Dr Poh Beow Kiong
Bác sĩ tiết niệu
Nguồn: Shutterstock
Bác sĩ tiết niệu
Các tài liệu y khoa thường mô tả có máu trong nước tiểu, cơn đau giữa xương sườn và hông cùng các khối u là những triệu chứng của bệnh ung thư thận, nhưng trên thực tế, tới khi những triệu chứng này xuất hiện thì bệnh cũng đã tới giai đoạn cuối. Giai đoạn đầu của bệnh thường không biểu hiện bất cứ triệu chứng nào.
Ung thư thận giai đoạn cuối có thể kèm theo những triệu chứng như xuất hiện cơn đau và khối u ở vùng dưới xương sườn và bên trên hông, tiểu ra máu, sụt cân và chán ăn, đầy hơi chướng bụng, thiếu máu và tim đập nhanh bất thường. Ung thư có thể lan tới khác cơ quan khác, bao gồm phổi, gan và xương, gây đau đớn và làm rối loạn bên trong cơ thể.
Nguyên nhân gây bệnh ung thư thận vẫn còn là bí ẩn. Nếu gia đình có tiền sử ung thư thận thì một cá nhân trong gia đình đó cũng có thể mắc căn bệnh này, thế nhưng trường hợp này không phổ biến cho lắm. Hút thuốc khiến nguy cơ ung thư thận tăng lên gấp nhiều lần. Đã có những bằng chứng về những nguy cơ liên quan tới việc sử dụng một số loại thuốc giảm đau trong thời gian dài. Tình trạng huyết áp cao nếu không được kiểm soát tốt cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh, mặc dù điều này vẫn chưa được chứng minh cụ thể.
Phương pháp điều trị bệnh trong giai đoạn đầu và giai đoạn cuối khác nhau rất nhiều.
Bệnh ung thư thận giai đoạn đầu được tình cờ phát hiện trong quá trình kiểm tra sức khỏe theo định kỳ có tỷ lệ chữa khỏi rất cao, hiếm khi cần phải thực hiện hóa trị hoặc xạ trị.
Thế nhưng, ung thư thận giai đoạn cuối lại khó chữa khỏi hơn và khi kiểm soát căn bệnh này, người ta thường tập trung vào việc giảm đau hơn là chữa bệnh.
Cắt bỏ một phần thận bằng phẫu thuật ít xâm lấn (MIS) đã thay đổi cách chúng ta kiểm soát và điều trị ung thư thận giai đoạn đầu. Theo phương pháp thông thường, bệnh nhân sẽ được cắt bỏ thận để điều trị bệnh. Trong phương pháp cắt bỏ một phần thận bằng kỹ thuật MIS, vùng thận bị ảnh hưởng vẫn được giữ lại, còn bác sĩ phẫu thuật chỉ cắt bỏ khối khu với rìa cắt bỏ rất nhỏ. Thủ thuật này giúp bệnh nhân giữ lại được mô thận. Đối với bệnh nhân bị suy thận từ trước, thủ thuật này sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ phải thực hiện lọc thận trong tương lai.
Cắt bỏ một phần thận bằng kỹ thuật MIS sẽ giúp rút ngắn thời gian nằm viện và hạn chế cơn đau sau phẫu thuật vì vết mổ nhỏ hơn rất nhiều so với mổ phanh thông thường. Thời gian phục hồi sau phẫu thuật cũng ngắn hơn so với mổ phanh thông thường và bệnh nhân có thể nhanh chóng quay trở lại với các hoạt động bình thường.
Những lợi ích mà phương pháp cắt bỏ một phần thận bằng kỹ thuật MIS cũng đi kèm với kết quả điều trị tốt. Tỷ lệ chữa khỏi bằng phương pháp này cũng không có gì khác biệt so với việc cắt bỏ thận triệt để – phương pháp cắt bỏ thận hoàn toàn.
Trong một vài trường hợp, những khối u nhỏ ở thận có thể được loại bỏ bằng các phương pháp sử dụng năng lượng, ví dụ như đốt bằng sóng cao tần (RFA) hoặc áp lạnh. Phương pháp trước sử dụng nhiệt và phương pháp sau sử dụng hơi lạnh để phá hủy các khối u.
Khi được áp dụng cho các bệnh nhân trong những trường hợp trên, các cách điều trị này đều cho thấy tỷ lệ chữa khỏi về lâu dài khá cao. Thế nhưng thách thức vẫn còn trong quá trình theo dõi sau khi thực hiện thủ thuật nhằm ngăn chặn khối u tái phát và nguy cơ khối u lan rộng trong quá trình phẫu thuật (nguy cơ nhỏ về mặt lý thuyết).
Liệu pháp toàn thân là phương pháp điều trị đưa các chất vào trong máu để tiếp cận và tác động lên các tế toàn trên toàn cơ thể.
Hóa trị không có nhiều tác dụng trong việc điều trị ung thư thận. Các liệu pháp toàn khác như sử dụng chất ức chế đa kinase có thể kiểm soát bệnh ung thư thận giai đoạn cuối. Xạ trị có thể kiểm soát sự lây lan của khối u ung thư thận (trong vùng được xạ trị).
Ở những bệnh nhân ung thư thận giai đoạn cuối khi bệnh đã lan tới xương hoặc cột sống, việc xạ trị cục bộ có thể làm giảm nguy cơ chèn ép tủy sống và gãy xương do bệnh khi xương bị phá hủy bởi bệnh ung thư.
Dấu hiệu đặc trưng nhất của ung thư thận giai đoạn đầu đó là xuất hiện máu trong nước tiểu (đái máu vi thể). Máu trong nước tiểu không thể nhìn được bằng mắt thường mà chỉ có thể được phát hiện thông qua việc phân tích nước tiểu. Hầu hết các bệnh nhân bị ung thư thận giai đoạn đầu phát hiện ra bệnh thông qua việc kiểm tra sức khỏe theo định kỳ. Như vậy, bệnh nhân bị đái máu vi thể mà không đi kèm với các triệu chứng khác cần phải được kiểm tra đầy đủ. Có thể thực hiện đánh giá ban đầu về máu trong nước tiểu thông qua các thủ thuật chụp quét, từ siêu âm cho tới chụp CT, tùy thuộc vào yếu tố rủi ro ở bệnh nhân.
Vì nguyên nhân gây ung thư thận vẫn còn đang được tranh cãi, chưa có biện pháp chắc chắn nào giúp ta phòng tránh được căn bệnh này.
Một số thói quen sinh hoạt giúp giảm thiểu nguy cơ bị ung thư thận bao gồm bỏ hút thuốc và kiểm soát tốt huyết áp. Một chế độ ăn cân bằng đi kèm với việc luyện tập thể dục thể thao thường xuyên và ngủ đủ giấc cũng có thể giúp hạn chế nguy cơ mắc các bệnh ung thư nghiêm trọng.