Y Học Thể Thao Có Dành Riêng Cho Vận Động Viên?

Y học thể thao là gì?

Y học thể thao là một lĩnh vực chăm sóc sức khỏe không ngừng phát triển xoay quanh tập luyện và hoạt động, bao gồm các bác sĩ và chuyên gia y tế từ nhiều ngành y khác nhau. Nó không đặc trưng cho bất kỳ một bộ phận nào trên cơ thể, đồng nghĩa với việc các bác sĩ và chuyên gia lâm sàng có chứng chỉ hành nghề y ở các lĩnh vực khác, chẳng hạn như bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình, thường trải qua khóa đào tạo chuyên gia nâng cao để tập trung vào y học thể thao. Y học thể thao cũng kết hợp một phạm vi rộng lớn các thông tin lâm sàng, bao gồm các nghiên cứu về tập luyện cho trẻ em và người cao tuổi, tác động của thuốc men trong thể thao, và tầm quan trọng của tập luyện trong việc duy trì sức khỏe dân số.

Các mục tiêu chính của y học thể thao là:

• Điều trị và cải thiện phục hồi các chấn thương gây ra bởi thể thao và hoạt động
• Thúc đẩy sức khỏe và thể trạng nói chung để bệnh nhân có thể an toàn tham gia các hoạt động thể thao và tập luyện.
• Đánh giá bệnh nhân, đặc biệt là vận động viên, để xác định và ngăn ngừa các chấn thương tiềm ẩn có thể xảy đến trong quá trình chơi thể thao hoặc tập luyện.
• Phục hồi bệnh nhân về mức độ hoạt động như trước kia.

Các kỹ thuật y học thể thao có thể khác với tiêu chuẩn y tế phổ thông. Chẳng hạn, một bác sĩ phẫu thuật chuyên về y học thể thao có thể ưu tiên một kết quả cụ thể, như duy trì toàn bộ biên độ chuyển động cho một khớp xương, hơn là một kỹ thuật mang lại độ ổn định nhưng hạn chế chuyển động. Thông thường, các chuyên gia trong lĩnh vực này dùng đến những nghiên cứu mới nhất và kỹ thuật tiên phong để bảo tồn khả năng hoạt động cho bệnh nhân.

Khi nào cần đến y học thể thao?

Trừ khi là một vận động viên ưu tú, có thể bạn nghĩ y học thể thao ít liên quan đến bản thân. Đúng là nếu bạn là một vận động viên chuyên nghiệp, hoặc thậm chí chỉ là một vận động viên nghiệp dư, y học thể thao có thể hỗ trợ kéo dài sự nghiệp thi đấu và đảm bảo tuổi thọ trong hoạt động bạn lựa chọn. Đôi khi cách thức một chuyên viên lâm sàng thể thao dùng để điều trị chấn thương khác với cách thức một bác sĩ đa khoa có thể thực hiện, do họ hướng đến một kết quả cụ thể cho môn thể thao bạn lựa chọn. Tuy nhiên, ngay cả khi bạn không chơi thể thao, các kỹ thuật y học thể thao vẫn được thiết kế để điều trị cho bạn. Và nếu chỉ đơn giản mong muốn cải thiện sức khỏe và thể trạng tổng quát, các thành tố trong y học thể thao có thể hỗ trợ cơ thể hoạt động ở mức tối ưu.

Sau đây là một vài viễn cảnh cho thấy y học thể thao là giải pháp thích hợp với vấn đề của bệnh nhân.

• Một cầu thủ đá bóng chuyên nghiệp bị chấn thương ở đầu gối trong một trận đấu. Anh ấy cần được phẫu thuật, được thực hiện bởi một bác sĩ phẫu thuật chuyên về y học thể thao tinh hoa. Bác sĩ phẫu thuật sử dụng một kỹ thuật được thiết kế cho bệnh nhân toàn bộ biên độ chuyển động. Một chuyên gia vật lý trị liệu sau đó làm việc cùng với cầu thủ bóng đá xuyên suốt quá trình hồi phục, để chắc chắn anh ta lấy lại được khả năng vận động và sức mạnh cần thiết để trở lại với sự nghiệp đá bóng nhanh chóng và an toàn nhất có thể.
• Một bệnh nhân thừa cân và gặp khó khăn khi tham gia bất kỳ một hình thức tập luyện nào do thể trạng hô hấp. Một chuyên gia dinh dưỡng làm việc với bệnh nhân để hỗ trợ giảm cân, đồng thời đảm bảo họ vẫn có đủ nhiên liệu để cơ thể có thể tập luyện hiệu quả, và một huấn luyện viên thể thao có chứng chỉ thiết kế một chương trình nhằm hỗ trợ bệnh nhân từ từ nâng cao thói quen tập luyện và dung tích phổi, đến khi có thể tham gia các hoạt động cường độ vừa phải.
• Một bé gái đang học múa ballet và giáo viên muốn bé bắt đầu học nhảy en pointe. Một chuyên gia vật lý trị liệu thể thao tiến hành đánh giá bé nhằm kiểm tra sự chắc khỏe của cơ và mật độ xương của bé có đủ để bắt đầu nhảy trên mũi ngón chân. Một chuyên gia chân cung cấp một vài bài tập tăng cường sức mạnh chân và mắt cá chân để hỗ trợ chuẩn bị cho bé.

