Đặt lưới lọc tĩnh mạch chủ dưới (IVC)

Đặt lưới lọc tĩnh mạch chủ dưới (IVC) là gì?

Đặt lưới lọc tĩnh mạch chủ dưới (IVC) là thủ thuật chẩn đoán hình ảnh can thiệp để đặt lưới lọc trong tĩnh mạch chủ dưới, tĩnh mạch lớn ở bụng đưa máu trở lại từ phần thân dưới lên tim.

Tại sao cần đặt lưới lọc IVC?

Khi mắc bệnh gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT), các cục máu đông phát triển trong tĩnh mạch ở chân hoặc vùng chậu đôi khi bị vỡ và các cục máu đông lớn có thể di chuyển đến phổi.

Thủ thuật này sử dụng lưới lọc IVC để giữ lại các mảnh vỡ của cục máu đông lớn và ngăn không cho đi qua tĩnh mạch chủ dưới đến tim và phổi, tại đây có thể gây biến chứng nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong.

Đối tượng nào không được đặt lưới lọc IVC?

Thủ thuật này không được khuyến cáo cho phụ nữ mang thai.

Các nguy cơ và biến chứng của việc đặt lưới lọc IVC là gì?

Thủ thuật can thiệp này có liên quan đến những rủi ro như:

• Đau hoặc khó chịu ở vị trí đặt ống thông
• Xuất huyết tại vị trí đặt
• Tổn thương mạch máu
• Nhiễm trùng máu

Các biến chứng có thể xảy ra

Một số biến chứng có thể xảy ra khi làm thủ thuật là:

• IVC có thể bị tắc sau khi đặt lưới lọc. Vì IVC bị tắc diễn tiến chậm nên thường sẽ không gây ra bất kỳ triệu chứng nào. Bạn sẽ thấy các tĩnh mạch xung quanh khu vực bị tắc và các tĩnh mạch này sẽ cho phép máu lưu thông từ phần thân dưới. Tuy nhiên, điều này dẫn đến nguy cơ cục máu đông đi qua các tĩnh mạch này, qua lưới lọc và đi đến phổi.
• Lưới lọc có thể dịch chuyển khỏi vị trí sau khi đặt. Nếu tĩnh mạch đùi (nằm ở háng) được sử dụng để thực hiện thủ thuật thì có khả năng tĩnh mạch sẽ bị tắc. Điều này có thể khiến chân sưng lên và có thể cần đến thuốc làm loãng máu trong tĩnh mạch hoặc sử dụng thuốc làm tan cục máu đông đưa vào IVC.
• Khả năng bị thuyên tắc phổi tái phát do các chất trong cục máu đông đi xuyên qua các lỗ nhỏ trong lưới lọc.

Các rủi ro liên quan khác bao gồm:

• Phản ứng dị ứng với chất cản quang tia X
• Chức năng thận giảm
• Hít phải (hít thức ăn hoặc chất lỏng vào phổi) hoặc suy hô hấp do sử dụng thuốc an thần tỉnh

Cũng có thể có những rủi ro không lường trước khác trong thủ thuật này dẫn đến tử vong.

Bạn cần chuẩn bị để đặt lưới lọc IVC như thế nào?

Trước khi làm thủ thuật, bác sĩ có thể làm những việc sau:

• Xét nghiệm máu để kiểm tra chức năng thận và xác định xem cục máu đông có bình thường không
• Hỏi về thuốc bạn đang dùng
• Hướng dẫn bạn ngưng dùng thuốc aspirin, thuốc kháng viêm không phải steroid (NSAID) hoặc thuốc làm loãng máu
• Hướng dẫn bạn không ăn hoặc uống bất cứ thứ gì sau nửa đêm trước khi làm thủ thuật và loại thuốc bạn có thể uống vào buổi sáng

Điều quan trọng là bạn nên cho bác sĩ biết:

• Tất cả loại thuốc bạn uống, kể cả thực phẩm chức năng từ thảo dược
• Về dị ứng, đặc biệt là đối với thuốc gây tê cục bộ, gây mê toàn thân hoặc chất cản quang
• Về các bệnh gần đây hoặc các bệnh khác
• Nếu bạn mang thai, tránh để thai nhi tiếp xúc với các bức xạ có thể có (ví dụ: tia X)
• Nếu bị đái tháo đường, bạn có thể nhận được hướng dẫn về ăn uống và liều insulin

Bạn có thể cần cởi quần áo và thay quần áo để khám.

Bạn cũng có thể cần tháo trang sức, kính đeo mắt và bất kỳ vật kim loại hoặc quần áo nào có thể ảnh hưởng đến hình ảnh tia X.

Sắp xếp người để lái xe đưa bạn về nhà sau khi thực hiện thủ thuật.

Bạn có thể làm gì khi đặt lưới lọc IVC?

Bạn có thể sẽ trải qua các quá trình sau:

Trước thủ thuật

Thuốc gây tê sẽ được tiêm vào da qua tĩnh mạch trước khi đặt ống thông.

Bạn cũng có thể được cho dùng thuốc truyền qua đường tĩnh mạch để giúp bạn thoải mái và thư giãn hơn. Đây được gọi là an thần tỉnh.

Trong khi thực hiện thủ thuật

Bạn có thể sẽ trải qua quy trình sau đây:

• Ống nhựa trong tĩnh mạch (ống thông) sẽ được đặt vào tĩnh mạch trong vùng háng hoặc cổ của bạn.
• Sau khi đặt ống thông vào tĩnh mạch, ống thông sẽ được đưa qua các mạch máu và vào IVC.
• Chất cản quang tia X (thuốc nhuộm tia X) sẽ được tiêm qua ống thông và chụp X-quang. Bạn có thể được yêu cầu nín thở trong vài giây khi chụp những bức ảnh này.
• Trong khi tiêm chất cản quang tia X, bạn có thể cảm thấy ấm hoặc có vị lạ trong miệng. Cả hai cảm giác này đều là tạm thời và sẽ biến mất sau một lúc.
• Một loạt ảnh chụp X-quang sẽ được thu nhận về IVC.
• Sau khi đặt ống thông vào IVC, lưới lọc sẽ được đặt thông qua ống thông. Bác sĩ sẽ định vị lưới lọc với sự trợ giúp của hình ảnh X-quang trong quá trình đặt.
• Sau khi hoàn tất thủ thuật, ống thông sẽ được rút ra và đặt băng ép lên vị trí rút ống cho đến khi ngừng chảy máu.

Sau thủ thuật

Bạn phải nằm thẳng trên giường tối đa 4 tiếng mà không được cử động cánh tay hoặc chân để tránh chảy máu.

Chăm sóc và phục hồi sau khi đặt lưới lọc IVC

Bạn sẽ ở lại trong phòng phục hồi cho đến khi hoàn toàn tỉnh táo và sẵn sàng về nhà.

Nếu đặt lưới lọc IVC qua tĩnh mạch ở cổ, bạn có thể tiếp tục hoạt động bình thường trong vòng 24 giờ.

Nếu đặt lưới lọc qua tĩnh mạch trong vùng háng, bạn nên:

• Tránh lái xe trong 24 giờ
• Nâng vật nặng và leo cầu thang trong 48 giờ

Bạn có thể tắm sau khi thực hiện thủ thuật 24 giờ.

Bác sĩ sẽ hướng dẫn bổ sung sau khi thực hiện thủ thuật nếu có.

Bác sĩ cũng có thể khuyến cáo bạn tham gia phục hồi chức năng tim để giúp cải thiện sức khỏe và hồi phục sau phẫu thuật tim.