Phẫu Thuật Xương Sống Xâm Lấn Tối Thiểu: Rủi Ro & Lợi Ích

Vào tháng 10 năm 2018, Công chúa nước Anh Eugenie tạo ra một làn sóng tin tức trên toàn cầu với lựa chọn váy cưới của mình. Không phải vì chiếc váy là thiết kế thời trang cao cấp, mà bởi vì nó để lộ một vết sẹo dài chạy dọc xuống lưng công chúa, dấu vết của một cuộc phẫu thuật chỉnh cột sống khi còn nhỏ. Thật thú vị, công chúa đã chọn cách phô bày vết sẹo đầy tự hào để vinh danh những chuyên gia y tế từng giúp đỡ cô, đồng thời truyền cảm hứng cho các bệnh nhân khác đang phải chống chọi với chứng vẹo cột sống.

Khác với trường hợp của Công chúa Eugenie, không phải ai cũng mong muốn những vết sẹo của bản thân phơi bày trước mặt người khác. Thực tế, nhiều bệnh nhân lại không muốn để lại bất kỳ vết sẹo lộ liễu nào sau ca phẫu thuật.

Nhờ những tiến bộ công nghệ gần đây, các bệnh nhân cần thực hiện phẫu thuật chỉnh cột sống có thể lựa chọn giữa phẫu thuật mở truyền thống hoặc phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu (MISS) - một phương pháp mới hơn để lại các vết sẹo ít gây chú ý và rút ngắn thời gian hồi phục.

Phẫu thuật cột sống mở là gì?

Theo cách truyền thống, phẫu thuật cột sống được thực hiện dưới hình thức ‘phẫu thuật mở’, nghĩa là bác sĩ phẫu thuật sẽ tạo một đường rạch dài dọc sống lưng bệnh nhân, sau đó cắt và kéo giãn các phần cơ xung quanh để tiếp cận cột sống. Kế đến, tùy thuộc vào loại hình phẫu thuật, các bác sĩ tiến hành lấy bỏ phần xương hoặc đĩa đệm bị tổn thương, hoặc đặt ốc vít, khung cố định và vật liệu cấy ghép xương cần thiết để ổn định cột sống. Sau khi hoàn thành ca mổ, vết rạch dài sẽ được khâu lại và để tự lành, một quá trình có thể kéo dài tới vài tháng.

Lợi ích phẫu thuật cột sống mở

Một số nghiên cứu cho thấy phẫu thuật cột sống mở đem lại kết quả tốt hơn khi điều trị các bệnh lý cột sống cụ thể như thoát vị đĩa đệm cổ và thắt lưng.

Nguy cơ phẫu thuật cột sống mở

Phẫu thuật cột sống mở thường bao gồm tạo một vết rạch đơn, lớn hơn và làm tổn hại đến mô và cơ ở mức độ cao hơn. Điều này tăng khả năng gây đau nhiều hơn sau phẫu thuật và kéo thời gian hồi phục.

Bên cạnh những nguy cơ trên, bất kỳ hình thức phẫu thuật nào cũng ẩn chứa những rủi ro có thể bao gồm:

• Huyết khối ở chân, được biết đến dưới cái tên huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT)
• Nhiễm trùng
• Mất máu
• Tổn thương tủy sống

Phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu là gì?

Tương đối, phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu là một quy trình mang tính cục bộ hơn. Trong quy trình này, bác sĩ phẫu thuật dựa phần lớn vào công nghệ dẫn đường bằng hình ảnh như chụp hình 3D trước và trong quá trình mổ, X-quang huỳnh quang, chụp cắt lớp vi tính (CAT) và định vị trong lúc phẫu thuật để lên kế hoạch cho cách thức tiếp cận ca mổ. Việc bắt đầu được thực hiện bằng các vết rạch nhỏ trực tiếp phía trên khu vực cần điều trị. Sau đó, dụng cụ nong đặc biệt được sử dụng để giúp làm giãn mô mềm và di chuyển cơ ra khỏi khu vực cần tiếp cận, thay vì cắt xẻ như trong phẫu thuật mở. Vết rạch nhỏ được chữa lành bằng chỉ khâu sau khi ca phẫu thuật hoàn thành.

