặc bầm tím
• Đau
• Nhiễm trùng
• Bị đâm kim

Bạn chuẩn bị cho EMG như thế nào?

Trước khi thực hiện điện cơ đồ, bác sĩ sẽ đánh giá bệnh sử.

Vào ngày xét nghiệm:

• Hãy tắm trước đó
• Tránh dùng mọi loại kem, dưỡng thể hoặc nước hoa
• Mặc quần áo rộng, thoải mái

Tùy thuộc vào bệnh lý của bạn, bác sĩ sẽ khuyến cáo các bước chuẩn bị cụ thể cho xét nghiệm.

Thông báo cho bác sĩ nếu bạn:

• Đang dùng bất kỳ thực phẩm chức năng thảo dược hay thuốc nào, bao gồm aspirin hoặc thuốc làm loãng máu
• Bị rối loạn máu như là bệnh máu khó đông có thể làm tăng nguy cơ chảy máu kéo dài, để bác sĩ có thể thận trọng làm giảm chảy máu

Điều gì sẽ xảy ra trong EMG?

Thường không cần nhịn đói trước khi thực hiện thủ thuật.

Trước thủ thuật

Để chuẩn bị cho điện cơ đồ, bạn sẽ cần bỏ tất cả đồ trang sức, mắt kính, kẹp tóc hoặc các vật khác bằng kim loại trên cơ thể. Điều này để tránh gây nhiễu.

Trong khi thực hiện thủ thuật

Trong khi thực hiện thủ thuật, bạn sẽ ngồi hoặc nằm xuống.

• Sau khi xác nhận vị trí cần kiểm tra, bác sĩ sẽ vệ sinh da bằng thuốc khử trùng.
• Một điện cực nối đất sẽ được đặt lên cơ thể, thường dưới cánh tay hoặc chân.
• Bác sĩ sẽ đâm một kim nhỏ xíu có điện cực vào mô cơ để cho phép ghi lại hoạt động điện của cơ.

Kết quả thu được cho phép bác sĩ chuyên khoa thần kinh chẩn đoán các hoạt động bất thường của cơ hoặc dây thần kinh nếu có. Phương pháp kiểm tra này giúp phân biệt giữa bệnh lý rễ thần kinh và bệnh lý về cơ.

Chăm sóc và phục hồi sau EMG

Bạn có thể thấy hơi đau cơ sau khi đo điện cơ đồ. Cảm giác này thường hết sau một hai ngày.

Có thể bị bầm tím ở chỗ đâm kim.

Nếu bị đau cơ nặng hơn, hoặc nếu bị chảy máu, viêm, đau hoặc có mủ ở chỗ đâm kim, hãy đi khám bác sĩ.