Đơn giản, triệt để và giữ lại núm vú? Hãy cùng tìm hiểu về phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến vú (ngực)

Bác sĩ Tan Yah Yuen, bác sĩ phẫu thuật tổng quát tại Bệnh viện Mount Elizabeth, giải đáp những thắc mắc về phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ tuyến vú.

Làm thế nào để biết tôi cần cắt bỏ toàn bộ tuyến vú hay bóc tách khối u?

Bóc tách khối u là phẫu thuật nhằm loại bỏ khối u ung thư và vùng mô xung quanh khối u chứ không cắt bỏ toàn bộ một bên vú. Cần cân nhắc một số yếu tố khi lựa chọn giữa bóc tách khối u hay cắt bỏ toàn bộ tuyến vú, chẳng hạn như nhu cầu cảm xúc của bệnh nhân, tình trạng sức khỏe cùng vị trí của khối u và kích cỡ ngực.

Phạm vi hoặc diện tích của vùng mô vú bị ung thư so với kích cỡ của toàn bộ vú cũng là một trong những yếu tố cần phải cân nhắc. Ví dụ, việc cắt bỏ khối u 2 cm ở người có bộ ngực Cup A có thể dẫn tới tình trạng biến dạng nghiêm trọng, trong khi cắt bỏ khối u có cùng kích thước ở người có bộ ngực Cup C sẽ không gây ra biến dạng đáng kể nào.

Một điều quan trọng nữa cần lưu ý đó là vùng ngực thường phải được trị xạ sau khi cắt bỏ khối u, trong khi đó, ở những ca ung thư vú giai đoạn đầu, việc trị xạ sau khi cắt bỏ toàn bộ tuyến vú là không cần thiết.

Bác sĩ phẫu thuật đôi khi sẽ đề xuất tiến hành phương pháp phẫu thuật tạo hình ung thư, trong đó, người ta sẽ thực hiện các kỹ thuật phẫu thuật tạo hình hoặc đưa các mô xung quanh vào trong vùng ngực bị khiếm khuyết để khắc phục biến dạng và giúp ngực trông đẹp hơn.

Có những kiểu cắt bỏ vú nào?

Thủ thuật cắt bỏ vú đơn giản chỉ là cắt bỏ toàn bộ một bên ngực và phần lớn vùng da vú. Cắt bỏ vú triệt để là cắt bỏ hoàn toàn một bên ngực và toàn bộ vùng da vú, đồng thời cắt bỏ cả vùng cơ thành ngực, tuy nhiên ngày nay, thủ thuật này rất ít khi được thực hiện.

Nếu người phụ nữ muốn được tái tạo vú ngay thì cần phải giữ lại càng nhiều da vú càng tốt (đôi khi có cả núm vú). Đây được gọi là phẫu thuật cắt vú tiết kiệm da. Nếu núm vú cũng được giữ lại, ta gọi đây là phẫu thuật cắt vú để lại quầng núm vú.

Ai phù hợp với phương pháp cắt vú tiết kiệm da/để lại quầng núm vú?

Phẫu thuật cắt vú tiết kiệm da/để lại quầng núm vú chỉ được thực hiện nếu có thể tái tạo vú ngay lập tức. Trong hầu hết các trường hợp, điều này phụ thuộc vào việc liệu người phụ nữ có muốn tái tạo ngực ngay lập tức hay không. Đôi khi, trong những ca ung thư nặng hơn, bác sĩ sẽ khuyến nghị không nên tái tạo vú ngay (nên thực hiện sau khi hoàn thành điều trị khoảng vài tháng hoặc 1 – 2 năm) nếu như bệnh nhân có nguy cơ tái phát ung thư cao.

Lý tưởng nhất, chúng ta nên giữ lại toàn bộ vùng da vú nếu vùng da đó hoàn toàn khỏe mạnh. Ta cũng có thể giữ lại phần núm vú nếu khối u không lan tới đây.

Lợi ích và rủi ro là gì?

Một lợi ích của phẫu thuật cắt bỏ vú đối với những ca ung thư giai đoạn đầu là bệnh nhân có thể không cần phải xạ trị nếu các hạch bạch huyết không bị ảnh hưởng bởi bệnh và khối u không quá lớn/quá rộng.