Lợi ích của phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu:

Bác sĩ Ngọc Duy Vũ tổng kết một vài lợi ích của phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu:

• Đạt được kết quả về lâu dài tương đương với phẫu thuật mở.
• Vết sẹo nhỏ hơn, thường chỉ dài khoảng 2 inch trở xuống, trong khi vết sẹo của phẫu thuật mở rơi vào khoảng dài từ 5-6 inch.
• Ít mất máu và tổn hại đến các mô xung quanh.
• Giảm nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật.
• Khả năng phát triển nhiễm trùng tại vùng phẫu thuật thấp hơn so với các bệnh nhân trải qua phẫu thuật mở.
• Thời gian lưu viện ngắn hơn, quá trình hồi phục trơn tru hơn và quay trở lại hoạt động bình thường nhanh hơn.

Trên thực tế, một nghiên cứu được công bố bởi Bác sĩ Yue vào năm 2013 đã chỉ ra rằng đối với những bệnh nhân từng trải qua phẫu thuật hợp nhất thân đốt sống thắt lưng qua ngõ ngang (TLIF) - phương pháp phẫu thuật hỗ trợ ổn định cột sống thông qua tạo dựng cầu nối xương vững chắc giữa các đốt sống, những bệnh nhân lựa chọn MISS có các kết quả sau:

• Mất máu ít hơn gần 3 lần trong giai đoạn ca mổ
• Cần lượng thuốc giảm đau sau phẫu thuật ít hơn gần 4 lần
• Chỉ cần nằm trên giường khoảng một nửa thời gian thường thấy
• Bị hạn chế bởi bệnh viện trong khoảng một nửa thời gian so với các bệnh nhân của phẫu thuật mở
• Chia sẻ kết quả tương đương với các bệnh nhân đã trải qua phẫu thuật mở khi được theo dõi trong khoảng thời gian 5 năm

Bổ sung thêm, sự quen thuộc của bác sĩ phẫu thuật với quy trình cũng đóng một vai trò quan trọng. Trong một nghiên cứu được Bác sĩ Yue thực hiện giữa năm 2005 và 2009, năng lực mổ cột sống xâm lấn tối thiểu như phẫu thuật hợp nhất thân đốt sống thắt lưng qua ngõ ngang (TLIF), chỉ đạt được với đa số các bác sĩ phẫu thuật sau 44 ca mổ.

Nguy cơ phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu

Bất kỳ loại hình phẫu thuật nào cũng ẩn chứa các rủi ro nhất định, kể cả đó là phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Tuy nhiên, vì ít xâm phạm hơn, nguy cơ mất máu, nhiễm trùng, gây tổn hại mô và cơ có xu hướng thấp hơn.

Tổng thể, phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu cũng là một quy trình tương đối mới mẻ hơn so với phẫu thuật mở, do vậy việc ứng dụng vào các trường hợp bệnh lý cột sống hiếm gặp hay phức tạp hiện vẫn đang được nghiên cứu.

Phương pháp nào tốt hơn - Phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu hay phẫu thuật mở?

Dù phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu đem đến nhiều lợi ích, hãy nhớ rằng nó không dành cho tất cả mọi người. Các bác sĩ sẽ khuyến nghị một quy trình phù hợp dựa trên nguyên nhân bệnh lý cột sống, sức khỏe và các yếu tố khác của bạn.

Quy trình phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu

Trong khi một ca mổ có thể thay đổi đôi chút tùy thuộc vào căn bệnh đang được điều trị, phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu nói chung sẽ thực hiện theo cách sau:

• Gây mê toàn thân khiến bạn rơi vào trạng thái ngủ trong suốt quá trình phẫu thuật, hoặc gây tê cục bộ và dùng thuốc an thần giúp bạn duy trì trạng thái ý thức
• Theo dõi tim mạch, huyết áp và các chỉ số sinh tồn khác một cách cẩn thận.
• Khi nằm úp trên bàn mổ, bác sĩ phẫu thuật sẽ mở một hoặc nhiều vết rạch nhỏ ở lưng để tiếp cận vùng cần điều trị. Các vết rạch sẽ được giữ mở bởi dụng cụ nong hình ống.
• Các dụng cụ phẫu thuật điều chỉnh đặc biệt sẽ được sử dụng bởi bác sĩ để điều trị. Kính hiển vi phẫu thuật cực mạnh hoặc một camera nhỏ và đèn được đưa vào; để bác sĩ có thể nhìn rõ giải phẫu cũng như các dụng cụ đang sử dụng.
• Vết rạch sẽ được khâu và băng bó.

Nếu bạn đang cân nhắc phẫu thuật cột sống, hãy tham khảo thêm các thông tin tại đây.

Hãy trao đổi với bác sĩ của bạn để thảo luận các phương án điều trị có sẵn, và bản thân có thể hưởng lợi thế nào từ phẫu thuật nếu bạn có ý định tiến hành ca mổ.