8 Điều Kiêng Cữ Sau Sinh: Thực Hay Hư Cấu?

Đối với các bà mẹ người Hoa, tháng đầu tiên sau khi sinh con là thời gian quan trọng để phục hồi và phát triển. Thực tế, có một câu tục ngữ Trung Quốc cổ xưa rằng: "Ăn tốt, ngủ ngon, không gì hơn là ở cữ tốt." Trong thời gian này, thường được gọi là "kì ở cữ", các bà mẹ và em bé được khuyên ở yên trong nhà từ 30 đến 40 ngày.

Nhiều thế hệ, các bà mẹ Trung Quốc đã tuân theo các phong tục ở cữ truyền thống có nguồn gốc sâu xa từ y học cổ truyền Trung Quốc. Chúng thường rất hạn chế và nghiêm ngặt, khiến một số bà mẹ cảm thấy khó tuân theo.

Hãy đọc tiếp để biết liệu những thực hành phổ biến này là huyền thoại hay dựa trên sự thật.

Điều kiêng cữ sau sinh #1: Uống rượu gạo và các thức uống có cồn khác

Huyền thoại: Các bà mẹ không được phép uống nước lọc, nhưng họ có thể uống rượu! Uống đồ uống có cồn như rượu gạo và ăn các món ăn nấu với rượu được cho là giúp lưu thông máu và làm ấm cơ thể.

Thực tế: Mặc dù rượu có thể ảnh hưởng đến lưu thông máu, nhưng nó không cần thiết cho quá trình phục hồi của các bà mẹ vừa sinh con. Thực tế, các bà mẹ nên tránh uống rượu, đặc biệt nếu họ đang cho con bú. Lượng rượu lớn có thể rất có hại cho trẻ bú sữa mẹ và có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ.

Điều kiêng cữ sau sinh #2: Ăn quá nhiều gừng và thực phẩm bổ sung thảo dược

Huyền thoại: Một trong những mục tiêu của việc ở cữ là phục hồi "năng lượng" hoặc qi của người phụ nữ. Vì sinh con làm tiêu hao qi, nên bà mẹ cần ăn các món canh và đồ ăn thảo dược cụ thể để tăng cường năng lượng và lưu thông máu. Điều này cũng bao gồm tiêu thụ nhiều gừng, được cho là thúc đẩy lành bệnh và tăng sản xuất sữa cho bà mẹ đang cho con bú.

Thực tế: Mẹ nên ăn gừng là hoàn toàn tốt. Thực tế, các món ăn cữ có chứa gừng được cho là có một số lợi ích sức khỏe, bao gồm giảm đau nhức cơ. Tuy nhiên, nhìn chung, nên thận trọng khi dùng các sản phẩm bổ sung thảo dược. Hầu hết các nghiên cứu cố gắng chứng minh hiệu quả của thực phẩm bổ sung thảo dược Trung Quốc đều không đưa ra kết luận chắc chắn. Quan trọng hơn, một số sản phẩm thảo dược Trung Quốc được phát hiện chứa các hợp chất độc hại, kim loại nặng và thuốc trừ sâu. Một chế độ ăn uống lành mạnh bao gồm các món ăn cữ bổ dưỡng sẽ giúp bạn phục hồi tốt hơn là lạm dụng thuốc thảo dược Trung Quốc.

Điều kiêng cữ sau sinh #3: Thức ăn cữ chỉ nên gồm thịt, gan và thảo dược

Huyền thoại: Trong thời gian ở cữ, bà mẹ bị hạn chế chỉ ăn thịt, gan và thảo dược. Những thứ này được cho là cần thiết để làm ấm cơ thể vì chúng là nguồn cung cấp protein và sắt tuyệt vời.

Thực tế: Mặc dù ăn thịt, gan và thảo dược không có vấn đề gì, nhưng bà mẹ không nên giới hạn chỉ trong 3 loại thực phẩm này. Thực tế, một nửa chế độ ăn của bà mẹ đang phục hồi nên bao gồm trái cây và rau quả để giúp bà bổ sung các chất dinh dưỡng quan trọng. Nửa còn lại nên bao gồm ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt và bánh mì nguyên cám. Nhìn chung, tuân theo tháp dinh dưỡng vẫn là cách tốt nhất.

Ngoài ra, có một số loại thực phẩm bạn nên tránh như thực phẩm sống, caffeine và rượu.

Điều kiêng cữ sau sinh #4: Không uống nước lọc

Huyền thoại: Uống nước lọc trong thời gian ở cữ sẽ làm tăng lượng nước tích tụ trong cơ thể, khiến nhiệt độ cơ thể giảm xuống. Điều này được cho là dẫn đến "gió" xâm nhập vào cơ thể.

Thực tế: Bà mẹ cần được cung cấp đủ nước, đặc biệt nếu đang cho con bú. Một người lớn bình thường cần 8 ly nước mỗi ngày. Mẹ cho con bú nên uống ít nhất bấy nhiêu và thêm một chút nữa. Để đáp ứng nhu cầu về nước, bạn nên uống ít nhất 1 ly nước sau mỗi lần cho con bú (tức là 8 - 10 lần mỗi ngày).

