Bóc Trần 10 Quan Niệm Sai Lầm Về Vắc-xin Cho Trẻ Nhỏ

Tại Sao Tiêm Chủng Lại Quan Trọng Cho Bé Yêu Của Bạn?

Khi trẻ được tiêm chủng, hệ thống miễn dịch của trẻ phát triển các kháng thể chống lại sự nhiễm trùng để bảo vệ trẻ khỏi mắc phải bệnh khi chúng tiếp xúc với bệnh sau này trong đời.

Vắc-xin hoặc việc tiêm chủng cho trẻ nhỏ không chỉ bảo vệ con bạn khỏi các bệnh chết người có thể phòng ngừa được, như bệnh bại liệt, uốn ván, và bạch hầu, mà còn giữ cho những đứa trẻ khác hoặc những người có hệ miễn dịch bị tổn thương được an toàn bằng cách hạn chế sự lây lan của bệnh.

Từng gây tử vong một thời, các bệnh truyền nhiễm hiện nay trở thành hiếm gặp nhờ vào các chương trình tiêm chủng cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh lo lắng về các tác dụng phụ có hại tiềm tàng của vắc-xin. Một cách đáng lo ngại là, các vắc-xin đã bị quy chụp sai lầm vào nhiều loại tình trạng như hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh, các rối loạn về phát triển như tự kỷ, tiểu đường, hen suyễn, dị ứng, xơ cứng rải rác, và thậm chí là ung thư.

Bác sĩ Mohana Rajakulendran, bác sĩ nhi khoa và là mẹ của 2 người con, giải quyết các mối quan tâm phổ biến của các bậc phụ huynh liên quan đến độ an toàn của việc tiêm chủng cho trẻ nhỏ và các quan điểm sai lầm khác liên quan đến vắc-xin.

Quan Niệm Sai Lầm 1: Vắc-Xin Giảm Tác Dụng Khi Được Tiêm Trong Lúc Cảm Hoặc Cảm Lạnh

Sự Thật:

Một căn bệnh nhẹ như ho, cảm lạnh, tiêu chảy, hoặc sốt nhẹ không ảnh hưởng đến khả năng phản ứng của cơ thể đối với vắc-xin. Việc tiêm vắc-xin trong khi bị bệnh nhẹ hoặc trong quá trình uống thuốc kháng sinh cũng không ảnh hưởng đến khả năng chống lại bệnh tật của hệ miễn dịch. Thay vào đó, con bạn nên được tiêm vắc-xin đúng giờ để được bảo vệ khỏi các bệnh nghiêm trọng.

Nếu con bạn bị một căn bệnh nghiêm trọng hơn như sốt cao, có thể khuyến cáo nên hoãn tiêm vắc-xin cho con bạn lại. Điều này chủ yếu là do các phản ứng với vắc-xin như sốt có thể khiến việc chẩn đoán hoặc điều trị một căn bệnh nghiêm trọng đang diễn ra trở nên khó khăn hơn. Nói chuyện với bác sĩ của con bạn để được tư vấn trong các tình huống như vậy.

Quan Niệm Sai Lầm 2: Trẻ Được Tiêm Nhiều Vắc-xin Cùng Lúc Là Không An Toàn

Sự Thật:

Đề nghị được đưa ra là nên tiêm chủng cho trẻ nhỏ trong những năm đầu đời vì đây là lúc chúng dễ bị tổn thương nhất bởi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Nhiều vắc-xin được tiêm theo dạng vắc-xin kết hợp. Điều này làm giảm số lần tiêm gây đau mà một đứa trẻ phải nhận được trong mỗi đợt đi tiêm chủng và cung cấp khả năng bảo vệ sớm hơn cho trẻ. Nhiều nghiên cứu cho thấy vắc-xin có tác dụng như nhau khi được tiêm trong dạng kết hợp lẫn tiêm riêng rẽ. Quan trọng hơn, được tiêm nhiều loại vắc-xin không làm suy yếu hệ miễn dịch của trẻ, điều vốn có khả năng phản ứng với nhiều kháng nguyên vắc-xin cùng lúc.

Quan Niệm Sai Lầm 3: Trì Hoãn Tiêm Chủng Cho Phép Bé Yêu Của Tôi Chịu Đựng Các Tác Dụng Phụ Tốt Hơn Khi Lớn Hơn

Sự Thật:

Trái lại, trì hoãn tiêm chủng có thể dẫn đến rủi ro cao hơn của các tác dụng phụ do vắc-xin do phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn khi trẻ lớn hơn. Điều này được chứng minh trong một nghiên cứu xem xét vắc-xin Sởi, Quai bị, Rubella (MMR) nơi rủi ro sốt và co giật sau tiêm chủng cao hơn ở những trẻ được tiêm chủng muộn ở độ tuổi từ 16-23 tháng tuổi thay vì ở độ tuổi khuyến cáo hiện tại là từ 12-15 tháng.

