Hướng Dẫn Về Gót Chân Achilles: Phòng Ngừa & Điều Trị

Trong thần thoại Hy Lạp, mẹ của Achilles đã giữ gót chân nhúng Achilles xuống dòng sông mang khả năng ban tặng sự bất tử. Nhờ đó, ông trở thành một chiến binh vĩ đại, nhưng cuối cùng cũng bị hạ gục bởi một mũi tên vào gót chân - bộ phận duy nhất của bản thân không được nhúng xuống sông. Câu chuyện này không chỉ dẫn đến thuật ngữ "gót chân Achilles" để mô tả một nhược điểm chí mạng, mà còn trở thành tên gọi của một sợi gân trong cơ thể của chúng ta.

Gân Achilles là gân chắc khỏe nhất trong cơ thể. Nó nằm ở phía sau bắp chân dưới, nối các cơ bắp chân với xương gót chân. Gân Achilles đóng vai trò quan trọng trong việc đi bộ, chạy và nhảy, vì nó hỗ trợ chuyển động kéo giãn bàn chân về phía sau. Do tần suất sử dụng gân gót chân cao trong cuộc sống hàng ngày, chấn thương gân Achilles có thể gây ra nhiều bất tiện.

Viêm gân Achilles

Bác sĩ David Su, một bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình đang làm việc tại Novena Bệnh viện Mount Elizabeth, cho biết một trong những chấn thương phổ biến nhất mà các vận động viên phải chịu là viêm gân Achilles, tình trạng mà gân gót chân bị thoái hoá do sử dụng quá mức. Lý do cho điều này rất đơn giản: chạy bộ nằm trong số các hình thức tập thể dục phổ biến nhất, và các môn thể thao phổ biến như bóng đá và bóng rổ đều bao gồm sự kết hợp của chạy và nhảy.

Khi gân Achilles bị thoái hóa, sẽ sưng lên và gây đau quanh mắt cá chân, có thể lan đến toàn bộ bắp chân, bác sĩ Su giải thích. Trừ khi bệnh nhân nghỉ hoàn toàn, cơn đau này thường sẽ trở nên tồi tệ hơn khi đi bộ, chạy hoặc nhảy.

Các nghiên cứu cũng cho thấy về mặt thể chất và gen di truyền, phụ nữ ít có khả năng mắc phải viêm gân Achilles hơn. Theo bác sĩ Su, nguyên nhân chính là do phụ nữ thường có gân linh hoạt hơn so với nam giới, giảm nguy cơ bị kéo căng quá mức hoặc căng thẳng.

Viêm gân Achilles ở phụ nữ

Xin chị em hãy khoan ăn mừng! Mặc dù phụ nữ ít có khuynh hướng về thể chất để gây chấn thương gân Achilles, nhưng một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm lại thường chỉ ảnh hưởng đến chị em phụ nữ.

Đi giày cao gót là một trong những nguyên nhân chính gây ra viêm gân Achilles. Điều này là do khi bàn chân liên tục ở tư thế chĩa mũi chân xuống phía dưới, lâu dần gân sẽ tự động rút ngắn lại. Khi gân bị ngắn, ngay cả khi bàn chân đặt bằng phẳng trên mặt đất gân cũng sẽ bị kéo căng, làm tăng khả năng bị kéo dãn quá mức khi tập thể dục.

Đây không phải là vấn đề chỉ giới hạn ở những nữ chiến binh công sở, những người coi giày cao gót là một phần không thể thiếu của trang phục công sở giống như bộ vest dành cho nam giới. Những vũ công, đặc biệt là vũ công bale và nhảy giao, cũng thường mắc phải căn bệnh này, trong đó vũ công nhảy giao谊 với tiêu chuẩn bắt buộc phải mang giày cao gót càng có nguy cơ nhiều hơn .

Các nguyên nhân phổ biến khác

Một nguyên nhân phổ biến khác gây ra viêm gân Achilles là tập thể dục quá sức hoặc tăng cường độ tập luyện đột ngột. Đây là vấn đề thường gặp ở những người bận rộn chỉ có thể tập thể dục một lần một tuần hoặc ít hơn. Do ít hoạt động thể chất trong tuần, cơ bắp, dây chằng và gân của họ có xu hướng cứng nhắc. Vì vậy, bác sĩ Su cảnh báo rằng nếu không điều chỉnh kế hoạch tập luyện hợp lý, việc gia tăng cường độ đột ngột sẽ gây áp lực lên gân Achilles, làm tăng nguy cơ bị đau. Tăng cân do thiếu vận động cũng đặt áp lực lớn hơn lên gân Achilles, bác sĩ Su bổ sung. Cơ thể được tạo ra để vận động, vì vậy ông ngăn cản mọi người có lối sống hoàn toàn không vận động để tránh chấn thương.

Làm thế nào để điều trị gân bị chấn thương?

Các bạn đang phải chịu cơn đau này, đừng lo lắng nhé! Gân có thể phục hồi nếu bạn chăm sóc nó kỹ lưỡng. Bên cạnh việc nghỉ ngơi và tránh vận động, bạn có thể chườm đá vùng bị thương trong khoảng 20 phút, lặp lại mỗi 3-4 tiếng trong 2-3 ngày, giúp ngăn chặn viêm nhiễm. "Giãn cơ thường xuyên sẽ ngăn ngừa lực căng quá mức theo thời gian, nhưng nếu cơn đau vẫn kéo dài, bạn có thể cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình", bác sĩ Su khuyên. Thuốc có thể giúp giảm đau và viêm, nhưng với tình trạng viêm gân Achilles nghiêm trọng, hoặc khi gân bị rách, phẫu thuật có thể là phương án cần thiết.

Phẫu thuật giải áp cơ sinh đôi (gastrocnemius recession) có thể được thực hiện với hoặc không cần nạo vét, tức là loại bỏ các mô bị hỏng. Nạo vét và sửa chữa ám chỉ quá trình loại bỏ phần bị hỏng của gân Achilles. Nếu gân của bệnh nhân bị tổn thương dưới 50%, chỉ có phần gân không khỏe mạnh được loại bỏ và phần còn lại được nối lại bằng chỉ khâu để hoàn thành việc sửa chữa. Sau nạo vét và nối lại, hầu hết bệnh nhân được phép đi lại trong một chiếc ủng có thể tháo rời hoặc bó bột trong vòng 2 tuần.

Trong trường hợp gân bị tổn thương hơn 50%, phương pháp chuyển gân Achilles được khuyến nghị. Gân giúp ngón chân cái gập xuống sẽ được dời đến xương gót chân để tăng cường sức mạnh cho gân bị hỏng. Hoạt động của ngón chân cái không bị ảnh hưởng, và hầu hết bệnh nhân sẽ không nhận thấy sự thay đổi trong cách đi hoặc chạy. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương của gân, một số bệnh nhân khó có thể quay lại các môn thể thao hoặc chạy bộ.