Điều kiêng cữ sau sinh #5: Không tắm gội

Huyền thoại: Tiếp xúc với nước lạnh sẽ khiến "gió" xâm nhập vào cơ thể. Điều này được cho là dẫn đến nhiều bệnh tật về sau, bao gồm đau đầu kinh niên và viêm khớp.

Thực tế: Giữ gìn vệ sinh cá nhân tốt sau khi sinh con là điều hoàn toàn cần thiết - và điều này chắc chắn bao gồm việc tắm rửa. Đặc biệt quan trọng là phải giữ cho vùng tầng sinh môn (vùng giữa cơ quan sinh dục và hậu môn) sạch sẽ và khô ráo để thúc đẩy vết thương lành và ngăn ngừa nhiễm trùng.

Điều kiêng cữ sau sinh #6: Mặc quần áo ấm và không dùng quạt máy hay điều hòa

Huyền thoại: Ở cữ là việc giữ ấm cơ thể và ngăn "gió" xâm nhập vào cơ thể. Để làm điều này, các bà mẹ được khuyên mặc quần áo ấm (ngay cả trong thời tiết nóng) và hạn chế sử dụng quạt máy hoặc điều hòa.

Thực tế: Sau khi sinh con, nồng độ hormone của người mẹ thay đổi khi cơ thể thích nghi với việc không còn mang thai nữa. Sự thay đổi về nồng độ hormone này có thể khiến nhiệt độ cơ thể thay đổi. Phụ nữ cũng có thể ra nhiều mồ hôi hơn để loại bỏ chất lỏng dư thừa. Đổ mồ hôi đêm có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của bà mẹ, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Cách tốt nhất để kiểm soát tình trạng đổ mồ hôi sau sinh là giữ mát, mặc quần áo thoải mái và uống nhiều nước.

Điều kiêng cữ sau sinh #7: Không đọc sách hoặc khóc

Huyền thoại: Trong y học cổ truyền Trung Quốc, sinh con được cho là làm suy yếu gan, có liên quan đến mắt. Trong thời gian ở cữ, bà mẹ không nên đọc sách hoặc khóc để tránh gây căng thẳng cho mắt.

Thực tế: Không có bằng chứng khoa học nào hỗ trợ niềm tin này. Mặc dù việc đọc chữ nhỏ trong thời gian dài có thể gây mỏi mắt, nhưng không có bằng chứng cho thấy nó có thể gây hại trực tiếp đến mắt.

Tương tự với việc khóc. Thực tế, khóc có thể là một cách giải tỏa căng thẳng và đối phó với cảm xúc khi làm mẹ mới. Đây thường được gọi là baby blues, là hậu quả tự nhiên của sự thay đổi hormone sau sinh và thường kéo dài đến 2 tuần.

Tuy nhiên, một số bà mẹ có thể mắc chứng trầm cảm sau sinh, đây là một dạng trầm cảm nghiêm trọng, kéo dài có thể kéo dài hàng tháng hoặc hơn. Các triệu chứng thường xuất hiện trong vài tuần đầu tiên sau khi sinh, nhưng cũng có thể bắt đầu trong thời kỳ mang thai hoặc đến một năm sau sinh. Triệu chứng bao gồm ngủ kém, ăn uống kém, tâm trạng thấp và những suy nghĩ tiêu cực về bản thân và em bé. Nếu bạn đang gặp bất kỳ triệu chứng nào của chứng trầm cảm sau sinh, hãy nói chuyện ngay với bác sĩ sản khoa của bạn. Càng sớm tìm kiếm sự giúp đỡ, bạn càng sớm có thể cảm thấy khỏe mạnh trở lại.

Điều Kiêng Cữ Sau Sinh #8: Không Nên Đi Lại Hoặc Vận Động

Huyền thoại: Đi lại hoặc vận động có thể làm tăng chứng yếu cơ bắp sau sinh. Đây là lý do tại sao các bà mẹ được khuyên chỉ nằm trên giường trong suốt thời gian này.

Thực tế: Mặc dù đúng là các bà mẹ vừa sinh con (đặc biệt là những người sinh mổ) cần nghỉ ngơi, nhưng họ không nên bị hạn chế chỉ nằm trên giường. Các chuyên gia khuyên các bà mẹ mới nên đi lại và vận động xung quanh khi họ cảm thấy thoải mái vì điều đó có thể giúp giảm nguy cơ hình thành cục máu đông (tĩnh mạch huyết khối sâu).

Nếu bạn có thêm câu hỏi về kiêng cữ hoặc liên quan đến thai kỳ, hãy trao đổi với bác sĩ hoặc đặt lịch hẹn với bác sĩ chuyên khoa Sản phụ khoa.

Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về Chăm sóc hậu sản và cách chăm sóc cơ thể tốt nhất sau sinh.