Những đứa trẻ nhỏ tuổi hơn có rủi ro mắc phải các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng cao hơn từ các bệnh có thể phòng ngừa được bằng vắc-xin, và trì hoãn các buổi tiêm chủng cho con bạn một cách không cần thiết làm tăng thời gian chúng dễ bị mắc phải các bệnh này. Cũng không có lợi ích gì thêm khi trì hoãn tiêm chủng.

Quan Niệm Sai Lầm 4: Paracetamol Nên Được Cho Sẵn Để Ngăn Chặn Sốt Do Tiêm Chủng

Sự Thật:

Cho trẻ uống paracetamol một cách thường xuyên sau khi tiêm chủng để ngăn ngừa sốt có thể làm giảm tính hiệu quả của phản ứng kháng thể tức thì đối với vắc-xin, như được chỉ ra trong một nghiên cứu năm 2009 về hơn 400 trẻ sơ sinh được tiêm phòng thường xuyên. Mặc dù việc sử dụng paracetamol một cách thường xuyên để ngăn ngừa sốt sau tiêm chủng không được khuyến nghị, nó có thể được cho dùng hạn chế để giảm thiểu sự khó chịu ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bị khó chịu do sốt sau khi tiêm chủng ở trên 38°C. Không có bằng chứng về các tác động tiêu cực đến phản ứng miễn dịch của cơ thể trong dài hạn.

Quan Niệm Sai Lầm 5: Con Tôi Không Cần Phải Tiêm Chủng Và Sẽ Được Bảo Vệ Khỏi Bệnh Do Miễn Dịch Cộng Đồng

Sự Thật:

Miễn dịch cộng đồng xảy ra khi một số lượng đầy đủ của một quần thể được tiêm chủng chống lại một loại bệnh cụ thể để bảo vệ cho những người chưa phát triển được sự miễn dịch. Ngưỡng phần trăm miễn dịch cộng đồng sẽ khác nhau tùy thuộc vào rủi ro lây lan của một loại bệnh và không hoàn toàn đáng tin cậy. Đối với các bệnh lây nhiễm như bệnh sởi, nơi có tỷ lệ lây lan cao, các cộng đồng có tỷ lệ tiêm chủng cao đến 5% - 90% vẫn chứng kiến sự bùng phát bệnh thường xuyên và các biến chứng của bệnh. Miễn dịch cộng đồng không bảo vệ con bạn ở mức độ bằng với khi tiêm vắc-xin và không thể thay thế cho việc tiêm chủng.

Huyền thoại 6: Lây nhiễm tự nhiên cho phép miễn dịch tốt hơn thay vì tiêm chủng

Sự Thật:

Thông thường, đúng là nhiễm trùng tự nhiên gây ra khả năng miễn dịch tốt hơn tiêm chủng trong hầu hết các trường hợp. Điều này là do khi nhiễm bệnh tự nhiên, cơ thể tiếp xúc với lượng virus hoặc vi khuẩn cao hơn nhiều, dẫn đến các triệu chứng nặng hơn và phản ứng miễn dịch lớn hơn. Ngược lại, vắc-xin sử dụng liều lượng virus nhỏ nhất cần thiết để tạo ra phản ứng miễn dịch bảo vệ. Do đó, mức độ miễn dịch cao hơn từ vắc xin chỉ đạt được sau nhiều liều vắc xin.

Tuy nhiên, có được khả năng miễn dịch tự nhiên thông qua nhiễm trùng có thể nguy hiểm. Các bệnh này có thể nghiêm trọng và dẫn đến các biến chứng như viêm phổi hoặc nhiễm trùng não do thủy đậu, tổn thương não do Haemophilus influenzae loại b (Hib), tổn thương phổi do phế cầu hoặc tử vong do bệnh sởi.

Ngoài ra còn có một số loại vắc-xin gây đáp ứng miễn dịch tốt hơn so với nhiễm trùng tự nhiên. Chúng bao gồm vắc xin Haemophilus influenzae loại b (vắc xin Hib), vắc xin phế cầu, vắc xin uốn ván và vắc xin vi rút u nhú ở người (vắc xin HPV).

