Dr Kojodjojo Pipin
Bác Sĩ Nội Tim Mạch
Nguồn: Getty Images
Tim Đập Không Đều? Đó Có Thể Là Rung Tâm Nhĩ
Cập nhật lần cuối: 09 Tháng Mười 2023 | 6 phút - Thời gian đọc
Rung tâm nhĩ (AF hoặc AFib), là rối loạn nhịp tim phổ biến nhất được chẩn đoán trong lâm sàng. Bác sĩ tim mạch Pipin Kojodjojo giải thích tại sao bạn không nên bỏ qua nó.
Tim đập hoặc mạch đập của bạn có cảm thấy không đều, nhanh hơn những gì bạn thường mong đợi hoặc đơn giản, không còn giống như trước nữa? Chúng ta có thể cảm nhận được tim mình đập nhanh khi lo lắng, phấn khởi hoặc buồn bực, nhưng nếu điều này xảy ra nhiều lần, trong những tình huống không rõ ràng hoặc không biết trước được, bạn không nên bỏ qua điều đó. Có thể bạn đang trải qua rối loạn nhịp tim phổ biến nhất được chẩn đoán trong lâm sàng, rung tâm nhĩ (AF hoặc AFib).
Rung tâm nhĩ (AF hoặc AFib) là gì?
Rung tâm nhĩ (AF hoặc AFib) là một rối loạn nhịp tim thông thường đặc trưng bởi nhịp tim không đều và thường nhanh. Ở tình trạng này, các xung điện không đều khiến cho các buồng tim trên (tâm nhĩ) rung lên thay vì co bóp hiệu quả. Điều này khiến máu bị trì trệ trong tâm nhĩ và khiến bạn dễ bị đông máu.
Khi cục máu đông bong ra và di chuyển đến não, nó dẫn đến đột quỵ. Bên cạnh việc làm tăng nguy cơ đột quỵ lên đến 500%, rung tâm nhĩ còn làm tăng nguy cơ suy tim và đột tử.
Rung tâm nhĩ được điều trị như thế nào?
Rung tâm nhĩ là một tình trạng nghiêm trọng không nên bị bỏ qua vì nó có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị. Đột quỵ do rung tâm nhĩ gây ra thường làm tổn hại đáng kể đến khả năng hoạt động và độc lập của bệnh nhân.
Thật không may, rung tâm nhĩ không thể tự lành và sẽ chỉ nặng thêm theo thời gian. Để quản lý rung tâm nhĩ cho phần lớn bệnh nhân, chúng tôi nhắm đến việc ngăn ngừa hình thành cục máu đông (và, do đó, cả đột quỵ) và khôi phục nhịp tim bình thường.
Ngăn ngừa đột quỵ
Một thang điểm đơn giản, được sử dụng ngay tại giường bệnh, gọi là thang điểm CHADS₂-VASc, có thể giúp dự đoán nguy cơ đột quỵ của một cá nhân. Thang điểm này xem xét tuổi, giới tính, liệu bạn có bị huyết áp cao, tiểu đường, đột quỵ trước đó, bệnh về mạch máu và suy tim hay không. Dựa trên thang điểm này, bác sĩ của bạn sẽ khuyến khích liệu bạn có cần dùng thuốc làm loãng máu cụ thể để ngăn ngừa hình thành cục máu đông và từ đó, chống đột quỵ hay không.
Một số bệnh nhân không thể dung nạp thuốc làm loãng máu và có thể được khuyên áp dụng thủ thuật xâm lấn tối thiểu gọi là nút thùy nhĩ trái (left atrial appendage occlusion). Thùy nhĩ trái là nguồn gây nên 95% các cục máu đông ở bệnh nhân rung tâm nhĩ. Bằng cách kín vĩnh viễn thùy nhĩ trái với một thiết bị giống như cây dù, bệnh nhân có thể đạt được mức độ ngăn ngừa đột quỵ tương tự như những người dùng thuốc làm loãng máu lâu dài.
Phục hồi nhịp tim bình thường
Phương pháp điều trị nhịp tim bình thường bao gồm:
- Sốc điện chuyển nhịp. Đây là một thủ tục trong đó một cú sốc điện được kiểm soát được thực hiện lên tim trong lúc bệnh nhân được gây mê. Cú sốc này thiết lập lại hoạt động điện từ trong tâm nhĩ và khôi phục nhịp tim bình thường. Phương pháp này thường được sử dụng khi rung tâm nhĩ không thể tự ngừng hoặc không đáp ứng với thuốc.
- Thuốc chống loạn nhịp tim. Thuốc nhịp tim có thể được kê đơn như một phần của kế hoạch điều trị của bạn để giúp phục hồi và duy trì nhịp tim bình thường.
