Dr Soon Yee Hoong Michael
Bác Sĩ Phẫu Thuật Chấn thương Chỉnh Hình
Nguồn: Shutterstock
Bác Sĩ Phẫu Thuật Chấn thương Chỉnh Hình
Bạn hào hứng và nôn nóng bước lên sân quần vợt vào một buổi sáng thứ Bảy trong lành, nhưng liệu cơ thể đã thực sự chuẩn bị sẵn sàng cho hành động sau suốt một tuần không hoạt động?
Nếu bạn là một "chiến binh cuối tuần", điều quan trọng là phải ý thức về các chấn thương có thể xảy ra do các đợt bùng nổ hoạt động thể chất một cách đột ngột. Bác sĩ Michael Soon, bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình tại Bệnh Viện Mount Elizabeth, cho hay cơ thể cần thời gian để điều chỉnh từ trạng thái tĩnh sang trạng thái vận động.
Nhiều người lao thẳng vào các trận bóng đá hoặc bóng rổ hàng tuần. Đây là một nguy cơ chấn thương lớn. Điều quan trọng là khởi động đúng cách và giãn cơ thư giãn trước và sau khi luyện tập, một cách thực hiện phổ biến là tập các bài tập kéo căng cơ bắp. Các bài tập kéo căng cơ bắp giúp ngăn chặn chấn thương cho cơ bắp, gân, và dây chằng.
Nên thực hiện các bài tập khởi động kéo dài khoảng 10 phút trước khi bắt đầu một bài tập cường độ cao để hỗ trợ cơ thể sẵn sàng cho một đợt tập luyện cường độ cao phía trước. Tương tự, kéo căng cơ sau khi tập luyện hỗ trợ cơ thể làm chậm lại và đem lại cơ hội cho cơ bắp hồi phục về trạng thái tĩnh.
Tiến quá xa, quá nhanh, và quá sớm sẽ khiến bất kỳ mô nào không quen hoặc chưa thích nghi với một mức độ hoạt động nhất định bị quá tải. Bạn cần tăng dần cường độ luyện tập theo thời gian, Bác sĩ Soon cho biết.
Bác sĩ khuyên cho giới chiến binh cuối tuần là nên đặt các kỳ vọng thực tế về giáo án bài tập và cường độ luyện tập sao cho phù hợp với khả năng chịu đựng của cơ thể mà không vắt kiệt sức khỏe. Một trong các cạm bẫy phổ biến nhất của các chiến binh cuối tuần là việc luyện tập quá sức, có thể dẫn đến vô số vấn đề như căng cơ lưng, bong gân mắt cá chân, và rách dây chằng.
Đối với những người không tập luyện thường xuyên, cơ thể có thể dễ bị chấn thương như bong gân mắt cá chân, hoặc chấn thương dây chằng chéo trước (ACL) hơn. Tình trạng này thường gặp hơn đối với các môn thể thao vận động như bóng rổ và bóng đá, khi các khớp xương phải chịu lực tác động mạnh.
Các chấn thương như vậy thường do một trong hai nguyên nhân sau.
Đầu tiên là nguyên nhân chấn thương, khi một lực lớn được tác động đột ngột. Ví dụ, khi bạn ngã trong lúc bị đốn ngã, bạn có thể gây chấn thương/rách dây chằng chéo trước (ACL) hoặc dây chằng chéo sau (PCL); hoặc bạn có thể làm trật khớp vai, Bác sĩ Soon giải thích. Một chấn thương dây chằng đầu gối thường gặp là rách dây chằng chéo trước ACL, một trong các dây chằng giữ vững ổn định chính của đầu gối. Trong các trường hợp nghiêm trọng, có thể cần đến phẫu thuật để thay thế dây chằng chéo trước ACL bị rách bằng một mô ghép lấy từ một phần khác của cơ thể.
Nguyên nhân thứ hai là lặp đi lặp lại, khi một lực nhỏ được tác động lặp đi lặp lại nhiều lần, dẫn đến các mô bị viêm và thậm chí thoái hóa xương khớp gối. Ví dụ của tình huống này là chạy bộ, khi người tập chạy trên mặt đường trong một khoảng cách dài. Các trường hợp thoái hóa xương khớp nghiêm trọng có thể dẫn đến cơn đau làm suy nhược và gây khó khăn khi di chuyển. Trong các trường hợp này, có thể cần thực hiện phẫu thuật thay toàn bộ khớp gối, khi khớp xương bị bệnh được thay thế bằng một khớp nhân tạo.
Đối với những người bị chấn thương khi chơi thể thao, có thể cần phải thực hiện vật lý trị liệu. Hình thức này có thể bao gồm một loạt bài tập tăng cường sức mạnh; áp dụng nhiệt nóng hoặc lạnh, hoặc các kỹ thuật trị liệu khác.
Ví dụ như đối với trường hợp bong gân mắt cá chân, điều quan trọng là phải thực hiện các bài tập xoay cổ chân để tránh bất kỳ tổn thất nào về độ linh hoạt hoặc sức mạnh, và đồng thời giảm thiểu khả năng tái phát chấn thương.
Theo Bác sĩ Soon, phòng ngừa chấn thương nên được xem là ưu tiên hàng đầu đối với bất kỳ ai tham gia vào các buổi luyện tập cuối tuần. Suy cho cùng, việc ngăn chặn chấn thương, như bong gân mắt cá chân, xảy ra ngay từ đầu sẽ dễ dàng hơn - và ít phức tạp hơn - nhiều so với việc phải điều trị chúng sau khi xảy ra. Tuy nhiên, cũng rất quan trọng khi phải chịu đựng một chấn thương, cho dù nhẹ đến đâu, là phải tham khảo ý kiến bác sĩ, đặc biệt là khi cơn đau cứ tiếp diễn trong một tuần hoặc nhiều hơn.