Bảy Cách Ngăn Chặn Cơn Hen Suyễn

Hen suyễn xảy ra khi đường thở (ống phế quản) trong phổi bị viêm và tắc nghẽn bởi chất nhầy, gây khó thở. Ngực thắt lại và phổi dường như phát ra tiếng thở khò khè.

Các dấu hiệu và triệu chứng của cơn hen suyễn

Sự xuất hiện của bốn triệu chứng này có thể cho thấy một người có bệnh hen suyễn:

• Ho không ngừng. Có thể ho vào ban ngày hoặc bị đánh thức vì chứng ho vào ban đêm.
• Thở khò khè hoặc có tiếng huýt sáo khi thở. Tiếng này nghe rõ khi bạn thở ra và có thể bắt đầu bằng âm thanh trầm thấp và chuyển dần sang nốt cao.
• Các vấn đề về hô hấp như thở ngắn, khó thở ra hoặc thở rất nhanh.
• Đau thắt hoặc cảm giác bị đè nén ở ngực.

Các dấu hiệu cảnh báo khác cho thấy sắp lên cơn hen suyễn (hay còn gọi là đợt cấp) gồm có:

• Khó nói chuyện.
• Cảm thấy lo lắng hoặc hoảng sợ.
• Da mặt nhợt nhạt, đổ mồ hôi.
• Môi hoặc móng tay màu xanh da trời.
• Các triệu chứng trở nặng ngay cả khi đã dùng thuốc.

Hen suyễn hoàn toàn có thể được kiểm soát tốt. Nếu bạn thấy mình thường xuyên bị lên cơn hen, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về những thay đổi lối sống có thể thực hiện để ngăn ngừa các cơn hen. Dưới đây là bảy bước được đề xuất bởi bác sĩ Ong Kian Chung, chuyên gia về hô hấp tại Bệnh viện Bệnh viện Mount Elizabeth, về cách giữ cho tình trạng bệnh của bạn luôn được kiểm soát.

1. Nhận diện các yếu tố kích thích cơn hen suyễn và triệu chứng

Để ngăn ngừa cơn hen suyễn, việc đầu tiên bạn nên làm là nhận ra các nguyên nhân gây ra chúng. Một số tác nhân kích hoạt nhất định gây ra chuỗi các triệu chứng hen suyễn - ho, thở khò khè, khó thở - vì vậy điều quan trọng là bạn phải nhận ra những yếu tố này. Có như vậy, bạn mới có thể thực hiện các bước đề phòng cơn hen.

Nếu chưa nắm được nguyên nhân nào gây ra cơn hen suyễn cho bạn, hãy bắt đầu theo dõi các triệu chứng hen suyễn trong một cuốn nhật ký.

Theo dõi các triệu chứng trong vài tuần và nhớ ghi lại tất cả các yếu tố môi trường và tinh thần có liên quan đến bệnh hen suyễn của bạn. Khi lên cơn hen, hãy xem lại cuốn nhật ký của mình để xác định yếu tố (hoặc sự kết hợp của các yếu tố) nào có thể đã góp phần gây ra cơn hen. Một số tác nhân phổ biến kích hoạt cơn hen không phải lúc nào cũng rõ ràng.

Một khi đã xác định được các yếu tố kích thích cơn hen của mình, bạn sẽ dễ dàng tìm cách để tránh chúng. Các tác nhân kích thích cơn hen suyễn phổ biến nhất bao gồm ô nhiễm không khí, dị ứng, vi rút cúm và khói thuốc.

2. Thiết kế kế hoạch hành động về bệnh hen suyễn với bác sĩ

Phát triển một kế hoạch hành động về bệnh hen suyễn với bác sĩ có thể giúp bạn kiểm soát bệnh. Kế hoạch này nên ghi lại các thông tin quan trọng gồm thuốc men của bạn, cách xử lý cơn hen suyễn và cách kiểm soát các triệu chứng hen suyễn trong dài hạn. Hầu hết các kế hoạch chia các triệu chứng hen suyễn thành ba khu vực màu - xanh lá cây, vàng và đỏ - để giúp bạn theo dõi mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.

Hen suyễn là một tình trạng bệnh liên tục và cần theo dõi cùng điều trị thường xuyên. Chủ động nắm vững phương pháp điều trị có thể giúp bạn cảm thấy kiểm soát tốt hơn tình trạng bệnh của mình, và cuộc sống nói chung.

3. Bảo vệ môi trường sống của bạn tránh dị ứng để ngăn cơn hen suyễn

Nếu bạn bị hen suyễn do dị ứng, hãy đảm bảo giảm thiểu nguy cơ tiếp xúc với các chất gây dị ứng cho bạn. Tiếp xúc với chất gây dị ứng có thể làm tăng tạm thời tình trạng viêm ở đường thở của người hen suyễn, khiến họ dễ bị lên cơn hen suyễn hơn. Cách dễ nhất để giảm tiếp xúc với chất gây dị ứng là loại bỏ hoàn toàn chúng hoặc ít nhất là bảo vệ môi trường sống của bạn để tránh dị ứng. Một số cách để bảo vệ môi trường sống của bạn tránh dị ứng gồm có:

