Tổn Thương Sụn Khớp Gối: Nguyên Nhân & Điều Trị

Sụn là gì?

Sụn là một mô liên kết cao su, hoạt động như một lớp đệm giữa các xương của khớp. Nó rất dễ bị tổn thương và vì nó không chứa mạch máu hoặc dây thần kinh, nên thời gian lành lâu hơn mô bình thường.

Khi sụn ở khớp, được gọi là sụn khớp, bị tổn thương, nó có thể gây ra đau dữ dội, viêm và một số mức độ khuyết tật. Loại tổn thương sụn này xảy ra phổ biến nhất ở đầu gối, nhưng khuỷu tay, cổ tay, mắt cá chân, vai và khớp háng cũng có thể bị ảnh hưởng.

Nguyên nhân gây tổn thương sụn đầu gối?

Tổn thương sụn đầu gối có thể xảy ra do chấn thương, chẳng hạn như tai nạn, hoặc do thoái hóa tiến triển, đôi khi được gọi là hao mòn.

Một số hoạt động nhất định cũng có nhiều khả năng gây ra tổn thương sụn khớp. Chúng bao gồm:

Chấn thương thể thao tác động mạnh

Một cú đánh trực tiếp vào khớp có thể gây ra tổn thương sụn. Điều này rất phổ biến ở những người hoạt động trong các môn thể thao có tác động mạnh.

Không hoạt động

Ngược lại, không hoạt động cũng có thể dẫn đến tổn thương sụn, đặc biệt là đối với những “chiến binh cuối tuần”, những người chỉ tham gia thể thao vào cuối tuần và do đó dễ bị chấn thương hơn do hoạt động cường độ cao đột ngột. Các khớp của bạn cần phải vận động thường xuyên để duy trì sức khỏe. Nếu bạn trải qua thời gian dài không hoạt động, bạn sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương sụn.

Béo phì và căng thẳng kéo dài trên các khớp

Thời gian dài căng thẳng trên các khớp của bạn cũng có thể dẫn đến tổn thương sụn. Điều này đặc biệt đúng ở các khớp chịu tải trọng như khớp gối nếu bạn thừa cân hoặc béo phì. Sự căng thẳng kéo dài này cuối cùng có thể dẫn đến mất sụn ở các khớp, được gọi là viêm xương khớp.

Triệu chứng tổn thương sụn đầu gối

Nếu bạn bị tổn thương sụn đầu gối, bạn có thể gặp các triệu chứng như:

• Đau khớp ngay cả khi nghỉ ngơi, tăng khi đặt trọng lượng lên khớp
• Sưng quanh đầu gối
• Cứng khớp gối
• Cảm giác lạch cạch hoặc lạo xạo trong khi chuyển động
• Cảm giác khớp gối bị khóa, kẹt hoặc bị nhường

Làm thế nào để chẩn đoán tổn thương sụn đầu gối?

Các triệu chứng bong gân, tổn thương dây chằng và tổn thương sụn thường có thể giống nhau, khiến khó phân biệt cái này với cái khác. Tuy nhiên, với các xét nghiệm không xâm lấn ngày nay, chẩn đoán dễ dàng hơn nhiều so với trước đây.

Để xác nhận nguồn gốc cơn đau của bạn, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm chẩn đoán sau:

Chụp cộng hưởng từ (MRI)

Trong MRI, từ trường và sóng vô tuyến tạo ra hình ảnh chi tiết của cơ thể, nhưng thủ tục này có thể không phải lúc nào cũng phát hiện được tổn thương sụn.

Nội soi khớp

Một dụng cụ giống như ống được gọ là ống nội soi khớp được đưa vào khớp của bạn để kiểm tra. Nội soi khớp có thể giúp xác định mức độ tổn thương sụn của bạn.

Điều trị tổn thương sụn đầu gối?

