Khi nào cần kiểm tra ung thư?

Chẩn đoán kết quả ung thư có thể làm cho nhiều người cảm thấy lo ngại và e sợ, điều này là lý do tại sao một số người né tránh việc thực hiện các xét nghiệm tầm soát. Tuy nhiên, việc bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo và trì hoãn việc kiểm tra cần thiết có thể làm cho ung thư phát triển và di căn lan rộng, làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 10 triệu người chết vì ung thư vào năm 2020. Tuy nhiên, ước lượng có từ 30 - 50% các trường hợp ung thư có thể được ngăn ngừa bằng cách tránh các yếu tố nguy cơ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa.

Điều tốt nhất có thể làm lúc này là hãy thay đổi lối sống của bạn lành mạnh hơn để giảm nguy cơ mắc ung thư. Điều này bao gồm tránh hút thuốc lá và uống rượu, ăn một chế độ dinh dưỡng cân đối và tập thể dục nhiều hơn. Các biện pháp bảo vệ như tiêm phòng chống viêm gan B và virus Papilloma người (HPV) cũng có thể giúp ngăn ngừa ung thư gan và ung thư cổ tử cung.

Ngoài thay đổi lối sống lành mạnh hơn, để giúp tầm soát ung thư việc kiểm tra rất quan trọng để phát hiện ung thư sớm, trước khi có triệu chứng xuất hiện hoặc thậm chí ở giai đoạn tiền ung thư. Nếu như không thực hiện tầm soát định kỳ, một số trường hợp ung thư chỉ được chẩn đoán ở các giai đoạn tiến triển hoặc muộn, từ đó hạn chế các phương pháp điều trị và ảnh hưởng đến tỷ lệ sống sót của người bệnh

Trong bài viết này, chúng ta hãy cùng xem xét về các loại ung thư phổ biến nhất ở Singapore, các dấu hiệu và triệu chứng ung thư bạn không nên bỏ qua, và những xét nghiệm sàng lọc nào được khuyến nghị.

Những loại ung thư phổ biến nhất ở Singapore là gì?

Ung thư đại trực tràng

Đây là loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới chiếm 16.3% và là loại ung thư phổ biến thứ hai ở phụ nữ chiếm 12.9%. Ung thư đại trực tràng bắt đầu từ những khối u không ác tính (u lành tính) được biết đến là polyp, mà đôi khi chúng phát triển thành ung thư. Quá trình này có thể mất nhiều năm, cho phép thời gian để phát hiện sớm thông qua một hoặc nhiều xét nghiệm sàng lọc.

Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư đại trực tràng ở giai đoạn nặng tiên tiến bao gồm giảm cân nặng vô căn, thay đổi về thói quen đi tiêu, đau nhức hoặc co cơ ở bụng, máu trong phân, rối loạn tiêu hoá, tiêu chảy, táo bón, hoặc cảm giác đầy ruột giống như chưa hoàn toàn rỗng sau khi đi tiêu. Hãy nhớ rằng các dấu hiệu, triệu chứng cảnh báo của ung thư đại trực tràng thường không xuất hiện ở giai đoạn nhẹ, và những triệu chứng này thường được phát hiện ở các bệnh nhân có ung thư đại trực tràng ở giai đoạn muộn.

Để kiểm tra ung thư đại trực tràng, thường thực hiện xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân (fecal occult blood test - FOBT) tìm kiếm dấu hiệu của máu trong phân. FOBT thường được sử dụng phổ biến nhất là xét nghiệm máu ẩn miễn dịch (occult blood immunological - OBI). Nếu kết quả xét nghiệm là dương tính, tiếp theo sẽ được kiến nghị thực hiện thêm xét nghiệm thẩm quan ruột để kiểm tra niêm mạc ruột lớn và loại bỏ polyp. Những người có kết quả xét nghiệm âm tính sẽ cần lặp lại xét nghiệm hàng năm để kiểm tra và tầm soát.

Việc sàng lọc được đề nghị thực hiện định kỳ cho những người từ 50 tuổi trở lên mặc dù không có triệu chứng hay dấu hiệu của bệnh. Đặc biệt lưu ý ở nhóm đối tượng nguy cơ cao như những người có tiền sử gia đình về ung thư đại trực tràng, việc sàng lọc nên bắt đầu ở tuổi sớm hơn.

Ung thư vú

Ung thư vú là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư ở phụ nữ tại Singapore, chiếm tỷ lệ 29,7%. Có khoảng 2.000 phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh mỗi năm.

Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư vú có thể bao gồm đau ở bất kỳ nơi nào trên vú, thay đổi về kích thước và hình dạng của vú, các khối u trong vú hoặc dưới cánh tay, độ dày/sưng ở một khu vực của vú, da đỏ/ bong, tróc vảy gãy ở khu vực vú hoặc vú, đau ở khu vực vú hoặc tụt núm nặn vú, chất tiết từ núm vú, bao gồm cả máu (không phải sữa mẹ).