• Thay ga trải giường thường xuyên và giặt ga trải giường cùng vỏ gối trong nước nóng để loại bỏ mạt bụi
• Lắp đặt máy lọc không khí (với bộ lọc HEPA chính hãng) trong phòng ngủ để giảm lượng mạt bụi
• Sử dụng máy hút ẩm để làm giảm độ ẩm và ngăn ngừa nấm mốc hình thành trong nhà của bạn
• Hút bụi sàn nhà với máy hút bụi có gắn bộ lọc HEPA ít nhất hai lần mỗi tuần để tránh tích tụ bụi bẩn

4. Tránh khu vực có khói thuốc lá

Khói thuốc lá và bệnh hen suyễn hoàn toàn không nên đi chung với nhau. Hít phải khói - kể cả khói thuốc thụ động - có thể kích hoạt lên cơn hen và tắc nghẽn đường thở. Hãy cố gắng tránh xa tất cả các nguồn khói, bao gồm cả khói thuốc lá, nhang, nến và lửa, bất cứ khi nào có thể. Bạn có thể muốn làm theo một số các mẹo sau đây:

• Không cho phép hút thuốc trong nhà hoặc xe hơi của bạn
• Tránh khu vực hút thuốc ở nơi công cộng, ví dụ như quán cà phê
• Khi đi du lịch, hãy chọn phòng không hút thuốc.

5. Tiêm phòng cúm

Hãy tiêm vắc xin cúm mỗi năm để bảo vệ bản thân khỏi vi-rút cúm, loại vi-rút hầu như luôn khiến tình trạng hen suyễn nghiêm trọng hơn nhiều trong các ngày và tuần sau khi nhiễm bệnh. Người có bệnh hen suyễn dễ bị biến chứng do cúm hơn, ví dụ như viêm phổi và có nhiều khả năng phải nhập viện hơn. Tiêm phòng đầy đủ có thể giúp phòng ngừa cúm và nhiễm trùng ngực (phổi), những tác nhân có thể kích hoạt các đợt hen suyễn bùng phát.

6. Tập thể dục an toàn khi bị hen suyễn

Hoạt động thể chất rất quan trọng với sức khỏe nói chung, kể cả đối với những người bị hen suyễn. Một trong các mục tiêu của việc điều trị hen suyễn là giúp bạn duy trì lối sống bình thường và khỏe mạnh, bao gồm tập thể dục và các hoạt động thể chất khác. Bơi lội, chẳng hạn, thường được dung nạp tốt bởi nhiều người bệnh hen suyễn vì nó thường được thực hiện trong khi thở trong không khí ẩm, ấm áp. Bơi cũng là một môn thể thao rất tốt cho việc duy trì sức khỏe.

Cuối cùng, hãy thảo luận với bác sĩ để thiết kế một lịch trình tập luyện thích hợp cho bạn an toàn để thực hiện, như vậy bạn có thể tiếp tục duy trì sức khoẻ tốt.

7. Kiểm soát hen suyễn tốt với thuốc men

Chuẩn bị sẵn sàng luôn đem lại lợi ích. Ngoài việc luôn giữ cho hen suyễn được kiểm soát bằng cách dùng thuốc men theo chỉ định của bác sĩ, bạn cũng có thể mang theo thuốc điều trị hen suyễn tác dụng nhanh mọi lúc mọi nơi. Nếu định ra ngoài, hãy nhớ đem theo thuốc giảm nhẹ hen suyễn và tìm hiểu trước để xác định nơi đặt cơ sở y tế gần nhất, để bạn biết cần đến đâu trong trường hợp khẩn cấp.

Có một số loại thuốc men sẵn có để điều trị và ngăn ngừa các triệu chứng bệnh hen:

• Thuốc kiểm soát hen suyễn trường kỳ là loại điều trị quan trọng nhất đối với phần lớn những người bệnh hen suyễn. Các loại thuốc này được dùng thường xuyên để kiểm soát các triệu chứng mãn tính và ngăn ngừa cơn hen suyễn. Ví dụ cho nhóm thuốc này bao gồm corticosteroid dạng hít và thuốc điều hòa leukotriene.
• Thuốc giảm nhẹ (cứu nguy) nhanh chóng được sử dụng để ngăn ngừa hoặc điều trị cơn hen suyễn. Tùy thuộc vào nhu cầu, các loại thuốc này được dùng để giảm các triệu chứng nhanh chóng và trong thời gian ngắn. Ví dụ bao gồm chất chủ vận thụ thể beta tác dụng ngắn, thuốc ipratropium, thuốc corticosteroid đường uống và đường tiêm tĩnh mạch.
• Thuốc điều trị hen suyễn do dị ứng được dùng thường xuyên hoặc theo nhu cầu để giảm độ nhạy cảm của cơ thể với một chất gây dị ứng cụ thể. Nhóm thuốc này bao gồm mũi tiêm chống dị ứng và các thuốc khác.
• Sinh học được sử dụng để kiểm soát tốt hơn các triệu chứng hen suyễn nghiêm trọng. Các thuốc thuộc nhóm sinh học được dùng kết hợp với thuốc kiểm soát nhằm ngăn chặn các phản ứng sinh học ở mức độ tiềm ẩn gây viêm trong phổi.

Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu sử dụng bất kỳ thuốc điều trị nào.

Cơn hen suyễn về cơ bản là dấu hiệu cho thấy hen suyễn của bạn không được kiểm soát tốt. Nếu bạn thấy mình trải qua các cơn hen suyễn thường xuyên, hãy đến gặp bác sĩ để tham khảo về các thay đổi lối sống có thể thực hiện để có thể lấy lại quyền kiểm soát tình trạng bệnh của bạn.