Sức Khỏe Đường Ruột và Dị Ứng Thực Phẩm Ở Người Lớn

Dị ứng thực phẩm ở trẻ em là tình trạng chúng ta thường nghe đến, tuy nhiên bạn có biết dị ứng thực phẩm hoàn toàn có thể phát triển ở mọi giai đoạn trong cuộc sống? Mặc dù lý do này chưa được làm rõ, tình trạng người trưởng thành phát triển dị ứng với các thực phẩm trước đó không gặp phải vấn đề nào cả là hiện tượng có thể xảy ra.

Trong khi trẻ em có thể “thoát khỏi” các phản ứng dị ứng thức ăn theo thời gian, khả năng này ở người trưởng thành là rất thấp, do đó họ không thể trông chờ vào thời gian để vượt qua các yếu tố kích ứng dị ứng thường gặp như đậu phộng, cá, hải sản có vỏ (tôm và cua), và các loại hạt như hạnh nhân, hạt óc chó và hạt điều.

Các triệu chứng dị ứng thực phẩm

Triệu chứng dị ứng thực phẩm ở người trưởng thành tương tự như ở trẻ em, với phản ứng có thể diễn ra nhanh chóng, trong vòng vài phút, hoặc sau vài giờ. Các triệu chứng này có thể từ nhẹ đến nặng, bao gồm:

• Ngứa ran miệng
• Sưng môi, mặt, lưỡi hoặc cổ họng
• Nổi mề đay
• Tiêu chảy
• Nôn mửa
• Khó thở

Sự khác biệt giữa dị ứng thực phẩm và không dung nạp thực phẩm

Phần lớn các phản ứng thể chất với thực phẩm thực tế là chứng không dung nạp thức ăn, nhưng do có cùng dấu hiệu và triệu chứng, đôi khi dị ứng và không dung nạp thực phẩm bị lẫn lộn với nhau.

Không dung nạp thực phẩm

Không dung nạp thực phẩm thường ít nguy hiểm hơn và đa số biểu hiện chủ yếu ở các vấn đề đường tiêu hóa như đau bụng, chuột rút, và tiêu chảy.

Dị ứng thực phẩm

Dị ứng thực phẩm tạo ra phản ứng của hệ miễn dịch, ảnh hưởng đến nhiều bộ phận trong cơ thể, và có thể trở thành nguy hiểm đến tính mạng.

Sốc phản vệ

Những người bị dị ứng thực phẩm nghiêm trọng có nguy cơ gặp phải sốc phản vệ, đây là một phản ứng dị ứng có khả năng nguy hiểm đến tính mạng. Cơ chế của sốc phản vệ diễn ra khi hệ miễn dịch của bệnh nhân phản ứng thái quá, gây ra phản ứng dị ứng toàn thân với các triệu chứng như:

• Sưng cổ họng
• Yếu ớt hoặc choáng váng
• Nhịp tim nhanh hoặc bất thường
• Sưng mặt
• Nổi mề đay
• Huyết áp thấp
• Khò khè

Sốc phản vệ xảy ra khi người bệnh ngừng thở hoặc bị tắc nghẽn đường hô hấp do các ống thở bị viêm. Tình trạng này cũng có thể dẫn đến đau tim. Những ai từng trải qua hoặc mang nguy cơ gặp phải sốc phản vệ nên mang theo ống tiêm Epinephrine để sử dụng khi xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng.

Tìm hiểu cách bạn có thể chuẩn bị trong trường hợp con bạn bị sốc phản vệ.

Hệ vi sinh vật đường ruột và dị ứng

Đường ruột chứa hàng nghìn tỉ vi khuẩn, vi rút, nấm, và các sinh vật nhỏ khác. Nhóm này được biết đến dưới cái tên hệ vi sinh vật đường ruột (gut microbiota) hoặc hệ thực vật đường ruột (gut flora), đóng vai trò điều hòa nhiều chức năng quan trọng khác trong cơ thể để chúng ta duy trì được trạng thái khỏe mạnh, chẳng hạn như hỗ trợ bảo vệ sức khỏe của hệ miễn dịch bằng phương pháp nâng cao khả năng giao tiếp với các tế bào lympho, những tế bào trong hệ thống miễn dịch của bạn.

Những người khỏe mạnh thường sở hữu một hệ vi sinh vật đường ruột đa dạng, với các nghiên cứu chỉ ra người khỏe mạnh có xu hướng sở hữu hệ vi khuẩn ruột đa dạng hơn so với những người suy nhược, hoặc mắc phải các bệnh trạng như béo phì, tiểu đường, xơ vữa động mạch (tắc nghẽn động mạch), và eczema. Người lớn dị ứng cũng được ghi nhận có mức độ đa dạng vi khuẩn thấp hơn.

