Loạn nhịp tim: Chẩn đoán Nhịp tim Không đều như Thế nào?

Nghiên cứu điện sinh lý là gì?

Nghiên cứu điện sinh lý (EPS) là một xét nghiệm xâm lấn tối thiểu mà một bác sĩ chuyên môn về nhịp tim thực hiện để hiểu bản chất của nhịp tim bất thường, cũng được gọi là rối loạn nhịp tim, và quyết định biện pháp tốt nhất để điều trị bệnh trạng này. Biện pháp này sẽ thực hiện được thông qua việc kiểm tra hoạt động điện của tim để xác định phần tim nào đang xuất phát ra nhịp điệu bất thường. Một khi chẩn đoán đã được thực hiện, điều trị dứt điểm bằng thông ống đốt điện (catheter ablation – cauterization, hoặc ‘lasering’) thường xuyên được thực hiện ngay trong quy trình tương tự.

Rối loạn nhịp tim là gì?

Tim của bạn dựa vào các xung điện được sắp xếp có trật tự để giữ cho nó đập theo nhịp điệu đều đặn. Rối loạn nhịp tim (arrhythmia) xảy ra khi các xung điện này không hoạt động theo cách bình thường, kết quả là xuất hiện một nhịp tim bất thường. Hậu quả là tim bạn có thể đập quá nhanh, quá chậm, hoặc với một nhịp điệu không đều đặn.

Triệu chứng của bệnh Rối loạn nhịp tim

Mặc dù một số bệnh nhân không gặp phải bất kỳ triệu chứng nào, rối loạn nhịp tim đôi khi có thể gây nên:

• Cảm giác khó chịu, đau, hoặc tim đập mạnh trong lồng ngực
• Khó thở
• Đổ mồ hôi quá nhiều
• Chóng mặt hoặc thậmn chí ngất xỉu

Các dạng của bệnh Rối loạn nhịp tim

Có rất nhiều dạng rối loạn nhịp tim khác nhau, dao động từ hoàn toàn lành tính đến đe dọa tính mạng. Rối loạn nhịp tim có thể được xếp loại theo nhiều cách khác nhau, nhưng nó thường được xếp loại theo hai cách chính:

1. Phần tim mà rối loạn nhịp tim bắt nguồn từ đó:

• Các phòng trên tim – rối loạn nhịp thất trên (supraventricular arrhythmias)
• Các phòng dưới tim – rối loạn nhịp thất (ventricular arrhythmias)

2. Tốc độ nhịp tim mà rối loạn nhịp tim đang gây ra:

• Quá nhanh – nhịp tim nhanh (tachycardia)
• Quá chậm – nhịp tim chậm (bradycardia)

Rối loạn nhịp tim thất trên

Dạng rối loạn nhịp tim này có thể gây nên các triệu chứng khó chịu đối với bệnh nhân. Trong khi nói chung nó không gây nên bất kỳ sự kiện kịch tính nào, chẳng hạn đột tử do tim (sudden cardiac death), dạng phổ biến nhất của rối loạn nhịp tim thất trên, rung tâm nhĩ (atrial fibrillation), có thể dẫn đến đột quỵ.

Rối loạn nhịp tim thất (ventricular arrhythmia)

Đây là một dạng rối loạn nhịp tim có thể làm tim bạn ngưng đập, dẫn đến ngừng tim (cardiac arrest). Điều này xảy ra khi nhịp tim bất thường ngăn cản máu giàu oxy ở tâm thất không được tuần hoàn lên não và toàn bộ cơ thể. Các tâm thất là các khoang bơm máu chính của tim, và phần lớn các rối loạn nhịp tim gây tử vong tiềm tàng có xuất xứ tâm thất.

Nhịp tim nhanh (Tachycardia)

Khi tim đập được kiểm soát bình thường, nó được cho là ở trạng thái nhịp xoang (sinus rhythm). Ở trạng thái nhịp xoang, máy điều hòa nhịp tim tự nhiên của tim điều khiển nhịp tim. Các loại hormone và hệ thần kinh của cơ thể cũng có thể ảnh hưởng đến máy tạo nhịp này. Nhịp tim nhanh xảy ra khi tim bạn đập quá nhanh. Tim của một người trưởng thành trung bình đập từ 60 – 100 lần mỗi phút. Nhịp tim nhanh được định nghĩa là nhịp tim đập trên 100 lần mỗi phút.