Các lý do khác để đến gặp một chuyên gia y học thể thao bao gồm:

• Gãy hoặc bong gân
• Viêm gân
• Tổn thương dây chằng
• Các vấn đề rối loạn ăn uống, chế độ dinh dưỡng và quản lý cân nặng
• Chấn động não

Lợi ích của y học thể thao

Với người không phải vận động viên, lợi ích bao gồm:

• Giới thiệu với các kỹ thuật như khởi động động, cho việc tập luyện an toàn và hiệu quả
• Hồi phục hiệu quả và nhanh chóng từ các chấn thương như bong gân hoặc gãy xương
• Cải thiện sức khỏe tim mạch và hô hấp thông qua các chương trình tập luyện hoặc chế độ dinh dưỡng riêng biệt
• Phòng ngừa chấn thương gây ra bởi việc tập luyện không đúng cách hoặc thiếu thông tin hướng dẫn chính xác
• Nâng cao độ nhận biết về cơ thể và các khả năng của cơ thể

Với vận động viên, lợi ích bao gồm:

• Thời gian hồi phục từ chấn thương nhanh chóng
• Phục hồi chức năng hiệu quả và được điều chỉnh cho phù hợp để lấy lại sức mạnh và khả năng vận động
• Sự nghiệp thể thao chuyên nghiệp kéo dài hơn
• Ít rủi ro mắc phải tác dụng phụ hoặc chấn thương kéo dài khi giải nghệ

Có nên đến gặp chuyên gia thể thao?

Y học thể thao phù hợp với nhiều đối tượng, bao gồm trẻ em tập luyện thể thao, công nhân trong các công việc nặng nhọc như xây dựng, và bất kỳ ai mong muốn cơ thể luôn ở trạng thái khỏe mạnh và cơ động trong khoảng thời gian dài nhất có thể. Nếu bạn bị chấn thương, hoặc muốn nâng cao sức khỏe, và vẫn chưa chắc liệu y học thể thao có cần thiết, hãy hỏi bác sĩ các câu hỏi dưới đây:

• Y học thể thao có hỗ trợ tôi trong việc hồi phục nhanh chóng từ chấn thương?
• Y học thể thao có hỗ trợ tôi duy trì độ cơ động cao nhất có thể sau chấn thương?
• Đến gặp một bác sĩ lâm sàng chuyên về y học thể thao có hỗ trợ tôi cải thiện sức khỏe và thể trạng tổng quát?
• Có nên đến gặp một chuyên gia y học thể thao để hỗ trợ ngăn ngừa chấn thương trong tương lai?

Trao đổi những câu hỏi này với bác sĩ gia đình sẽ đem lại cho bạn một ý tưởng rõ ràng về việc y học thể thao có cần thiết với bạn và gia đình hay không. Do y học thể thao bao quát một phạm vi rộng lớn các ngành học, không có một giải pháp nào có thể áp dụng cho tất cả mọi người. Bác sĩ sẽ giải thích các lựa chọn bạn có thể tham khảo.

Hãy nhớ, nếu bạn hoặc bất kỳ người nào trong gia đình gặp phải một chấn thương nghiêm trọng trong lúc tập luyện, bạn nên đến phòng cấp cứu, trước khi thực hiện bất kỳ việc nào khác. Điều quan trọng cần lưu ý là phẫu thuật và sinh lý học nên được kết hợp với nhau, và bệnh nhân cần cả hai phương thức điều trị để được phục hồi hoàn toàn. Các triệu chứng như sưng tấy, tê, và đau dữ dội ở vị trí chấn thương đều là những lý do để tìm hướng điều trị y tế ngay lập tức.