Nguy cơ ung thư vú tái phát sau khi cắt bỏ vú cũng thấp hơn so với nguy cơ sau khi cắt bỏ khối u ở vú mặc dù điều này không ảnh hưởng tới tỷ lệ sống sót lâu dài ở bệnh nhân ung thư.

Một điều quan trọng cần chú ý đó là cho dù bạn chọn phẫu thuật cắt bỏ vú hay phẫu thuật cắt bỏ khối u ở vú thì điều này cũng không ảnh hưởng tới nguy cơ tái phát ung thư về lâu dài ở những bộ phận khác của cơ thể như hạch bạch huyết, gan, phổi và xương.

Cũng giống như mọi phương pháp phẫu thuật khác, những rủi ro liên quan như xuất huyết hoặc nhiễm trùng vẫn có thể xảy ra, thế nhưng những trường hợp này tương đối hiếm gặp.

Đối với phương pháp cắt vú tiết kiệm da/để lại quầng núm vú và tái tạo vú ngay, những rủi ro như hồi phục kém, rách miệng vết thương hoặc nhiễm trùng ở những phụ nữ thừa cân/béo phì, bị bệnh tiểu đường, hút thuốc hoặc đã từng hút thuốc cũng sẽ cao hơn.

Cần mất bao lâu để hồi phục? Tôi có cần điều trị sau phẫu thuật không?

Một người phụ nữ có thể quay trở lại với các hoạt động cơ bản thường ngày sau khoảng 2 tuần và hầu hết phụ nữ đều quay trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường, bao gồm cả đi làm, sau 4 – 6 tuần. Nếu thực hiện tái tạo vú ngay lập tức, quá trình hồi phục sẽ mất nhiều thời gian hơn.

Việc điều trị thêm sau khi cắt bỏ vú có cần thiết hay không tùy thuộc vào loại ung thư và giai đoạn bệnh. Nhu cầu điều trị toàn thân, chẳng hạn như hóa trị, sẽ không thay đổi cho dù bạn chọn kiểu phẫu thuật nào, tức là, cho dù bạn chọn cắt bỏ vú thay vì cắt bỏ khối u ở vú thì việc tiến hành hóa trị cũng không thể tránh khỏi.

Nếu tôi không chọn tái tạo vú, ngực tôi sẽ trông ra sao sau khi phẫu thuật cắt bỏ?

Sẽ xuất hiện một vết sẹo dài trên ngực nếu tiến hành cắt bỏ vú mà không làm tái tạo. Khi vết mổ đã lành, phụ nữ nên sử dụng ngực giả bằng silicon (đặt trong áo ngực ở bên đã phẫu thuật) để cân bằng trọng lượng với bên ngực còn lại. Việc này sẽ giúp giảm áp lực lâu dài lên vùng cổ và đốt sống cổ.

Sau khi cắt bỏ ngực, cảm xúc sẽ bị ảnh hưởng ra sao?

Ảnh hưởng đối với mỗi người mỗi khác và tùy vào tính cách của bệnh nhân, các chứng bệnh tâm lý mà bệnh nhân đã mắc từ trước và sự ủng hộ, hỗ trợ từ phía gia đình và bạn bè.

Hầu hết các bệnh nhân có nhiều người thân và bạn bè bên cạnh có thể vượt qua các tác động khá tốt khi mà việc điều trị đang diễn ra và vẫn sẽ tiếp tục sau khi phẫu thuật. Đặc biệt là hiện nay, việc tái tạo vú ngay lập tức được nhiều người ủng hộ và được tiến hành thường xuyên.

Một số bệnh nhân cần có thêm thời gian và đôi khi họ sẽ được giúp đỡ bằng cách gặp mặt và trò chuyện với những người sống sót sau bệnh ung thư, những người có thể đưa cho họ lời khuyên thiết thực và giúp đỡ họ về mặt cảm xúc/tinh thần. Đôi khi, những bệnh nhân này cần tới gặp các nhà công tác xã hội, chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ tâm thần để được tư vấn và trị liệu.