Nhịp tim chậm (Bradycardia)

Nhịp tim chậm xảy ra khi các tín hiệu điện trong tim bạn bị gián đoạn, gây nên nhịp tim chậm xuống dưới 60 nhịp mỗi phút. Con số nào được xem là quá chậm phụ thuộc vào độ tuổi và tình trạng thể chất của bạn. Người lớn tuổi, ví dụ, có khuynh hướng mắc chứng nhịp tim chậm hơn.

Làm thế nào tôi có thể chuẩn bị một nghiên cứu điện sinh lý (EPS)?

Có vài bước bạn có thể áp dụng để chuẩn bị cho bản thân mình trước một nghiên cứu điện sinh lý. Công tác chuẩn bị chung hơn, cũng như tất cả các quy trình y khoa, bao gồm:

• Nhịn ăn 6-7 tiếng trước khi xét nghiệm
• Thông báo cho bác sĩ của bạn về bất kỳ loại thuốc nào bạn đang uống
• Mang theo dụng cụ trợ thính hoặc kính tới cuộc hẹn, nếu bạn thường xuyên sử dụng
• Sắp xếp người đưa bạn về nhà sau khi xét nghiệm

Nghiên cứu điện sinh lý được thực hiện như thế nào?

Toàn bộ quy trình, thường kéo dài từ 1 -4 tiếng, có thể chia nhỏ ra thành 6 bước:

Bước 1: Một y tá sẽ luồn một đường truyền dịch tĩnh mạch (IV) vào cánh tay bạn, an thần cho bạn. Tuy nhiên, bạn sẽ tỉnh táo và có thể làm theo hướng dẫn trong khi tiến hành xét nghiệm.

Bước 2: Một y tá sẽ vệ sinh và cạo vùng cơ thể nơi bác sĩ sẽ thực hiện quy trình.

Bước 3: Bạn sẽ được gây tê tại chỗ để làm tê liệt khu vực đó. Bác sĩ của bạn sẽ tiến hành trích một lượng nhỏ máu qua da của bạn và vào trong mạch máu. Một ống nhỏ sẽ được luồn vào động mạch hoặc tĩnh mạch của bạn. Bác sĩ của bạn sẽ nhẹ nhàng hướng một vài ống thông chuyên biệt dành cho EPS (EP catheters) vào mạch máu thông qua ống đó và đưa chúng tới tim của bạn.

Bước 4: Bác sĩ của bạn sẽ gửi các dòng điện nhỏ vào tim của bạn để làm tim đập ở các tốc độ khác nhau.

Bước 5: Các tín hiệu điện được tim bạn tạo ra sẽ được ghi nhận, cho phép bác sĩ xác địh vị trí bắt nguồn của sự rối loạn nhịp tim.

Bước 6: Một khi nguồn của sự rối loạn nhịp tim đã được xác định, bác sĩ của bạn thường sẽ đi tiếp đến việc điều trị rối loạn nhịp tim bằng thông ống đốt điện (catheter ablation), sử dụng đường truy cập tương tự. Sau khi hoàn thành quá trình cắt bỏ, các ống thông và đường truyền tĩnh mạch được lấy ra. Một y tá sẽ ấn mạnh lên vị trí của vết trích máu để cầm máu.

Điều gì xảy ra sau một nghiên cứu điện sinh lý (EPS)?

Một khi toàn bộ quy trình đã hoàn thành, bạn sẽ được chuyển đến một phòng phục hồi, nơi bạn sẽ nghỉ ngơi khoảng 1 – 3 tiếng. EPS được tiến hành như một quy trình ngoại trú, vì vậy bạn có thể trở về nhà ngay khi thuốc an thần hết tác dụng.

Nếu bạn chú ý thấy một sự tăng đột ngột ở mức độ sưng quanh vị trí trích máu, hoặc chảy máu không giảm tốc độ khi bạn ấn mạnh vào vị trí đó, hoặc nếu cánh tay hoặc chân đã được sử dụng cho quy trình bị cảm giác tê liệt, lạnh, hoặc đang đổi màu, hãy tìm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.