Nếu chấn thương của bạn không nghiêm trọng, các phương pháp điều trị không phẫu thuật như tiêm và bổ sung có thể đủ để điều trị tổn thương sụn đầu gối của bạn. Bác sĩ của bạn có thể đề xuất một trong các phương pháp điều trị sau :

Liệu pháp tiêm

Nhiều bệnh nhân yêu cầu một mũi tiêm thần kỳ hoặc liệu pháp tiêm kỳ diệu. Điều này có thể đơn giản như tiêm cortisone (đôi khi được gọi là H+L), làm giảm viêm và giảm đau tức thì. Tuy nhiên, điều này giống như dán băng trên vết thương vì nó không điều trị nguyên nhân gốc rễ và kết quả của nó chỉ là tạm thời.

Bổ sung dịch khớp (Viscosupplementation)

Thủ tục này, trong đó một chất lỏng đặc được gọi là axit hyaluronic được tiêm vào khớp, được đề nghị cho các bệnh nhân bị khuyết tật hoặc chấn thương sụn nhỏ sớm. Axit hyaluronic hoạt động như một chất bôi trơn để cho phép các xương chuyển động trơn tru trên nhau và như một chất hấp thụ sốc cho tải trọng khớp. Những phương pháp điều trị này thường được lặp lại mỗi 6 đến 12 tháng vì phản ứng của đầu gối đối với axit hyaluronic giảm dần theo thời gian.

Tiêm huyết tương giàu tiểu cầu

Trong vài năm qua, nhiều điều đã được viết về một chế phẩm mới được gọi là huyết tương giàu tiểu cầu (PRP), mặc dù hiệu quả tiềm năng của nó trong việc điều trị các chấn thương vẫn chưa được thuyết phục.

Tiểu cầu là các tế bào máu chứa protein giúp vết thương lành. Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng, bằng cách tiêm vào các vùng viêm hoặc tổn thương mô với nồng độ tiểu cầu cao, có thể khuyến khích vết thương ở khu vực này lành lại.

Bác sĩ sẽ lấy một mẫu máu nhỏ từ bạn. Mẫu máu nãy sẽ được cho vào một máy li tâm hoặc dụng cụ chuyên dụng khác quay ở tốc độ cao để tách tiểu cầu khỏi các thành phần máu khác. Nồng độ tiểu cầu sau đó được tiêm vào khu vực cơ thể của bạn cần được điều trị.

Vì mũi tiêm chứa nồng độ tiểu cầu cao, có thể cao từ 5 đến 10 lần so với máu chưa qua xử lý, nên các bác sĩ đưa ra giả thuyết rằng tiểu cầu sẽ làm vết thương lành nhanh hơn. Nhiều vận động viên nổi tiếng - Tiger Woods, ngôi sao quần vợt Rafael Nadal, và một số người khác - đã được tiêm PRP cho các vấn đề khác nhau, như bong gân đầu gối và chấn thương gân mãn tính, và một số vận động viên đã ghi nhận PRP với khả năng họ có thể trở lại thi đấu nhanh hơn.

Liệu pháp tế bào gốc

Liệu pháp tế bào gốc đang được ca ngợi là phương pháp chữa bệnh kỳ diệu cho hầu hết mọi thứ, nhưng có rất ít bằng chứng khoa học để chứng minh điều này, ngoại trừ liệu pháp tế bào gốc cho đầu gối.

Cho đến gần đây, các lựa chọn điều trị viêm xương khớp ở khớp gối chỉ là tạm thời hoặc phẫu thuật. Nhưng các phương pháp điều trị bằng liệu pháp tế bào gốc đã mang lại kết quả giảm viêm, giảm đau và sửa chữa sụn. Trên thực tế, nhiều người đã tránh được phẫu thuật đầu gối một cách thành công thông qua phương pháp điều trị này.

Trong thủ thuật, các tế bào gốc trưởng thành được chiết xuất từ ​​tủy xương hoặc mỡ thông qua các phương pháp đơn giản. Sau đó, nó được cô đặc và tiêm vào đầu gối với hướng dẫn qua hình ảnh, thường đem lại kết quả thành công.

Liệu pháp tế bào gốc có tiềm năng lớn trong việc chữa lành tổn thương sụn. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu các tế bào gốc chịu trách nhiệm tái tạo hay chúng kích hoạt quá trình. Đây là một phương pháp điều trị rất mới và các phòng thí nghiệm khác nhau mang lại kết quả rất khác nhau, nhưng nó ngày càng thể hiện nhiều triển vọng.

