Bé Tập Đi Ngã: Khi Nào Cần Tìm Kiếm Sự Trợ Giúp Y Tế?

Những cú ngã và vết va đập vào đầu của bé tập đi

Đối với một em bé, cuộc phiêu lưu mới chờ đợi bé mỗi ngày. Và như mọi cuộc thám hiểm hoành tráng khác, tai nạn có thể, và thường xảy ra thật. Sự hiếu kỳ vô hạn của bé về thế giới xung quanh, kết hợp với nhu cầu vận động không ngừng, là những điều bạn không thể kiểm soát.

Trẻ em thường bị sưng hoặc va đập đầu, đặc biệt là đối với trẻ sơ sinh hoặc trẻ mới biết đi vừa mới bắt đầu bò (crawl) hoặc tập đi. May thay, 90% chấn thương đầu ở trẻ em được xem là chấn thương nhẹ và có thể được xử lý bằng các biện pháp điều trị tại nhà. Dưới đây là một số bước đơn giản mà các bậc phụ huynh có thể thực hiện để tăng độ an toàn, tránh bị ngã, và giảm thiểu tổn thương khi tai nạn xảy ra.

Khi nào nên đưa con đến Trung tâm Chăm Sóc Khẩn Cấp (UCC) sau khi con bị va đập vào đầu

Nếu bé nhà bạn bị một vết thương hở rõ ràng ở đầu, hoặc bị bất tỉnh, đương nhiên bạn nên tìm đến dịch vụ y tế ngay lập tức. Nhưng nếu không có dấu hiệu tổn thương nào về mặt thể chất, mọi chuyện sẽ trở nên khó xác định hơn một chút. Trong những trường hợp như thế, bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào dưới đây trong vòng một tuần sau cú ngã.

Con bạn:

• Khóc không thể dỗ
• Than đau đầu
• Đau đầu dữ dội liên tục
• Liên tục xoa đầu
• Buồn ngủ
• Nhạy cảm với ánh sáng hoặc tiếng ồn
• Mất thăng bằng
• Đồng tử hai bên có kích thước khác nhau
• Có chất lỏng màu vàng chảy ra từ mũi hoặc tai
• Nôn mửa liên tục hoặc cảm thấy buồn nôn

Bạn cũng nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bạn nhận thấy hiện tượng phồng mềm ở thóp đầu bé, hoặc thói quen ngủ của bé thay đổi trong vòng một tuần sau khi bị ngã.

Nguyên nhân gây ra chấn thương đầu và nguyên nhân trẻ sơ sinh bị va đập vào đầu

Trẻ sơ sinh dễ bị ngã và va đập hơn do đầu chúng thường lớn hơn một cách tương đối so với cơ thể, làm cho chúng dễ mất thăng bằng.

Ngoài ra, bởi vì sức khỏe thể chất và các kỹ năng của bé vẫn đang phát triển, bé thường thiếu ổn định và không phối hợp tốt được các động tác.

Vài tình huống thường gặp mà trẻ sơ sinh có thể bị va đập vào đầu bao gồm:

• Trượt ngã trong bồn tắm hoặc trên sàn nhà ướt
• Ngã khỏi giường hoặc bàn thay tã, hay ra khỏi chiếc nôi
• Ngã sau khi trèo lên các đồ nội thất
• Ngã từ cầu thang xuống
• Ngã khi sử dụng xe tập đi
• Ngã từ các cấu trúc vui chơi cao trong sân chơi

Các triệu chứng và hình thái tổn thương đầu do ngã ở bé tập đi

Có nhiều dạng chấn thương đầu mà bé có thể gặp phải khi bị ngã.

Chấn thương đầu nhẹ

Chấn thương đầu nhẹ là những ca chấn thương không liên quan đến tình trạng gãy xương sọ hoặc tổn thương não.

Sau một cú va đập nhẹ vào đầu, việc đầu tiên thường diễn ra là bé sẽ khóc. Sau khi khóc, bé có thể trầm tính hơn hoặc khép mình hơn so với bình thường. Tình trạng này có thể kéo dài tới 30 phút.

Vùng da nơi bị va đập cũng có xác suất chuyển sang màu đỏ ngay tức thì. Vết thương có thể chảy máu từ một vết cắt hoặc xây xát. Sử dụng lực ấn nhẹ có thể giúp ngưng chảy máu. Sự chăm sóc y tế có thể sẽ cần thiết nếu máu không ngừng chảy hoặc khi bé bắt đầu trông nhợt nhạt và yếu ớt.