- Triệt đốt qua ống thông (Catheter ablation). Đây là một thủ tục xâm lấn tối thiểu, trong đó một ống mỏng, mềm dẻo được đưa vào tim thông qua các tĩnh mạch. Khi đã đến vị trí cần thiết, các khu vực cụ thể của tim gây ra rung tâm nhĩ được nhắm đến để ổn định nhịp tim và ngăn ngừa rung tâm nhĩ xảy ra. Triệt đốt qua ống thông là phương pháp điều trị hiệu quả nhất để ngăn ngừa rung tâm nhĩ tái phát về lâu dài.
- Thủ thuật Maze. Đây là một phương pháp phẫu thuật tim mở điều trị rung tâm nhĩ. Nó thường được sử dụng đồng thời với các hình thức phẫu thuật tim mở khác, chẳng hạn như bắc cầu động mạch vành hoặcthay van tim.
Phá rung nhĩ trường xung (Pulsed field ablation - PFA) là gì?
Triệt đốt qua ống thông là thủ tục được thực hiện phổ biến nhất trên toàn cầu cho các trường hợp rối loạn nhịp tim. Mỗi năm, hơn 300.000 bệnh nhân trên toàn thế giới trải qua phẫu thuật triệt đốt qua ống thông do tình trạng rung tâm nhĩ. Nói theo cách truyền thống, phẫu thuật triệt đốt rung tâm nhĩ đã được thực hiện bằng công nghệ sử dụng nhiệt hoặc đóng băng mô tim bị tổn thương. Mặc dù hiệu quả trong việc điều trị rung tâm nhĩ, một rủi ro nhỏ (<1%) vẫn tồn tại, đó là tổn thương không đáng có đến các cấu trúc xung quanh tim. Việc tìm kiếm các nguồn năng lượng an toàn hơn để thực hiện phẫu thuật triệt đốt rung tâm nhĩ đã dẫn đến việc phát minh ra phá rung nhĩ trường xung (PFA).
PFA sử dụng các xung điện áp cao, mật độ lớn để điều trị các khu vực tim cụ thể gây ra rung tâm nhĩ.
PFA cho phép các phương pháp điều trị được nhắm chính xác hơn, với thời gian phẫu thuật ngắn hơn ít nhất 50-75% và tính an toàn được cải thiện. PFA đặc biệt nhắm vào các tế bào tạo tim đồng thời chừa lại các cấu trúc gần đó như mạch máu, dây thần kinh và mô liên kết. Do đó, nguy cơ tổn hại ngoài vùng cần điều trị được loại bỏ.
Bạn có thể trông đợi gì trong lúc phá rung nhĩ trường xung (PFA)?
Phá rung nhĩ trường xung là một thủ tục xâm lấn tối thiểu được thực hiện trong khi có dùng thuốc an thần hoặc gây mê toàn thân. Bạn sẽ không tỉnh táo trong suốt quá trình điều trị.
Thời gian ước tính
Thông thường, một thủ tục phá rung nhĩ trường xung có thể kéo dài 45 - 90 phút, tùy thuộc vào độ phức tạp của tình trạng bệnh nhân.
Trước khi bắt đầu thủ tục
- Tư vấn. Trước khi bắt đầu việc triệt đốt, đội ngũ y tế của bạn sẽ giải thích thủ thuật, rủi ro và các phương pháp điều trị thay thế, đảm bảo bạn có được sự thoải mái và sự thông hiểu rõ ràng.
- Nhịn ăn. Bạn thường sẽ được khuyên kiêng ăn uống ít nhất 6 giờ trước khi tiếp nhận thủ thuật. Biện pháp phòng ngừa này nhằm đảm bảo an toàn cho bạn vì thuốc an thần hoặc gây mê sẽ được sử dụng.
- Hướng dẫn dùng thuốc. Điều quan trọng là phải tuân theo bất kỳ lời khuyên nào được đưa ra về các loại thuốc bạn đang dùng. Một số loại có thể phải ngừng sử dụng trước khi thực hiện thủ thuật.
Trong khi thực hiện thủ thuật
- Sự thoải mái và an toàn. Bệnh nhân sẽ nhận thuốc an thần hoặc thuốc gây mê toàn thân để bạn hoàn toàn thoải mái và không bị đau trong suốt quá trình phẫu thuật.
- Cắm ống thông. Một sợi ống thông sẽ được đưa vào tĩnh mạch của bạn bằng cách sử dụng một cây kim tốt và được đưa vào tim thông qua tĩnh mạch chính của cơ thể.
- Quy trình loại bỏ. Các xung điện được nhắm đến các mô tim có vấn đề sẽ được sử dụng công nghệ trường xung để điều chỉnh rung tâm nhĩ.
Sau thủ tục
- Giám sát ban đầu. Bạn sẽ được quan sát chặt chẽ trong phòng hồi sức sau khi triệt đốt. Nhân viên y tế sẽ theo dõi các dấu hiệu sinh tồn của bạn và đảm bảo không có biến chứng tức thì.