Phát triển dị ứng thực phẩm khi trưởng thành

Thông thường, một người trải qua tình trạng dị ứng thực phẩm khi hệ miễn dịch có phản ứng với một loại protein nào đó trong thức ăn, xem đó là mối đe dọa. Điều này kích thích cơ thể giải phóng một số hóa chất nhằm phản ứng lại, tạo ra các triệu chứng của dị ứng thực phẩm. Phổ biến nhất trong các trường hợp dị ứng thực phẩm ở người trưởng thành là dị ứng đậu phộng, cá, hải sản có vỏ và các loại hạt.

Sử dụng kháng sinh ngày càng nhiều

Gia tăng việc sử dụng kháng sinh - thuốc được kê đơn điều trị nhiễm trùng, đồng thời có sẵn trong các loại thịt chúng ta tiêu thụ - làm giảm đa dạng hóa vi khuẩn trong đường ruột, đây có thể là lý do một số người không có khả năng miễn dịch đủ để ngăn ngừa các phản ứng dị ứng. Nguyên nhân đến từ tác dụng làm gián đoạn hoạt động của các lợi khuẩn và vi nấm sống trong đường ruột của kháng sinh đã được công nhận rộng rãi.

Phương pháp vệ sinh hiện đại

Phương pháp vệ sinh hiện đại làm giảm số lượng các loại vi khuẩn khác nhau chúng ta tiếp xúc, khiến hệ vi sinh vật đường ruột bớt đa dạng. Điều này có thể dẫn đến hệ miễn dịch phản ứng với những thứ vốn vô hại, kết quả là gây ra phản ứng dị ứng.

Hệ miễn dịch suy yếu theo tuổi tác

Khi già đi, hệ miễn dịch trải qua những biến đổi và suy giảm, từ đó tác động tiêu cực đến sức khỏe của người cao tuổi. Sự suy yếu của hệ miễn dịch gia tăng nguy cơ nhiễm trùng do vi khuẩn và vi rút, đồng thời có thể phá vỡ sự cân bằng của hệ thực vật đường ruột. Hệ vi khuẩn đa dạng thấp cũng có mối liên hệ với bệnh viêm ruột (IBD), một bệnh lý gây ra bởi hệ miễn dịch đường ruột mất cân bằng.

Duy trì một hệ tiêu hóa khỏe mạnh

Cải thiện sức khỏe đường ruột

Hệ tiêu hóa của chúng ta cũng lão hóa theo thời gian, các vấn đề phổ biến có thể xuất hiện như táo bón và quá trình tiêu hóa bị chậm lại. Nguyên nhân táo bón có thể đến từ việc sử dụng thuốc, thiếu vận động, và lượng nước tiếp nhận quá ít.

Do sự liên quan có thể có giữa sức khỏe đường ruột và các phản ứng dị ứng thực phẩm ở người trưởng thành, việc duy trì một hệ thống tiêu hóa khỏe mạnh là nền tảng quan trọng. Điều này bao gồm việc duy trì cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, đảm bảo số lượng vi khuẩn có lợi nhiều hơn vi khuẩn có hại. Các tác nhân gây ảnh hưởng xấu đến hệ vi khuẩn có thể kể đến như chế độ ăn uống giàu đường và chất béo, đồng thời nghèo chất xơ.

Thực phẩm cải thiện sức khỏe đường ruột

Đây là lý do tại sao duy trì một chế độ ăn uống cân bằng, có đa dạng các loại trái cây và rau củ, ngũ cốc nguyên cám, các loại họ đậu, góp phần giữ được cân bằng hệ sinh vật đường ruột. Chế độ ăn giàu chất xơ cũng là cách ngăn ngừa táo bón hiệu quả. Các thực phẩm lên men như sữa chua và kim chi chứa vi khuẩn có lợi mang tên Lactobacilli, đây là nhóm vi khuẩn có thể đóng góp trong việc giảm lượng vi khuẩn có hại trong đường ruột.

Giảm bớt lượng đường hấp thụ giúp hạ lượng đường huyết - đây là một điều rất có lợi cho sức khỏe, vì hàm lượng đường huyết cao thúc đẩy sự tăng trưởng của vi khuẩn có hại.

Lưu ý rằng chúng tôi không khuyến khích việc ngưng sử dụng thuốc kháng sinh đã được kê đơn bởi bác sĩ, việc sử dụng thuốc kháng sinh là một cách tuyệt vời để chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn. Tuy nhiên, do tác dụng gây rối loạn hệ vi sinh vật đường ruột đã được biết đến, bắt buộc phải uống đủ liều lượng kháng sinh được kê đơn theo hướng dẫn của bác sĩ, đồng thời, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh nhằm tái cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột.

Nếu trải qua những phản ứng khó chịu với thực phẩm vốn nằm trong chế độ ăn thường ngày, có khả năng các phản ứng này liên quan đến hệ tiêu hóa. Đừng im lặng chịu đựng khó khăn, hãy gặp bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa, họ sẽ giúp bạn hiểu hơn về tình trạng của mình, gợi ý cách hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, và ngăn ngừa phát triển các chứng không dung nạp thực phẩm hoặc các phản ứng dị ứng khác.