10 Câu Hỏi Thường Gặp: Rối Loạn Tai Mũi Họng Ở Trẻ Em

Rối loạn tai mũi họng (ENT) là một trong những nguyên nhân chính khiến trẻ em cần đi khám bác sĩ. Các vấn đề về ENT phổ biến hơn ở trẻ em bởi cơ thể và hệ miễn dịch của chúng vẫn đang trong quá trình phát triển. Hệ quả là, nhiều bộ phận trong vùng tai mũi họng chưa phát triển hoàn chỉnh và có thể yếu trước khả năng bị rối loạn chức năng.

Các bệnh ENT ở trẻ em có thể trong dãy từ cảm lạnh và cúm đến dị ứng và đau tai, nhưng một số tình trạng ENT yêu cầu sự quan tâm khẩn trương hơn. Bác sĩ David Lau, chuyên khoa tai mũi họng tại Bệnh viện Gleneagles, trả lời 10 câu hỏi mà các bậc cha mẹ thường đưa ra.

1. Một vài bệnh ENT nhi khoa phổ biến là gì?

Các bé mắc phải đủ các rối loạn về ENT như dị ứng, các vấn đề về xoang, viêm xoang, và rối loạn giấc ngủ, ví dụ như ngáy và khó thở lúc ngủ. Chúng có thể xảy ra ở trẻ từ độ tuổi sơ sinh 2 tuổi.

2. Một vài loại dị ứng thông thường ở trẻ em là gì và làm thế nào để điều trị?

Loại dị ứng số một ở trẻ em là mò bụi nhà. Dị ứng với mò bụi nhà có thể dẫn đến các vấn đề về mũi, ngực, mắt, và da. Phương pháp điều trị nằm trong khoảng từ rửa mũi, xịt mũi, hoặc thuốc uống, đến liệu pháp miễn dịch, một dạng điều trị giúp hệ miễn dịch chống lại dị ứng. Nó bao gồm phương pháp ngậm dưới lưỡi bằng cách nhỏ vài giọt tinh chất gây dị ứng dưới lưỡi, hoặc chỉ đơn giản uống một viên nén mỗi ngày. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp, phẫu thuật có thể là phương pháp được đề nghị để làm thở dễ hơn.

3. Làm sao tôi có thể ngăn ngừa dị ứng cho con của mình?

Bác sĩ Lau ủng hộ việc quay về những điều cơ bản. Khi chăm sóc trẻ sơ sinh, hãy tránh sự sạch sẽ thái quá (dù điều này khó đo lường), và không hút thuốc quanh trẻ. Các nghiên cứu gần đây càng gợi ý rằng tiếp xúc với vi trùng khi trẻ còn sơ sinh có thể giúp chúng xây dựng phòng tuyến vững chắc hơn trước dị ứng ở giai đoạn sau của cuộc đời. Trẻ nhỏ không khỏe không nên uống kháng sinh trừ khi được bác sĩ tư vấn và có nguyên nhân rõ ràng.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng bú sữa mẹ giúp nâng cao hệ miễn dịch của trẻ sơ sinh.

Khi lớn, trẻ cũng nên có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, cân bằng để hỗ trợ sự phát triển.

4. Làm sao tôi có thể kiểm soát dị ứng ở con tôi?

Nếu các triệu chứng dị ứng đã xuất hiện, phụ huynh nên giảm thiểu tối đa sự tiếp xúc của trẻ với bụi và các vật phẩm hút bụi như thú bông, thảm, tấm phủ, và màn cửa. Thay đổi ga giương thường xuyên và làm sạch bộ lọc khí điều hòa mỗi tuần cũng được khuyến nghị. Cũng có khả năng thú nuôi là nguyên do gây dị ứng, bởi vảy da của chó mèo đôi khi kích hoạt các triệu chứng dị ứng.

