Tất tần tật về phẫu thuật thay khớp gối

Nếu đầu gối của bạn thường xuyên đau nghiêm trọng, và đi bộ là một cuộc chiến, có khả năng một ngày nào đó bạn sẽ cần đến phẫu thuật thay khớp gối.

Tạo hình khớp gối là gì?

Tạo hình khớp gối cốt yếu là sự thay thế một phần đầu gối bởi một bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình. Vùng bị hư hại ở đầu gối của bạn được loại bỏ, và một khớp nhân tạo làm từ nhựa hoặc kim loại được lắp vào và gắn với các cấu trúc hiện có trên đầu gối của bạn. Thường thì cuộc phẫu thuật này được tiến hành với gây mê toàn thân.

Các loại phẫu thuật thay khớp gối:

• Thay khớp gối toàn phần, thường có nghĩa là thay thế toàn bộ các bề mặt khớp ở phía trên xương đùi (femur) và xương cẳng chân (tibia), đôi khi còn thay cả cấu trúc dưới xương bánh chè của bạn.
• Thay khớp gối bán phần, một lựa chọn hay nếu chỉ một phần đầu gối của bạn bị ảnh hưởng. Nó bao gồm việc thay thế các phần cụ thể bị hư hại của đầu gối, có nghĩa là tốc độ hồi phục nhanh và chức năng vận động tốt hơn.
• Thay xương bánh chè, thích hợp nếu xương bánh chè và vùng tương ứng của xương đùi là các bộ phận duy nhất của đầu gối bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, cuộc phẫu thuật này có thể thường ít được đề nghị, bởi không nhiều người gặp phải sự hao mòn chỉ ở vùng này.
• Thay khớp gối phức tạp, được thực hiện khi tình trạng của đầu gối quá yếu, hoặc để sửa chữa lại một cuộc phẫu thuật thay thế trước đó.

Vì sao bạn cần đến tạo hình khớp gối?

Nguyên do phổ biến nhất của phẫu thuật thay khớp gối là viêm khớp. Viêm khớp có nhiều dạng, nhưng nói chung bao gồm các loại bệnh ảnh hưởng tới khớp. Viêm xương khớp ở đầu gối gây ra bởi việc hao mòn sụn khớp, một lớp giúp hấp thụ xung động và hỗ trợ khớp cử động nhẹ nhàng. Khi sụn khớp ở đầu gối bị phá vỡ, hậu quả là sưng tấy, cứng, và đau. Khi viêm xương khớp ở đầu gối trở nên nặng nề, người bệnh có thể gần như không thể di chuyển.

Các nguyên do ít phổ biến hơn cần thay khớp gối bao gồm:

• Gút, một tình trạng bệnh xuất hiện khi các tinh thể hình thành ở khớp
• Tổn thương hoặc chấn thương dây chằng, dẫn đến sự thoái hóa gia tăng ở đầu gối
• Haemophilia, một loại rối loạn máu đông
• Hoại tử, hoặc sự chết đi của xương
• Loạn sản xương, một loại rối loạn tăng trưởng xương

Phương án thay thế cho phẫu thuật

Phẫu thuật là việc không được thực hiện một cách tùy tiện, vì vậy bác sĩ của bạn sẽ khuyến khích bạn tìm hiểu về các phương án thay thế trước khi lựa chọn tạo hình khớp gối. Một vài lựa chọn phổ biến bao gồm:

• Giảm cân: giúp giảm áp lực lên các khớp, làm khỏe cơ bắp, và giảm đau.
• Vật lý trị liệu: có thể bao gồm các bài tập chuyên biệt để làm khỏe các khớp của bạn, cùng việc sử dụng siêu âm hoặc điện trị liệu.
• Tiêm ax - ít hyaluronic: để bôi trơn khớp và giảm đau.
• Tiêm cortisone: để giảm viêm.
• Thuốc men: chẳng hạn như kem thoa ngoài
• Các phương án điều trị mới hoặc chưa phổ biến: như tiêm huyết tương giàu tiểu cầu. Tuy nhiên, nghiên cứu sâu hơn vẫn cần được tiến hành ở lĩnh vực này trước khi nó được đề nghị như một dạng điều trị chuẩn mực.
• Phẫu thuật thu nhỏ, ví dụ như nội soi khớp: loại bỏ các mảnh vỡ xương

Chuẩn bị và hồi phục sau phẫu thuật

Nếu bạn và bác sĩ của bạn quyết định phẫu thuật là phương án tối ưu cho mình, đây là điều bạn có thể trông đợi. Trước phẫu thuật, bạn sẽ được yêu cầu khám toàn diện, gồm cả các bước quét, chẳng hạn như chụp X-quang, để nhìn rõ mức độ thiệt hại ở đầu gối của bạn. Nếu bạn thừa cân, bạn có thể được yêu cầu giảm cân. Bên cạnh đó, tiền sử bệnh lý của bạn cũng sẽ được cân nhắc. Bất cứ tình trạng bệnh lý nào tồn tại từ trước cần được kiểm soát và tối ưu đúng cách.

