Những Điều Cần Biết Về Virus RSV Ở Trẻ Em

Virus đường hô hấp RSV là một loại virus hô hấp phổ biến, gây nhiễm trùng đường hô hấp và các triệu chứng giống cảm lạnh. Thực tế, nó rất phổ biến đến mức nhiều trẻ em sẽ mắc phải trước khi tròn hai tuổi.

Ai có nguy cơ nhiễm RSV?

RSV xâm nhập cơ thể qua mắt, mũi hoặc miệng. Nó có thể dễ dàng lây lan qua không khí khi một người mang virus ho hoặc hắt hơi gần, hoặc qua tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh hoặc bề mặt bị ô nhiễm. Bạn có thể tự hỏi liệu một loại virus dễ lây lan như vậy có nguy hiểm cho bé của bạn không. Đối với hầu hết chúng ta, RSV chỉ gây ra cảm lạnh kéo dài chưa đầy một tuần, nhưng nó có thể nguy hiểm đối với một số trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Những đối tượng có nguy cơ cao bị nhiễm RSV nghiêm trọng bao gồm:

• Trẻ sơ sinh non tháng
• Trẻ dưới 6 tháng tuổi
• Trẻ có hệ miễn dịch yếu
• Trẻ có bệnh tim bẩm sinh hoặc bệnh phổi mãn tính

Làm thế nào để biết bé nhà tôi có bị RSV không?

Các triệu chứng nhiễm RSV thường bắt đầu xuất hiện từ 4 - 6 ngày sau khi tiếp xúc với virus và tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và nhóm tuổi. Quan trọng là phải lưu ý rằng, mặc dù các triệu chứng ban đầu có thể xuất hiện nhẹ nhàng, bệnh có thể trở nên nghiêm trọng 3 - 5 ngày sau khi bệnh phát triển. Các triệu chứng sớm của RSV bao gồm:

• Chảy nước mũi
• Sốt nhẹ
• Ho
• Đau họng
• Đau đầu
• Giảm cảm giác thèm ăn

Trong những trường hợp nghiêm trọng, virus có thể lây lan xuống đường hô hấp dưới, gây viêm phế quản nhỏ (viêm các đường hô hấp nhỏ trong phổi) hoặc viêm phổi RSV (nhiễm trùng phổi). Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:

• Sốt
• Mệt mỏi
• Ho nặng
• Khò khè
• Khó thở
• Tím tái (màu xanh của da và môi)
• Giảm sự thèm ăn nghiêm trọng, với lượng nước tiểu giảm/dry diapers

Trẻ sơ sinh bị ảnh hưởng nặng nề nhất khi nhiễm RSV. Ở trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi, một số trường hợp nghiêm trọng cũng có thể phát triển các cơn ngưng thở bất thường - các khoảng thời gian trong đó trẻ bất thường ngừng thở.

Khi nào tôi nên đưa bé đến Trung Tâm Chăm Sóc Khẩn Cấp (UCC)?

Nhiễm RSV thường biến mất trong một hoặc hai tuần, nhưng trong thời gian này, nếu bạn nhận thấy bé có môi hoặc móng tay có màu xanh, từ chối bú mẹ liên tục, có vẻ mệt mỏi, hoặc thở nhanh, vui lòng tìm sự chăm sóc y tế khẩn cấp và đến UCC ngay lập tức.

Làm thế nào để chẩn đoán RSV?

Để chẩn đoán RSV, bác sĩ nhi khoa của bé sẽ tiến hành khám lâm sàng và lấy tiền sử y tế, bao gồm nghe phổi của bé. Nếu cần thiết, tùy thuộc vào tình trạng của bé, bác sĩ có thể thực hiện một số xét nghiệm bổ sung như:

• Xét nghiệm máu
• Chụp X-quang lồng ngực
• Lấy mẫu dịch hầu họng hoặc mũi

Điều trị RSV như thế nào?

