Kiểm tra gắng sức tim hạt nhân

Kiểm tra gắng sức tim hạt nhân là gì?

Kiểm tra gắng sức tim hạt nhân được dùng để đánh giá lưu lượng máu đến cơ tim trong khi tập thể dục và nghỉ ngơi. Phương pháp kiểm tra này còn gọi là xạ hình tưới máu cơ tim hoặc chụp xạ hình tưới máu cơ tim.

Kiểm tra gắng sức tim hạt nhân là phương pháp kiểm tra thường dùng để chẩn đoán các vấn đề về tim. Phương pháp này có thể được dùng để bổ sung cho điện tâm đồ (ECG) thông thường, phát hiện điện cơ bất thường ở tim và xác định chính xác vị trí tắc nghẽn ở tim.

Cách hoạt động

Khi thực hiện thủ thuật này, bác sĩ sẽ tiêm một lượng nhỏ hợp chất phóng xạ (gọi là chất đánh dấu) vào tĩnh mạch ở cánh tay. Chất đánh dấu sẽ theo dòng máu di chuyển nhanh đến các tế bào cơ tim.

Bác sĩ sẽ chụp 2 chuỗi hình ảnh tim bằng camera gamma — khi nghỉ ngơi và sau khi tập thể dục. Nếu không phát hiện thấy hoạt tính phóng xạ trong một phần của tim, thì có nghĩa là lượng máu cung cấp cho phần đó bị thiếu.

Tại sao bạn cần đến kiểm tra gắng sức tim hạt nhân?

Bác sĩ có thể yêu cầu kiểm tra gắng sức tim hạt nhân để:

• Đánh giá lưu lượng máu đến thành tim.
• Xác định nguyên nhân đau ngực nếu bạn bị đau ngực không rõ lý do hoặc trong khi tập thể dục.
• Kiểm tra tình trạng tắc nghẽn ở động mạch vành (tim) bất kỳ và mức độ tắc nghẽn.
• Tìm hiểu mức độ tổn thương tim nếu bạn bị đau tim. Nếu không phát hiện thấy chất đánh dấu tại một số vùng của tim thì đó có thể là mô sẹo hoặc mô tim bị tổn thương do đau tim.
• Đánh giá lưu lượng máu đến tim sau phẫu thuật bắc cầu tim hoặc phẫu thuật tạo hình mạch (khai thông trở lại động mạch tim bị tắc nghẽn bằng bóng nong hoặc stent).

Những ai không nên thực hiện kiểm tra gắng sức tim hạt nhân?

Bạn không nên thực hiện phương pháp kiểm tra này nếu bạn:

• Bị cúm kèm sốt.
• Mắc bệnh truyền nhiễm như đau mắt hoặc thuỷ đậu.
• Đang mang thai hoặc cho con bú, để tránh phơi nhiễm phóng xạ.
• Đang cảm thấy mệt mỏi.

Các rủi ro và biến chứng của kiểm tra gắng sức tim hạt nhân là gì?

Nhìn chung, kiểm tra gắng sức tim hạt nhân là an toàn. Các biến chứng hiếm gặp bao gồm:

• Nhịp tim bất thường (rối loạn nhịp tim) xảy ra trong quá trình kiểm tra gắng sức. Tình trạng này thường mang tính tạm thời. Hiếm khi xảy ra rối loạn nhịp tim đe dọa đến tính mạng do thực hiện kiểm tra.
• Chóng mặt hoặc đau ngực có thể xảy ra trong quá trình thực hiện kiểm tra gắng sức tim hạt nhân. Các triệu chứng nhẹ và ngắn hạn khác có thể bao gồm cảm thấy lo lắng, khó thở, buồn nôn, run, đau đầu và đỏ bừng mặt trong khi thực hiện kiểm tra.
• Đau tim do thực hiện kiểm tra. Tình trạng này cực kỳ hiếm.
• Huyết áp thấp trong khi hoặc ngay sau khi tập thể dục. Bạn có thể cảm thấy chóng mặt hoặc ngất xỉu nhưng sẽ hồi phục sau khi kiểm tra gắng sức xong.

Chuẩn bị cho kiểm tra gắng sức tim hạt nhân như thế nào?

Để chuẩn bị cho kiểm tra này:

• Ngừng dùng thuốc có chứa theophylline trong 48 giờ trước khi làm kiểm tra này.
• Tránh dùng thuốc, thực phẩm và đồ uống có chứa caffeine trong 12 giờ trước khi làm kiểm tra.
• Cạo lông ngực nếu là bệnh nhân nam. Việc này giúp các điện cực dễ dính vào da hơn.
• Mặc hoặc mang theo trang phục và giày tập để tập thể dục hoặc đi bộ trên máy chạy bộ.
• Ăn nhẹ trước khi làm kiểm tra.

Bạn có thể kỳ vọng điều gì trong kiểm tra gắng sức tim hạt nhân?

Kiểm tra gắng sức tim hạt nhân có 2 phần:

1. Chụp khi nghỉ ngơi
2. Chụp khi gắng sức

Thời gian ước tính

Tùy thuộc vào loại chất đánh dấu hạt nhân được sử dụng, toàn bộ quá trình thực hiện kiểm tra có thể kéo dài 2 – 6 giờ.

Trước thủ thuật

Bác sĩ sẽ đặt ống truyền tĩnh mạch vào cánh tay để tiêm chất đánh dấu phóng xạ.

Trong khi thực hiện thủ thuật

Nếu bạn đang thực hiện chụp khi nghỉ ngơi, bác sĩ sẽ:

• Tiêm chất đánh dấu phóng xạ.
• Chờ cho chất đánh dấu lưu thông qua các mạch máu của tim.
• Chụp ảnh tim.

Nếu bạn đang thực hiện chụp khi gắng sức, bác sĩ sẽ:

• Tiêm chất đánh dấu phóng xạ.
• Đặt các điện cực lên ngực của bạn. Các điện cực được kết nối với máy đo điện tâm đồ để theo dõi các tín hiệu điện kích thích nhịp tim.
• Yêu cầu bạn tập thể dục trên máy chạy bộ. Nếu bạn không thể tập, bác sĩ sẽ tiêm một loại thuốc để tăng lưu lượng máu đến tim.
• Theo dõi huyết áp của bạn trong quá trình thực hiện kiểm tra.
• Chụp ảnh tim khi nhịp tim đạt đỉnh.

Sau thủ thuật

Bác sĩ sẽ so sánh 2 chuỗi hình ảnh để kiểm tra lưu lượng máu chảy qua tim.

Chăm sóc và phục hồi sau kểm tra gắng sức tim hạt nhân

Sau kiểm tra, bạn có thể trở lại hoạt động bình thường. Lưu ý:

• Uống nhiều chất lỏng trong 1 – 2 ngày tiếp theo để đào thải chất đánh dấu phóng xạ còn sót lại ra khỏi cơ thể.
• Hạn chế tối đa tiếp xúc với trẻ sơ sinh và phụ nữ mang thai trong 24 giờ sau khi thực hiện kiểm tra. Việc này giúp tránh nguy cơ họ bị phơi nhiễm phóng xạ.
• (Nếu bạn đang cho con bú) Chỉ cho con bú trở lại sau 24 giờ thực hiện kiểm tra.