Tạo hình khớp (thay khớp gối)

Tạo hình khớp (thay khớp gối) là gì?

Tạo hình khớp gối, hay thay khớp gối nhân tạo toàn phần, là thủ thuật thay thế các phần khớp bị viêm (bị bệnh) bằng các thành phần khớp nhân tạo (thường là lớp bề mặt của các đầu xương).

Đau đầu gối do bệnh viêm khớp có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng có cuộc sống năng động. Tạo hình khớp gối đang trở thành một phương pháp phổ biến để điều trị bệnh lý ở người lớn tuổi và ở những người bị viêm khớp nặng hoặc chấn thương đầu gối.

Nếu bác sĩ khuyến cáo phẫu thuật tạo hình khớp gối để điều trị, bạn nên biết về giải phẫu của đầu gối để hiểu bộ phận nào sẽ bị ảnh hưởng trong phẫu thuật. Khớp đầu gối được tạo thành từ:

• Xương chày – nối đầu gối với mắt cá chân
• Xương đùi – nối hông với đầu gối
• Xương bánh chè – một xương nhỏ ở phía trước đầu gối, giúp cử động đầu gối trơn tru trong khi co hoặc duỗi và bảo vệ bề mặt phía trước của khớp gối

Sụn khớp – các bề mặt trơn ở đầu xương đùi và đầu xương chày – là những chỗ bị tổn thương khi xảy ra viêm khớp.

Cách phẫu thuật

Trong thủ thuật thay khớp gối toàn phần, đầu xương đùi và đầu xương chày bị tổn thương được loại bỏ và thay thế bằng bộ phận giả, một bộ phận nhân tạo được làm từ kim loại và nhựa.

Một nút nhựa cũng sẽ được đặt dưới xương bánh chè nếu xương bánh chè cũng bị tổn thương. Tương tự, dây chằng giúp ổn định mỗi bên khớp gối được giữ lại hoặc thay thế bằng trụ polyethylene.

Tại sao bạn cần phẫu thuật tạo hình khớp gối?

Nếu bạn vẫn bị đau sau khi thử tất cả các phương pháp điều trị viêm khớp khác, bác sĩ có thể khuyến cáo thay khớp gối toàn phần.

Mục đích của phẫu thuật này là cho phép bệnh nhân trở lại hoạt động bình thường, đồng thời giảm cảm giác đau và cải thiện khả năng tự do vận động.

Lý do chính của việc tiến hành thay thế khớp bị viêm bằng khớp nhân tạo là để loại bỏ tình trạng xương cọ xát vào nhau và dẫn đến triệu chứng đau. Việc thay thế khớp bị viêm gây đau bằng khớp nhân tạo giúp tạo lớp bề mặt mới cho xương, cho phép chuyển động nhịp nhàng mà không gây đau.

Các lý do để thực hiện thay khớp gối toàn phần bao gồm:

• Viêm xương khớp
• Viêm khớp dạng thấp
• Các dị dạng như là chân vòng kiềng
• Hoại tử xương đầu gối – nguồn truyền máu đến một phần xương trong xương đùi hoặc xương chày bị gián đoạn
• Các chấn thương đầu gối khác

Bạn chuẩn bị cho phẫu thuật tạo hình khớp gối như thế nào?

Tạo hình khớp gối được khuyến cáo khi tất cả lựa chọn điều trị khác đều không chữa được các vấn đề về đầu gối của bạn. Thay khớp gối toàn phần là một phẫu thuật lớn nên bạn cần chuẩn bị sẵn sàng.

Trước khi phẫu thuật, bác sĩ phẫu thuật cơ xương khớp sẽ đánh giá xem thay khớp gối toàn phần có phải là cách điều trị tốt nhất cho bệnh trạng của bạn không, dựa trên kết quả các kiểm tra bao gồm:

• Tiền sử y khoa – Trong khi kiểm tra, bác sĩ sẽ hỏi về các thuốc bạn đang dùng và tiền sử sức khỏe của bạn
• Khám lâm sàng – Bác sĩ sẽ đánh giá cử động và độ ổn định của đầu gối cũng như sự căn chỉnh chân tổng thể
• X-quang / Siêu âm / Chụp cắt lớp vi tính (CT) / Chụp cộng hưởng từ (MRI) – Kết quả của các xét nghiệm này sẽ giúp bác sĩ xác định mức độ tổn thương đầu gối
• Các xét nghiệm khác như xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu và điện tâm đồ

Bác sĩ có thể khuyến cáo bạn dừng một số thuốc và thực phẩm chức năng trước khi phẫu thuật. Bạn cũng sẽ được yêu cầu không ăn gì trong 8 giờ trước khi phẫu thuật.

Bạn cũng cần chuẩn bị môi trường ở nhà để phục hồi sau phẫu thuật:

• Lắp thanh vịn tay chắc chắn trong phòng tắm và dọc theo cầu thang
• Đặt một cái ghế vững trong khu vực tắm để bạn có thể ngồi trong khi tắm
• Chuẩn bị ghế vững và thoải mái với hai chỗ tựa tay, chỗ tựa lưng và ghế gác chân

Điều gì sẽ xảy ra trong phẫu thuật tạo hình khớp gối?

Thời gian ước tính

Ngày nay, phẫu thuật thay khớp gối toàn phần có thể là một thủ thuật ngoại trú mất khoảng 1 – 2 giờ. Tuy nhiên, có một số trường hợp sẽ cần nằm viện trong 1 – 4 ngày.

Trong khi thực hiện thủ thuật

Trước phẫu thuật, bạn sẽ được đặt đường truyền tĩnh mạch (IV) vào tĩnh mạch để truyền dịch và thuốc. Bạn sẽ được gây mê toàn thân hoặc gây tê ngoài màng cứng/cột sống.

Có những cách phẫu thuật khác nhau. Bác sĩ có thể lựa chọn cắt phía trước đầu gối để loại bỏ các bề mặt bị tổn thương của xương đùi và xương chày cũng như các phần của khớp. Sau đó, bác sĩ phẫu thuật cơ xương khớp sẽ thay thế bằng các bộ phận nhân tạo.

Nếu bác sĩ lựa chọn thực hiện phẫu thuật xâm lấn tối thiểu, bác sĩ sẽ cắt một đường ngắn hơn ở phía trước đầu gối. Loại phẫu thuật này sẽ giảm bớt tổn thương cho cơ và gân.

Sau thủ thuật

Sau phẫu thuật, bạn sẽ cần nằm trong phòng hồi sức trong 1 – 2 giờ để theo dõi. Sau khi mạch, nhịp thở và huyết áp của bạn ổn định, bạn sẽ được đưa vào phòng bệnh viện hoặc bạn sẽ được phép về nhà.

Bạn sẽ cần hỗ trợ khi đi lại và sẽ cần có người đi cùng với bạn vào mọi lúc.

Bạn cũng sẽ cần dùng nạng, khung tập đi hoặc gậy chống tạm thời để giúp bạn di chuyển.

Chăm sóc và hồi phục sau phẫu thuật tạo hình khớp gối

Trong vòng một tháng, bạn sẽ thấy giảm đau và tăng sự linh hoạt. Tiến triển của bạn sẽ tùy thuộc vào hoạt động sau phẫu thuật, bao gồm các bài tập thể dục cho đầu gối để tăng cường sức mạnh cơ và tránh sưng.

Sẽ tốt hơn nếu bạn có chuyên gia vật lý trị liệu riêng để hướng dẫn cho bạn thói quen tập luyện thích hợp.