Xạ phẫu định vị
Xạ phẫu định vị là gì?
Xạ phẫu định vị (SRS) là một dạng xạ trị rất chính xác, sử dụng nhiều chùm tia phóng xạ để điều trị các bất thường trong não và cột sống.
Không giống như phẫu thuật thông thường, SRS không cần tạo đường rạch hay vết mổ hở trên cơ thể. Dưới hướng dẫn hình ảnh 3D, liều cao bức xạ được nhắm vào vùng mục tiêu với tác động rất nhỏ lên mô khỏe mạnh xung quanh.
Vì SRS chiếu xạ với liều lượng và độ chính xác cao hơn rất nhiều nên chỉ cần một lần hoặc ít lần điều trị hơn (thường là 3 - 5 lần) so với xạ trị thông thường.
Cách thực hiện thủ thuật
Trong quá trình thực hiện thủ thuật, các chùm tia phóng xạ được hướng vào u từ nhiều điểm khác nhau, cho phép chiếu xạ với độ chính xác cao hơn.
Liệu pháp này thường được làm trong 6 – 25 lần, được gọi là các phân liều. Một phân liều đơn lẻ của liệu pháp này được gọi là xạ phẫu.
Xạ phẫu định vị hoạt động cũng giống như các loại bức xạ khác, bằng cách phá hủy hoặc làm tổn thương ADN của các tế bào mục tiêu. Điều này ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của các tế bào bất thường, khiến các u này không hoạt động nữa hoặc thu nhỏ lai.
Xạ phẫu định vị và xạ trị định vị có gì khác nhau?
Điểm khác biệt giữa xạ phẫu định vị và xạ trị định vị là cường độ và thời gian điều trị bức xạ.
Trong xạ phẫu định vị, bức xạ được chiếu ở cường độ rất cao, trong một liều đơn lẻ, đến một vùng nhỏ.
Trong xạ trị định vị, bức xạ được chiếu vào những thời điểm khác nhau, ở cường độ thấp hơn, đến những vùng lớn hơn. Điều này cho phép mô khỏe mạnh có thời gian hồi phục giữa các buổi điều trị.
Xạ phẫu định vị và xạ phẫu bằng dao gamma có gì khác nhau?
Xạ phẫu bằng dao gamma cũng là một dạng xạ phẫu định vị nhưng là điều trị đặc thù cho các bệnh lý ở não và đầu. Giống như các dạng SRS khác, sẽ không có vết rạch nào mà bác sĩ sẽ dùng các thiết bị chuyên dụng để hội tụ các chùm tia phóng xạ rất nhỏ vào vùng mục tiêu.
Xạ phẫu bằng dao gamma thường là liệu pháp sử dụng một lần trong một ngày.
Tại sao bạn cần xạ phẫu định vị?
Xạ phẫu định vị được dùng để điều trị các bệnh lý thần kinh như là:
- U dây thần kinh thính giác, một loại u không phải ung thư ở nền sọ có thể ảnh hưởng đến thính giác và cảm giác thăng bằng. SRS được sử dụng để ngăn chặn sự phát triển hoặc giảm thiểu kích thước của u để ngăn chặn tổn thương dây thần kinh vĩnh viễn.
- Động kinh. SRS sử dụng nhiều chùm tia phóng xạ được hội tụ chính xác để điều trị một vùng trong não, nơi gây ra co giật, với tác động rất nhỏ lên các mô khỏe mạnh xung quanh. Nếu tổn thương não như là u gây ra động kinh, điều trị u có thể làm giảm khả năng tái phát.
- Đau dây thần kinh sinh ba, một bệnh lý mạn tính gây ảnh hưởng đến dây thần kinh sinh ba và gây đau mặt nghiêm trọng. Các dây thần kinh này chịu trách nhiệm dẫn truyền thông tin cảm giác giữa não với khu vực trán, má và hàm dưới. SRS nhắm vào rễ thần kinh sinh ba để làm gián đoạn các tín hiệu đau này.
Xạ phẫu định vị mang đến những lợi ích như sau:
- Bác sĩ phẫu thuật có thể tiếp cận những vùng sâu nhất trong não không thể điều trị bằng phẫu thuật thông thường
- Vì không có vết rạch nào, bệnh nhân rất ít bị khó chịu và có ít nguy cơ do phẫu thuật
- Bệnh nhân chỉ cần dùng thuốc an thần nhẹ và có thể tỉnh trong toàn bộ thủ thuật
- Đa số bệnh nhân được điều trị trong khoa ngoại trú, hoặc nhiều nhất là nằm viện qua một đêm
- Bệnh nhân ít bị khó chịu hơn và có thời gian phục hồi nhanh hơn nhiều so với phẫu thuật thông thường
Các nguy cơ và biến chứng của xạ phẫu định vị là gì?
Xạ phẫu định vị nhìn chung có ít nguy cơ hơn phẫu thuật thông thường vì không rạch hay cắt.
Những biến chứng hoặc tác dụng phụ sớm thường chỉ tạm thời. Trong những ca bệnh hiếm gặp, một số người có thể bị những tác dụng phụ muộn. Các tác dụng phụ này có thể xảy ra nhiều tháng sau khi điều trị và khác nhau tùy vào vị trí điều trị trên cơ thể.
Bác sĩ có thể kê thuốc kháng viêm (thuốc corticosteroid) để ngăn ngừa những vấn đề này hoặc điều trị triệu chứng nếu xuất hiện.
Bác sĩ sẽ cùng quý vị thảo luận kỹ hơn về những nguy cơ tiềm ẩn.
Các biến chứng hoặc tác dụng phụ sớm sẽ tùy thuộc vào bộ phận cơ thể được điều trị. Các triệu chứng này bao gồm:
- Mệt mỏi và kiệt sức trong vài ngày đầu sau thủ thuật
- Sưng ở vị trí điều trị hoặc gần đó, có thể tạm thời làm đau nhiều hơn
- Buồn nôn hoặc nôn, nếu u bị chiếu xạ nằm gần ruột hoặc gan
- Rụng tóc/lông ở khu vực điều trị
- Các vấn đề ở miệng và khó nuốt
- Các vấn đề về ăn uống và tiêu hóa
- Tiêu chảy
- Buồn nôn và nôn
- Đau đầu
- Đau và sưng ở vùng điều trị
- Thay đổi về tiết niệu và bàng quang
Các tác dụng phụ muộn có thể bao gồm:
- Những thay đổi về ruột
- Những thay đổi về phổi
- Những thay đổi về tủy sống
- Xuất hiện ung thư mới (ung thư thứ phát)
- Sưng cánh tay và chân (phù bạch huyết)
- Xương yếu hoặc giòn
Tại sao bạn nên chọn Bệnh viện Gleneagles?
Tại Bệnh viện Gleneagles ở Singapore, chúng tôi mang đến các dịch vụ chẩn đoán hình ảnh và xạ trị toàn diện để điều trị ung thư.
Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa ung thư và chuyên gia xạ trị luôn cố gắng mang đến kết quả lâm sàng tốt hơn bằng cách sử dụng các liệu pháp chống ung thư tiên tiến như xạ phẫu định vị.
Trang này đã được kiểm duyệt.
Bạn cần trợ giúp?
Để biết thêm thông tin, vui lòng gọi
+65 6575 7575
Để đặt lịch hẹn, vui lòng dùng WhatsApp
+65 8111 9777