5. Cảm lạnh thông thường ở con tôi nên được chữa trị thế nào?

Hãy theo dõi nhiệt độ của trẻ. Nguyên tắc chung là đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu nhiệt độ của bé đạt 40°C hoặc hơn. Giữ cho trẻ đủ nước và mát mẻ, cho bé nghỉ ngơi và âu yếm nhiều. Nếu trẻ có thể nuốt dễ chịu, bạn có thể cho bé vài viên kẹo cao su có vitamin C.

6. Khi nào con tôi nên khám bác sĩ tai mũi họng (ENT)?

Con của bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu có các biểu hiện sau:

• Khó khăn nuốt chất lỏng hơn một ngày
• Nhiệt độ ở mức 40°C hoặc cao hơn
• Co giật hoặc động kinh
• Nổi mẩn đỏ
• Ho dai dẳng hơn nửa tháng
• Cứng cổ hoặc đau đầu nghiêm trọng, có thể là dấu hiệu của thứ gì đó nghiêm trọng hơn

7. Khi nào con tôi nên tìm sự chữa trị cấp cứu về các vấn đề ENT?

Phụ huynh nên đưa trẻ đến phòng cấp cứu nếu trẻ đang gặp phải các triệu chứng như khó thở, chảy máu, hoặc đau dữ dội ở tai, mũi, hoặc cổ họng.

Dị vật mắc kẹt trong mũi, tai, và họng cũng cần được quan tâm y tế ngay lập tức. Tự mình tìm cách loại bỏ chướng ngại vật không phải là ý hay, bởi điều này có thể gây ra nhiều hư hại hơn cho các khu vực và cấu trúc mỏng manh trong vùng tai mũi họng.

Chấn thương và vết rách tai hoặc mũi từ các hoạt động thể thao hoặc đùa nghịch thô bạo là các nguyên do thường gặp khác khiến trẻ phải nhập viện ở Trung Tâm Chăm Sóc Khẩn Cấp (UCC).

8. Phương pháp trị liệu nào thích hợp với các bé có rối loạn ENT?

Bé có thể được cho dùng paracetamol, dựa vào độ tuổi, để giảm đau và sốt. Để làm thông mũi trẻ trên 2 tuổi, một loại cao xoa có thể được chà lên ngực bé. Với trẻ trên 4 tuổi, thuốc ho hoặc thuốc cảm có thể hỗ trợ giảm các triệu chứng. Với họng đau rát, kẹo cứng hoặc viên ngậm có thể giảm đau, dù những thứ này chỉ thích hợp cho trẻ lớn từ 6 tuổi trở lên.

Hãy luôn cẩn thận đo lường liều lượng kỹ càng, và dùng theo lịch trình thích hợp. Tránh sử dụng các công thức dành cho người lớn, và kể cả khi sử dụng thuốc cho trẻ em, tránh trộn lẫn hoặc tăng liều lượng trừ khi được bác sĩ đặc biệt dặn dò làm vậy.

Nếu các triệu chứng của con bạn không cải thiện hoặc thậm chí tồi tệ hơn, bạn nên đưa bé đi khám bác sĩ.

9. Kháng sinh có thể chữa trị các rối loạn ENT không?

Kháng sinh có ích cho một số bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn. Bởi hầu hết bệnh cảm lạnh và cúm ở trẻ em mang bản chất vi rút, chúng được chữa trị tốt nhất bởi chính hệ miễn dịch của cơ thể bé. Kháng sinh không giải quyết nguồn căn của nhiễm trùng trong trường hợp này. Ngoài ra, lạm dụng kháng sinh cũng có nghĩa là khả năng miễn dịch của trẻ không được xây dựng đúng cách.

10. Các vấn đề về ENT có thể tác động đến con tôi như thế nào?

Dị ứng (đặc biệt dị ứng mũi) có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, hành vi, và thậm chí khiến các tình trạng bệnh có sẳn nặng nề hơn, ví dụ như rối loạn tăng động. Nhận biết dị ứng là bước đầu tiên để chuẩn đoán và chữa trị hiệu quả. Điều này có thể hỗ trợ làm nhẹ các triệu chứng.