Không có loại thuốc đặc hiệu nào điều trị chính virus. Quản lý RSV chủ yếu bao gồm chăm sóc hỗ trợ và điều trị triệu chứng tại nhà trong trường hợp nhẹ:

• Sử dụng bóng hút để nhẹ nhàng làm sạch dịch nhầy dày trong mũi bé.
• Cho bé uống nước nhỏ giọt suốt cả ngày để đảm bảo bé được cung cấp đủ nước.
• Sử dụng paracetamol (hoặc ibuprofen khi cần thiết) để giúp hạ sốt, khiến trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.

Đối với các trường hợp nghiêm trọng cần nhập viện, điều trị có thể bao gồm:

• Bổ sung oxy ẩm
• Dịch truyền tĩnh mạch
• Hút dịch đường thở
• Hỗ trợ thở (ví dụ như thông khí áp lực dương hoặc nội khí quản)

Điều gì xảy ra nếu RSV không được điều trị?

Đối với hầu hết trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ khỏe mạnh, RSV tương tự như cảm lạnh thông thường. Ở một số trẻ sơ sinh nhạy cảm, RSV có thể dẫn đến các biến chứng như viêm phế quản nhỏ RSV và viêm phổi RSV, có thể cần nhập viện điều trị.

Các biến chứng lâu dài của RSV là gì?

Có những lo ngại rằng nhiễm trùng RSV nặng trong những năm đầu đời có thể liên quan đến tình trạng khò khè tái phát, hen suyễn và chức năng phổi bị suy giảm.

Vậy làm thế nào để tôi bảo vệ bé khỏi RSV?

Hiện tại chưa có vaccine phòng ngừa nhiễm RSV. Đối với các nhóm có nguy cơ cao, các nhà cung cấp dịch vụ y tế có thể tiêm hàng tháng kháng thể đơn dòng đặc hiệu RSV (palivizumab) trước mùa RSV để cung cấp một số bảo vệ.

Do không có vaccine cho RSV, biện pháp phòng ngừa duy nhất là thông qua thói quen sống:

• Không hôn bé khi bạn không khỏe.
• Rửa tay thường xuyên hoặc sử dụng nước rửa tay, đặc biệt là trước khi chạm vào bé.
• Làm sạch và khử trùng các bề mặt cứng.
• Giữ bé tránh xa nơi đông người.
• Giữ bé tránh xa những người có triệu chứng ho và cảm lạnh.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh để giúp hệ miễn dịch của bé mạnh mẽ và hoạt động tốt.

Các câu hỏi thường gặp của phụ huynh

C: Liệu trẻ mắc RSV có thể đi học hoặc nhà trẻ không?

Đ: RSV là bệnh lây nhiễm. Hãy giữ trẻ ở nhà và tránh gửi trẻ đến trường hoặc nhà trẻ. Điều này cũng giúp ngăn ngừa trẻ bị nhiễm chéo bởi các bệnh vi-rút khác hoặc nhiễm khuẩn thứ phát.

C: Người lớn có thể lây RSV cho trẻ không?

Đ: Có. Cha mẹ và những người lớn khác có thể dễ dàng truyền RSV cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Hầu hết trẻ em nhiễm bệnh sau khi tiếp xúc với các thành viên trong gia đình đã nhiễm bệnh, hoặc từ các trẻ em khác ở trường hoặc các cơ sở vui chơi chung.

C: Cha mẹ có thể bị nhiễm RSV từ con mình không?

Đ: Trẻ em hoàn toàn có thể truyền vi-rút cho cha mẹ hoặc các thành viên khác trong gia đình.

C: Bé của tôi có thể bị nhiễm RSV nhiều lần không?

Đ: Nhiễm trùng trước đó với RSV không đảm bảo miễn dịch vĩnh viễn và việc tái nhiễm là phổ biến, tuy nhiên mức độ nghiêm trọng của bệnh có xu hướng giảm theo độ tuổi tăng lên.