Dr Hong Cho Tek Eric
Bác sĩ nội tim mạch
Nguồn: Shutterstock
Bác sĩ nội tim mạch
Một cơn đau tim ở những người trẻ, khỏe mạnh, năng động thật là vô nghĩa. Xét cho cùng, các cá nhân này được ngưỡng mộ vì sự tài giỏi trong thể thao và là hiện thân của lối sống lành mạnh. Khi một cái chết kiểu này xảy ra, nó để lại ảnh hưởng rất lớn không chỉ đối với gia đình nạn nhân, mà còn đối với cộng đồng và các bác sĩ, dễ hiểu là nó cũng thu hút nhiều sự chú ý từ công chúng và truyền thông.
Nhìn một cách khách quan, rủi ro tuyệt đối của cái chết do tim ngừng đột ngột (SCD) là rất nhỏ, mặc dù không thể không xem xét đến. Một nghiên cứu được thực hiện ở Singapore năm 2003 cho thấy xấp xỉ 1,000 người Singapore thiệt mạng do SCD mỗi năm - khoảng 3 trường hợp mỗi ngày. Một nửa số cái chết này xảy ra ở người dưới 60 tuổi, và phần lớn các trường hợp (> 90%) là nam giới với tuổi trung bình là 47. Với nữ giới, độ tuổi trung bình là 50. Nghiên cứu cũng chứng minh rằng 81% ca SCD là do bệnh động mạch vành tim. Thật kinh ngạc, ở một nửa số người đã khuất, tất cả 3 mạch máu vành tim chính của họ đều đã bị tắc.
Gác những lý do về mặt y tế qua một bên, xu hướng của các cái chết này có thể là do có nhiều "chiến binh cuối tuần" hơn - những người chỉ tham gia hoạt động thể chất cực kỳ gắng sức chỉ vào 1 hoặc 2 ngày trong một tuần. Thói quen này gắn liền với tỉ lệ SCD cao. SCD ảnh hưởng đến nam giới nhiều hơn nữ giới với tỉ lệ 9:1, có lẽ do tỉ lệ tham gia thấp hơn, hoặc do thực tế là có ít phụ nữ tham gia vào một số bộ môn thể thao mạo hiểm hơn.
Trong nỗ lực cuối cùng để hoàn thành một cuộc thi đấu, cơ thể phải trải qua sức căng thẳng tột độ. Người ta chứng minh rằng SCD nhiều khả năng xảy ra nhất ở 1,6km cuối của cuộc đua marathon 42km – và chiếm đến một nửa số ca SCD. Chặng nước rút cuối cùng đến đích với cái kết bằng một pha dừng đột ngột cũng gắn liền với rủi ro SCD cao hơn. Cũng dễ xảy ra ở những vận động viên ba môn phối hợp hơn vận động viên marathon gấp hai lần – và thời điểm dễ xảy ra nhất là ở phần thi bơi của sự kiện. Tuy vậy, trong phần lớn các trường hợp này (85%), không có rủi ro rõ ràng, hoặc là chỉ có rủi ro tối thiểu. Do đó, thử thách chính là xác định những người gặp rủi ro cao do các bệnh tim chưa được phát hiện.
Các nghiên cứu ở Mỹ cho thấy ở các vận động viên dưới 35, nguyên nhân phổ biến nhất của SCD là bệnh cơ tim phì đại. Bệnh lý này được di truyền và gây ra do các cơ tim dày lên. Nguyên nhân phổ biến thứ hai của SCD ở những người dưới 35 tuổi là sự dị thường trong cấu trúc động mạch vành tim. Điều này có thể cắt đứt nguồn cung cấp máu khi tim đập nhanh, điều thường xảy ra trong lúc gắng sức thể chất. Những nguyên nhân khác bao gồm các bệnh nhiễm trùng được tìm thấy, như viêm cơ tim (gây ra bởi nhiễm virus), bệnh động mạch vành tim, vỡ động mạch chủ, và phì đại thất trái (vùng phía dưới trái của buồng tim dày lên). Trong 3% ca, nguyên nhân vẫn chưa được xác định.
Ở các vận động viên trên 35 tuổi, nguyên nhân phổ biến nhất của SCD là bệnh động mạch vành tim. Những người có tiền sử bị giảm chức năng tim chiếm phần lớn các trường hợp SCD (75 - 80%) trong nhóm tuổi này. Bệnh tim cấu trúc có sẵn chiếm thêm khoảng 10 -15% ca SCD, trong khi nguyên nhân phổ biến thứ ba là một vấn đề về mạch điện của tim, một bệnh lý được gọi là loạn nhịp tim. Ví dụ, hội chứng Wolff-Parkinson-White có khả năng gây ra một sự "đoản mạch" dẫn đến nhịp tim nhanh đặc biệt trong lúc gắng sức thể chất.
Bài viết này lần đầu tiên được đăng tại ấn phẩm This Quarterly.