Mặc dù 80 - 85% khối u trong vú cuối cùng được xác định là không ung thư, nhưng bất kỳ u hoặc bất thường nào cũng nên được kiểm tra để loại trừ khả năng mắc ung thư, vì điều trị sớm mang lại cơ hội điều trị thành công tốt nhất.

Ngoài việc thực hiện tự kiểm tra để kiểm tra u và sự thay đổi trong mô và da vú, hình thức sàng lọc hiệu quả nhất cho ung thư vú là thực hiện chụp nhũ ảnh (Mammogram) có thể phát hiện u quá nhỏ để cảm nhận được trong quá trình tự kiểm tra. Sau đó, người bệnh có thể được khuyến nghị thực hiện sinh thiết để kiểm tra xem u có phải là ung thư không.

Mammograms được khuyến nghị mỗi năm cho phụ nữ từ 40 - 49 tuổi và mỗi hai năm một lần cho phụ nữ từ 50 tuổi trở lên. Điều này giúp tạo ra một lịch trình kiểm tra định kỳ, giúp phát hiện sớm và tăng cơ hội điều trị thành công.

Ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại ung thư phổ biến ở nam giới tại Singapore, chiếm tỷ lệ cao thứ hai với 16,8%. Trong giai đoạn ban đầu của bệnh, thường không có triệu chứng rõ ràng, điều này làm cho việc phát hiện chẩn đoán trở nên khó khăn hơn.Thậm chí khi bệnh ung thư ở giai đoạn muộn tiên tiến, các triệu chứng như tiểu khó tiểu hoặc có máu lẫn trong nước tiểu cũng không xuất hiện ở một số trường hợp.

Các dấu hiệu và triệu chứng khác của ung thư tuyến tiền liệt bao gồm giảm lực mạnh của dòng nước tiểu, máu lẫn trong tinh dịch, đau ở xương, giảm cân không lý do, và rối loạn cương dương.

Mặc dù ung thư tuyến tiền liệt thường phát triển chậm, khoảng 25% trường hợp được phát hiện ở giai đoạn muộn tiên tiến. Tuy nhiên, với việc sàng lọc định kỳ, nếu phát hiện từ sớm thì những người mắc ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn này có tỷ lệ sống sót sau 15 năm lên tới là 90%, trong khi tỷ lệ này giảm xuống chỉ còn 40% cho những người mắc ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn tiên tiến.

Việc sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt được khuyến nghị cho nam giới từ 50 tuổi trở lên, và nên bắt đầu sớm hơn nếu có tiền sử gia đình có liên quan với bệnh này. Xét nghiệm kháng nguyên cụ thể của tuyến tiền liệt (prostate specific antigen - PSA) thường được sử dụng để đánh giá sự phì đại của tuyến tiền liệt hoặc nghi ngờ về ung thư tuyến tiền liệt. Trong trường hợp nghi ngờ, bác sĩ sẽ yêu cầu thực hiện sinh thiết tuyến tiền liệt để lấy mẫu mô và kiểm tra tế bào ung thư.

Ung thư phổi

Có hai loại chính của ung thư phổi, chiếm 13,5% trong số nam giới và 7,9% trong số phụ nữ ở Singapore. Có hai loại là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC) và ung thư phổi tế bào nhỏ (SCLC).

Các dấu hiệu và triệu chứng của ung thư phổi bao gồm giảm cân vô căn, cảm giác mệt mỏi (luôn luôn cảm thấy mệt mỏi), ho kéo dài, khó thở, tiếng thở khò khè, ho ra máu, và đau ngực.

Gần 8,000 trường hợp ung thư phổi được chẩn đoán trong giai đoạn từ 2014 đến 2018 ở Singapore, với 85% trường hợp là NSCLC, bao gồm ung thư tuyến, ung thư tế bào biểu mô tuyến biểu biểu, và ung thư tế bào lớn. Phần 15% còn lại là SCLC, nhóm này có khả năng phát triển và di căn lan rộng nhanh chóng hơn.

Sàng lọc ung thư phổi được thực hiện bằng cách sử dụng máy quét CT liều thấp, được khuyến nghị cho những người ở độ tuổi từ 55 đến 74 tuổi đã hút thuốc 30 gói trở lên trong một năm.*

* Để tính số gói/năm, nhân số gói thuốc lá hút hàng ngày với số ngày trong năm hút thuốc.

Khi nào nên đi tầm soát ung thư?

Khi nói đến việc phát hiện sớm ung thư, việc có đủ thông tin và tích cực tham gia có thể là chìa khóa quan trọng. Phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm đầu giúp điều trị hiệu quả hơn và tăng cơ hội sống sót. Vì vậy, không nên chờ đợi cho đến khi xuất hiện các dấu hiệu rõ ràng của ung thư ở nam và nữ trước khi quyết định thực hiện các xét nghiệm sàng lọc ung thư.

Để yên tâm hơn, hãy tìm hiểu về các gói sàng lọc ung thư có sẵn và đặt lịch hẹn.