Điều trị phẫu thuật để sửa chữa sụn đầu gối

Phẫu thuật thường được đề nghị cho tình trạng nghiêm trọng dường như không phản ứng với các phương pháp điều trị bảo tồn. Có một số lựa chọn phẫu thuật tùy thuộc vào độ tuổi, mức độ hoạt động, mức độ tổn thương sụn và chấn thương xảy ra bao lâu trước đó.

Hãy thảo luận kỹ lưỡng với bác sĩ để xác định liệu phẫu thuật có cần thiết hay không và thủ tục phẫu thuật nào sẽ điều trị tổn thương sụn đầu gối của bạn tốt nhất.

Các lựa chọn phẫu thuật bao gồm:

Mài mòn (Debridement)

Bác sĩ phẫu thuật của bạn sẽ làm mịn sụn bị tổn thương và loại bỏ các cạnh lỏng lẻo để ngăn nó cọ xát và kích ứng khớp.

Kích thích tủy

Bác sĩ phẫu thuật của bạn sẽ khoan các lỗ nhỏ (vi gãy) dưới sụn, làm lộ các mạch máu nằm bên trong xương. Điều này khiến cục máu đông hình thành bên trong sụn, kích hoạt sụn mới hình thành. Cục máu đông này cuối cùng phát triển thành mô sửa chữa vững chắc, trở nên mịn và bền.

Vì quá trình phát triển này diễn ra từ từ, nên thường mất từ ​​2 đến 6 tháng để bệnh nhân trải nghiệm cải thiện cơn đau và chức năng của đầu gối. Sự cải thiện có khả năng tiếp tục trong khoảng 2 đến 3 năm. Thật không may, sụn mới phát triển kém dẻo dai hơn sụn gốc. Điều này có nghĩa là nó hao mòn nhanh hơn và bạn có thể cần phẫu thuật thêm sau này.

Ghép miếng khảm (Mosaicplasty)

Bác sĩ phẫu thuật sẽ lấy sụn khỏe mạnh, không bị tổn thương từ một khu vực và chuyển nó đến vị trí bị tổn thương. Thủ tục này chỉ được sử dụng cho các khu vực bị tổn thương sụn bị cô lập, thường giới hạn ở kích thước từ 10 đến 20mm, vì vậy nó không phù hợp trong các trường hợp tổn thương lan rộng hơn, như trong viêm xương khớp. Thủ tục này thường được sử dụng ở các bệnh nhân dưới 50 tuổi bị tổn thương sụn do tai nạn.

Ghép tế bào sụn tự thân (Autologous chondrocyte implantation)

Một mảnh sụn nhỏ được lấy ra và mang đến phòng thí nghiệm, nơi nó được nuôi cấy để tạo ra nhiều tế bào sụn hơn. Khoảng 1 đến 3 tháng sau, các tế bào sụn mới được cấy vào khớp, nơi chúng phát triển thành mô khỏe mạnh.

Phẫu thuật nội soi khớp gối

Đặc biệt đối với đầu gối, thủ tục này bao gồm việc bác sĩ phẫu thuật rạch một vết rất nhỏ và đưa một camera nhỏ - được gọi là ống nội soi khớp - vào đầu gối của bạn. Điều này cho phép bác sĩ phẫu thuật của bạn xem bên trong khớp trên màn hình và, nếu cần thiết và có thể, sửa chữa vấn đề bằng các dụng cụ nhỏ bên trong ống nội soi khớp.

Tái tạo sụn

Tái tạo sụn, được gọi là cấy ghép tế bào sụn tự thân (MACI) qua màng tế bào, thu hoạch các tế bào tạo sụn từ cơ thể bạn và cấy chúng vào vùng bị tổn thương để khôi phục sụn.

Trong khi tổn thương sụn không thể tự lành, có rất nhiều lựa chọn điều trị khác nhau. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương sụn của bạn, có thể điều trị chấn thương bằng các phương pháp điều trị không phẫu thuật cũng như phẫu thuật. Nếu bạn bị tổn thương sụn, hãy đảm bảo tham khảo ý kiến bác sĩ về lựa chọn điều trị nào là tốt nhất cho bạn.