- Hướng dẫn phục hồi. Khi được xác định là ổn định, bạn sẽ nhận được hướng dẫn chăm sóc sau thủ thuật. Điều này có thể bao gồm chăm sóc vết thương, hạn chế hoạt động và điều chỉnh thuốc. Hầu hết bệnh nhân sẽ được xuất viện vào ngày hôm sau.
- Hậu kỳ. Tham dự bất kỳ cuộc hẹn tái khám theo lịch với bác sĩ tim mạch của bạn là điều cần thiết. Những cuộc hẹn này sẽ giúp đảm bảo rằng việc xóa rối loạn nhịp tim bằng cường độ xung điện đã thành công và giải quyết bất kỳ mối bận tâm nào bạn có thể có.
Trao đổi với bác sĩ chuyên khoa tim
Nếu bạn có nhịp tim không đều, đừng ngần ngại đi kiểm tra. Hiểu được nguyên nhân gây nên nhịp tim không đều của bạn là điều quan trọng để đảm bảo điều trị thích hợp và tránh các biến chứng kéo dài. Trao đổi với một bác sĩ tim mạch ngay hôm nay.
Di Monaco, A., Vitulano, N., Troisi, F., Quadrini, F., Romanazzi, I., Calvi, V., & Grimaldi, M. (2022). Pulsed Field Ablation to Treat Atrial Fibrillation: A Review of the Literature. Journal of cardiovascular development and disease, 9(4), 94. https://doi.org/10.3390/jcdd9040094
Schaack, D., Schmidt, B., Tohoku, S., Bordignon, S., Urbanek, L., Ebrahimi, R., Hirokami, J., Efe, T. H., Chen, S., & Chun, K. R. J. (2023). Pulsed Field Ablation for Atrial Fibrillation. Arrhythmia & Electrophysiology Review, 12(e11). https://doi.org/10.15420/aer.2022.45
Verma, A., Haines, D. E., Boersma, L. V., Sood, N., Natale, A., Marchlinski, F. E., et al. (2023). Pulsed Field Ablation for the Treatment of Atrial Fibrillation: PULSED AF Pivotal Trial. Circulation, 147(19), 1422–1432. https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.123.063988
Schaack, D., Schmidt, B., Tohoku, S., Bordignon, S., Urbanek, L., Ebrahimi, R., Hirokami, J., Efe, T. H., Chen, S., & Chun, K. R. J. (2023). Pulsed Field Ablation for Atrial Fibrillation. Arrhythmia & Electrophysiology Review, 12(e11). https://doi.org/10.15420/aer.2022.45
Verma, A., Haines, D. E., Boersma, L. V., Sood, N., Natale, A., Marchlinski, F. E., et al. (2023). Pulsed Field Ablation for the Treatment of Atrial Fibrillation: PULSED AF Pivotal Trial. Circulation, 147(19), 1422–1432. https://doi.org/10.1161/CIRCULATIONAHA.123.063988
Bài viết liên quan
Xem tất cả
6 Dấu Hiệu Của Những Cơn Đau Tim Ở Nữ Giới
Các triệu chứng của cơn đau tim ở phụ nữ thường “âm thầm”, nhưng hậu quả của việc không nhận thấy các triệu chứng này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng. Bên cạnh việc đi kiểm tra tim thường xuyên, việc biết được các dấu hiệu có thể giúp ngăn ngừa những cơn đau tim.
Cái Chết Do Tim Ngừng Đột Ngột Ở Vận Động Viên Ngày Nay
Đây là một hiện tượng đang phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây. Dù có là vận động viên hay không, điều quan trọng là phải hiểu được những nguyên nhân khả dĩ của hiện tượng này.
Làm Thế Nào Để Ngăn Chặn Cơn Đau Tim?
Đau tim là nguyên nhân gây tử vong phổ biến thứ hai sau ung thư ở Singapore - nhưng có sự trợ giúp nếu bạn được chẩn đoán và điều trị sớm.
Công Việc Của Bạn Có Tệ Cho Tim Của Bạn Không?
Nhiều thể loại công việc khác nhau tạo nên các loại căng thẳng khác nhau, và việc liệu căng thẳng gây hại hay không phụ thuộc vào từng cá nhân.
Bệnh Tiểu Đường Và Cắt Cụt Chi: Cách Bảo Vệ Chân Của Bạn
Các biến chứng do tiểu đường và Bệnh Động Mạch Ngoại Vi thường dẫn đến việc bệnh nhân mất đi phần chi thể, nhưng thực tế điều này không phải là không thể tránh được.
Chuyên gia Tim mạch Thể thao Chia sẻ Tất cả
Không có gì lạ khi nghe tin các vận động viên chuyên nghiệp bị đau tim ở đỉnh cao phong độ. Các bác sĩ tim mạch có thể cung cấp lời khuyên chuyên môn cho các vận động viên.