Nếu cuộc phẫu thuật được tiến hành, bạn có thể gặp phải khó chịu và cứng khớp khi thức dậy. Tuy nhiên, với các phương pháp giảm đau hiện đại, rất có thể bạn sẽ thấy rằng tình trạng này có thể chịu đựng được, và bắt đầu vật lý trị liệu ngày hôm sau. Việc bắt đầu sớm vật lý trị liệu sẽ giúp khuyến khích máu lưu thông đến các mô xung quanh. Có thể bạn sẽ cần dụng cụ hỗ trợ đi bộ, nạng, hoặc gậy trong một thời gian, nhưng bạn có thể thấy được việc cải thiện lớn ở độ linh hoạt và mức độ đau sau 6 tuần phẫu thuật. Bác sĩ của bạn sẽ làm việc cùng bạn để quyết định lịch vật lý trị liệu tối ưu hỗ trợ cho việc hồi phục của bạn, dựa vào loại phẫu thuật và tình trạng sức khỏe tổng thể của bạn.

Hãy nhớ:

• Duy trì sự vận động sẽ giúp tăng tốc độ hồi phục đáng kể
• Chườm đá và nâng cao đầu gối có thể làm dịu viêm
• Tiếp tục uống bất cứ thuốc gì được bác sĩ kê đơn
• Bác sĩ của bạn có thể sẽ cho mặc một cái băng ép để thúc đẩy máu lưu thông
• Bạn có thể lái xe vài tuần sau phẫu thuật, nhưng nếu đang dùng thuốc có thể cản trở việc đánh giá, bạn không nên lái xe kể cả khi đầu gối đã cảm thấy khá hơn. Luôn trao đổi lại với bác sĩ của bạn.
• Nếu du lịch trong các tuần sau phẫu thuật, hãy chắc chắn rằng bạn duy trì sự vận động để giảm nguy cơ hình thành cục máu đông

Biến chứng và rủi ro

Cũng như bao thủ thuật phẫu thuật khác, rủi ro vẫn tồn tại. Một vài rủi ro bao gồm các tác dụng phụ từ gây mê, như nôn mửa, buồn nôn, đau, và cảm giác buồn ngủ. Các cục máu đông là một biến chứng tiềm ẩn khác, chúng có thể hình thành trong lúc phẫu thuật hoặc vài tuần sau đó, khi cơ thể bạn bắt đầu quá trình làm đông máu ở vị trí vết mổ. Nếu một cục máu đông di chuyển đến tim hoặc phổi của bạn, hậu quả có thể gây chết người, vậy nên hãy trao đổi với bác sĩ của bạn về các phương pháp ngăn chặn việc này. Bác sĩ của bạn cũng sẽ để ý tới các dấu hiệu nhiễm trùng ở vết mổ, ví dụ như:

• Các biến chứng chảy máu
• Tụ dịch có thể cần được dẫn lưu
• Da không lành vết thương đúng cách
• Sốt hoặc ớn lạnh
• Dịch tiết có màu ở vết mổ có mùi
• Đỏ tấy gia tăng quanh vết mổ

Nếu để ý bất cứ triệu chứng nào bên trên, hoặc liên quan đến tiến trình lành thương sau phẫu thuật, hãy trao đổi với bác sĩ của bạn ngay lập tức.

Vậy thì, bạn có cần phẫu thuật thay khớp gối không?

Nếu bạn nghi ngờ mình cần tới tạo hình khớp gối, hãy gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn. Trước khi dùng đến phẫu thuật để giải quyết các triệu chứng và đau đớn của bạn, có thể còn có nhiều bước mà bạn có thể thực hiện. Ngược lại, bác sĩ của bạn sẽ tư vấn phương pháp chữa trị hoặc phẫu thuật tối ưu cho bạn để đảm bảo rằng bạn có được kết quả tốt nhất có thể.

Những người phải chịu đựng chứng đau khớp nghiêm trọng thường nhận thấy sự thay đổi cuộc sống từ phẫu thuật thay khớp gối, vì vậy nếu nó là phương án phù hợp, phẫu thuật có thể thay đổi to lớn chất lượng sống của bạn.