Huyền thoại 7: Nếu con bạn không có phản ứng sau khi tiêm phòng, có thể trẻ không đáp ứng tốt với vắc xin.

Sự Thật:

Mặc dù sốt là một tác dụng phụ phổ biến của việc tiêm chủng, nhưng hiện tượng này chỉ xảy ra ở 10 - 25% các trường hợp tiêm chủng và xảy ra thường xuyên hơn sau khi tiêm vắc xin bạch hầu, uốn ván và ho gà (DTP). Hầu như tất cả trẻ em đều đáp ứng với vắc xin và sẽ có phản ứng miễn dịch ngay cả khi không bị sốt. Khoảng 95% trẻ em có phản ứng miễn dịch sau liều vắc-xin đầu tiên và gần 100% sau liều thứ hai. Thất bại trong tiêm chủng là cực kỳ hiếm.

Huyền thoại 8: Tiêm vắc xin 6 trong 1 gây sốt cao hơn vắc xin 5 trong 1

Sự Thật:

Vắc xin 5 trong 1 và 6 trong 1 đều chứa kháng nguyên DTP, bại liệt và Haemophilus Influenzae loại b (Hib), trong đó vắc xin 6 trong 1 bao gồm thêm kháng nguyên viêm gan B. Các kháng nguyên DTP trong cả hai loại vắc-xin đều được biết là gây sốt do vắc-xin, sốt có thể cao. Những cơn sốt này phổ biến hơn sau liều thứ 3 của vắc xin DTP. Theo lịch tiêm chủng thường quy, liều thứ 2 thường được tiêm như dạng 5 trong 1 và liều thứ 3 là dạng 6 trong 1. Điều này có thể dẫn đến nhận thức không chính xác rằng vắc-xin 6 trong 1 gây sốt nhiều hơn so với loại 5 trong 1.

Huyền thoại 9: Vắc xin MMR gây ra chứng tự kỷ và chậm phát triển

Sự Thật:

Một nghiên cứu lớn được thiết kế để xem xét tác động của vắc xin MMR ở 1,8 triệu trẻ em đến 14 tuổi đã được thực hiện. Không một trường hợp tự kỷ nào được báo cáo là hậu quả của việc tiêm vắc xin MMR.

Vắc xin MMR trước đây bị đổ lỗi không chính xác cho chứng tự kỷ do liên kết nhất thời. Cha mẹ của trẻ em có các vấn đề về phát triển (chẳng hạn như tự kỷ) thường nhận thấy các mối quan tâm xoay quanh cột mốc phát triển 18 tháng tuổi. Sự chậm phát triển trở nên rõ ràng hơn trong khoảng thời gian này. Điều này thường trùng với thời điểm tiêm vắc xin MMR mà liều đầu tiên thường được tiêm vào tháng thứ 12 và liều thứ hai khi trẻ được 15 - 18 tháng tuổi.

Huyền thoại 10: Vắc xin MMR và cúm không được dùng cho trẻ em bị dị ứng với trứng.

Sự Thật:

Vắc xin MMR được sản xuất trong tế bào nguyên bào sợi của gà con và không chứa bất kỳ protein lòng trắng trứng nào. Các phản ứng dị ứng hiếm gặp đối với vắc xin MMR có thể xảy ra do các thành phần khác của vắc xin nhưng điều này không liên quan đến dị ứng trứng. Cũng không có bằng chứng cho thấy trẻ em bị dị ứng trứng có nhiều khả năng phản ứng với vắc xin MMR hơn so với những trẻ không bị dị ứng trứng.

Vắc xin cúm có nguồn gốc từ virus cúm được nuôi cấy trong trứng gà và có thể chứa một lượng rất nhỏ protein từ trứng. Tuy nhiên, phần lớn trẻ em bị dị ứng trứng có thể được tiêm vắc xin cúm một cách an toàn mà không có phản ứng hoặc chỉ có các phản ứng nhẹ như nổi mề đay. Tiêm vắc xin cúm theo mùa rất được khuyến khích vì cúm ảnh hưởng đáng kể đến trẻ em từ 0 - 5 tuổi và có thể gây ra bệnh nặng.

Đôi khi, trẻ em bị dị ứng trứng nghiêm trọng hoặc đe dọa tính mạng có thể được khuyên nên tiêm vắc xin MMR hoặc cúm tại bệnh viện hoặc cơ sở y tế, nơi có thể điều trị ngay lập tức trong trường hợp xảy ra phản ứng có hại.