Trong vài phút hoặc vài giờ, bạn có thể thấy một vết sưng phồng hình "trứng ngỗng" bắt đầu nổi lên ở nơi bị va đập. Không cần lo lắng về điều này miễn là bé vẫn năng động và tỉnh táo. Trẻ có thể trải qua hiện tượng đau đầu và khó chịu, biểu hiện qua triệu chứng quấy khóc hoặc khó ngủ.

Chấn thương đầu từ mức trung bình đến nặng

Chấn thương đầu từ mức trung bình đến mức nặng là những tổn thương liên quan đến não bộ. Bao gồm:

• Gãy xương sọ
• Não bị bầm tím (dập não)
• Não bộ bị chấn động (concussions)
• Chảy máu trong não bộ hoặc các tầng xung quanh

Chấn động não (concussions) là dạng phổ biến nhất và cũng là dạng nhẹ nhất trong các chấn thương não do sang chấn. Dấu hiệu của chấn động não gồm có:

• Đau đầu
• Bất tỉnh
• Thay đổi mức tỉnh táo
• Buồn nôn và nôn mửa

Trong trường hợp cực kỳ hiếm gặp, chấn thương đầu nghiêm trọng có thể liên quan đến tình trạng gãy xương sọ, tạo ra áp lực lên não. Việc này cũng có thể gây ra tình trạng sưng, bầm tím, hoặc chảy máu xung quanh hoặc bên trong não. Trong những trường hợp này, sự chăm sóc y tế cấp cứu là điều cần thiết để hạn chế khả năng tổn thương não bộ về lâu về dài.

Cách điều trị tổn thương do ngã cho bé

Mặc dù thật khó cho các bậc phụ huynh để không nghĩ quá nhiều về chấn thương như vậy, không phải cú ngã nào cũng thuộc trường hợp nguy cấp. Đây là các bước bạn có thể thực hiện nếu bé không gặp phải bất kỳ triệu chứng nào đòi hỏi sự chăm sóc y tế cấp cứu:

• An ủi bé trong khi tìm kiếm bất kỳ dấu hiệu chấn thương nào
• Cho bé nghỉ ngơi dưới sự quan sát của bạn, đồng thời theo dõi bất kỳ triệu chứng hoặc hành vi bất thường nào.
• Đắp các túi chườm lạnh lên những chỗ sưng hoặc tím bầm.

Mẹo phòng ngừa tình trạng va chạm vào đầu và các chấn thương

Giữ cho bé an toàn tránh khỏi các cú ngã đòi hỏi nhiều thứ hơn là vận may đơn thuần. Dưới đây là một vài bước bạn có thể thực hiện để tăng cường độ an toàn, đề phòng bé bị ngã, và đồng thời giảm thiểu khả năng chấn thương cả trong nhà và ngoài trời.

Trong nhà:

• Dán băng chống trượt vào đáy bồn tắm
• Tránh các loại cổng xếp hình đàn, loại có thể bẫy đầu của bé
• Không sử dụng xe tập đi cho trẻ sơ sinh hoặc bé tập đi mới chập chững
• Chuyển đồ nội thất ra xa cửa sổ để ngăn bé leo lên bậu cửa.
• Không bao giờ bỏ bé một mình trên bàn thay tã hoặc giường
• Không bao giờ bỏ trẻ lại một mình xung quanh cầu thang bộ
• Loại bỏ tất cả các loại thảm lỏng
• Sử dụng thanh chắn cửa sổ an toàn cho trẻ

Ngoài trời:

• Đảm bảo các thiết bị chơi ngoài trời an toàn cho trẻ (ví dụ: không có bộ phận lỏng hoặc bị rỉ sét)
• Đảm bảo bề mặt sân chơi hấp thụ va chạm tốt. (ví dụ: cát và các mảnh gỗ)
• Đảm bảo vỉa hè và các bậc thang ngoài trời gọn gàng, không có đồ đạc.
• Cầm tay bé khi dùng thang cuốn.
• Không cho phép bé chơi trên tấm bạt lò xo (trampoline), kể cả khi có sự giám sát của người lớn.
• Chỉ cho bé ngồi vào xe đẩy hàng siêu thị ở đúng chỗ ngồi với dây nịt an toàn.

Khi phân vân, hãy mau chóng đưa bé đến Trung tâm Chăm Sóc Khẩn Cấp (UCC)

Thật khó để đưa ra một quyết định đúng đắn và hợp lý trong tích tắc khi bạn lần đầu tiên chứng kiến bé nhà ngã mạnh. (Dù chứng kiến bé té ngã nhiều lần đi nữa cũng vẫn không dễ dàng hơn đâu). Nếu bạn từng rơi vào tình trạng ngờ vực, tốt nhất vẫn nên đưa bé đến Trung tâm Chăm Sóc Khẩn Cấp (UCC) để được chẩn đoán rõ ràng hơn.