Dr Fong Yoke Fai
Bác sĩ sản phụ khoa
Nguồn: Shutterstock
Bác sĩ sản phụ khoa
Lạc nội mạc tử cung là một tình trạng bệnh đau đớn xảy ra khi các tế bào từ bên màng trong của tử cung phát triển ra bên ngoài tử cung và trong các khu vực xung quanh như buồng trứng, ống dẫn trứng và dây chằng buồng trứng. Tình trạng bệnh này có thể dao động từ mức độ phát triển tối thiểu cho đến mức độ nghiêm trọng, nơi các cơ quan khác trong cơ thể như bàng quang, niệu quản và đường ruột có thể bị ảnh hưởng. Mô cấy này tự thiết lập và giải phóng máu và hóa chất gây viêm nhiễm trong lúc hành kinh, đây là lý do tại sao những kỳ kinh nguyệt của bạn trở nên rất đau đớn nếu bạn mắc phải bệnh lạc nội mạc tử cung.
Khoảng 10% phụ nữ trên toàn thế giới mắc phải bệnh lạc nội mạc tử cung, nhưng con số này thực tế có thể cao hơn nhiều vì một số phụ nữ không được chẩn đoán, cứ nghĩ kỳ kinh nguyệt của họ là bình thường. Tình trạng bệnh này phổ biến hơn nhiều hiện nay do tình trạng kinh tế-xã hội tốt hơn, trì hoãn việc sinh con và cũng do có ít lần mang thai hơn. Trong khi nguyên nhân chính xác chưa được phát hiện, bệnh lạc nội mạc tử cung được cho là xảy ra khi máu chứa đựng các tế bào từ lớp nội mạc tử cung có dòng chảy ngược về khu vực xương chậu thông qua vòi trứng trong lúc hành kinh. Dòng chảy ngược này đưa các tế bào đến các cơ quan khác như buồng trứng, trực tràng và dây chằng xương chậu, và gây ra các vấn đề khác.
Bạn có khả năng cao hơn trong việc phát triển bệnh lạc nội mạc tử cung nếu có tiền sử mắc bệnh trong gia đình, nếu bạn trì hoãn việc sinh con và có ít con hơn, hoặc nếu bạn hoàn toàn không sinh nở. Nếu bạn có một tình trạng y tế ngăn chặn dòng chảy kinh nguyệt bình thường, bạn cũng chịu rủi ro cao hơn trong việc mắc bệnh. Nếu bạn mắc bệnh lạc nội mạc tử cung và tình trạng bệnh của bạn nghiêm trọng, bạn có thể gặp khó khăn trong việc thụ thai, phát triển bệnh thiếu máu, các cơ quan khác có thể bị ảnh hưởng và thậm chí có thể chịu rủi ro mắc bệnh ung thư.
Nếu không được điều trị, bệnh lạc nội mạc tử cung có khả năng sẽ trở nên nghiêm trọng hơn. Nhiều cơ quan xương chậu hơn sẽ bị ảnh hưởng, và chỗ cấy có thể xâm nhập sâu hơn vào thần kinh, cơ quan và các mô. Khi các mao mạch nhỏ và thần kinh bị ảnh hưởng, cơn đau sẽ trở nên tệ hại hơn.
Lạc nội mạc tử cung có thể dẫn đến vô sinh khi viêm gây ra tình trạng tắc nghẽn ống dẫn trứng. Một biến chứng khác là ung thư liên quan đến bệnh lạc nội mạc tử cung, thường gặp nhất là ung thư buồng trứng. Cơ hội phát triển bệnh ung thư buồng trứng của bạn có thể cao hơn 2 – 3 lần nếu bạn mắc bệnh lạc nội mạc tử cung.
Kỳ kinh nguyệt của bạn không nên cản trở khả năng của bạn trong việc thực hiện các hoạt động bình thường hàng ngày. Nếu bạn thấy những kỳ kinh nguyệt của mình làm bạn suy nhược và bạn đang bỏ qua các hoạt động xã hội hoặc công việc và có bất kỳ triệu chứng nào sau đây, hãy trao đổi với bác sĩ của bạn để có một chẩn đoán sớm để bạn có nhiều lựa chọn điều trị hơn và ít mang tính xâm lấn.
Bạn sẽ được giới thiệu đến một bác sĩ chuyên khoa sản phụ khoa, người sẽ đánh giá các triệu chứng và tiền sử gia đình của bạn. Nếu tình trạng lạc nội mạc tử cung bị nghi ngờ mắc phải, bác sĩ chuyên khoa sản phụ khoa sẽ đưa ra một chẩn đoán dứt khoát thông qua một ca phẫu thuật nội soi ổ bụng nhỏ được gọi là soi ổ bụng. Một dụng cụ mỏng, giống như bút chì với một chiếc máy ảnh sẽ được đưa vào trong bụng của bạn để quan sát các cơ quan nội tạng và để lấy sinh thiết, việc lấy đi một lượng nhỏ mô bất thường. Điều này sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để được chẩn đoán.
Thuốc
Cách điều trị sẽ phụ thuộc vào độ tuổi và cân nhắc về khả năng sinh sản của bạn. Nếu bạn trẻ và tình trạng bệnh không quá nghiêm trọng, thuốc men là lựa chọn điều trị đầu tiên. Điều trị này có thể bao gồm thuốc trị viêm không steroid (NSAID) và thuốc giảm đau.
Liệu pháp hormone
Bác sĩ của bạn có thể kê đơn các chất bổ sung hormone để giúp làm chậm quá trình phát triển mô nội mạc tử cung và ngăn chặn chỗ cấy mới. Những chất bổ sung này có thể ở dạng thuốc tránh thai, tiêm hormone giải phóng gonadotropin (Gn-RH) và progestin. Quá trình điều trị cần được tiếp tục, nếu không các triệu chứng có thể sẽ xuất hiện trở lại.
Phẫu thuật
Nếu bạn đang dự định mang thai hoặc đang chịu đựng các cơn đau đớn nghiêm trọng, bác sĩ của bạn có thể khuyến nghị phẫu thuật để loại bỏ càng nhiều chỗ lạc nội mạc tử cung càng tốt trong khi vẫn bảo tồn tử cung và buồng trứng. Hầu hết các chuyên gia về bệnh lạc nội mạc tử cung khuyên rằng nên thực hiện ca phẫu thuật đầu tiên triệt để nhất có thể để tránh việc bỏ sót lại mô bệnh, mô bệnh có thể bùng phát trở lại. Thuốc tránh thai chỉ có progestin liều thấp có thể là một lựa chọn lâu dài tốt để giảm rủi ro bệnh xuất hiện trở lại. Đối với các trường hợp nghiêm trọng hơn và đối với những phụ nữ đã hoàn tất kế hoạch hóa gia đình của mình, một ca phẫu thuật cắt bỏ tử cung có thể được khuyến nghị. Buồng trứng có thể hoặc không thể bị loại bỏ tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh lạc nội mạc tử cung.