Mối quan hệ giữa béo phì, tiểu đường và tim mạch

Béo phì là một yếu tố nguy cơ đáng kể của bệnh tiểu đường và huyết áp cao, đồng thời hai tình trạng này cũng liên quan đến bệnh tim mạch. Ví dụ, người béo phì có nguy cơ mắc các vấn đề về tim mạch cao hơn so với người có cân nặng khỏe mạnh.

Béo phì vs thừa cân

Mặc dù 2 từ này thường được sử dụng thay thế cho nhau, nhưng về mặt y tế, chúng có một chút khác biệt.

Béo phì là tình trạng một người tích tụ quá nhiều mỡ trong cơ thể, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Điều này khác với thừa cân, khi trọng lượng cơ thể có thể đến từ cơ, xương, mỡ hoặc nước.

Nếu bạn nặng hơn ít nhất 20% so với cân nặng lý tưởng, bạn được coi là béo phì. Để tính toán cân nặng lý tưởng, các chuyên gia y tế đề nghị sử dụng chỉ số khối cơ thể (BMI) như một chỉ số ước tính. Nếu BMI của bạn là 30 hoặc cao hơn, bạn được coi là béo phì.

Tuy nhiên, đây chỉ là một phép đo ước tính và có BMI cao hơn mức bình thường không nhất thiết có nghĩa là bạn không khỏe mạnh. Ví dụ như những người tập thể hình! Họ liên tục xây dựng cơ bắp, nghĩa là họ cũng tăng cân nhưng điều đó không có nghĩa là sức khỏe của họ gặp nguy hiểm.

Béo phì có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, chẳng hạn như nạp quá nhiều calo, lối sống ít vận động và ngủ không đủ giấc. Bất kể nguyên nhân là gì, béo phì sẽ khiến bạn có nguy cơ mắc một số bệnh nhất định, chẳng hạn như bệnh tiểu đường type 2, huyết áp cao và bệnh tim mạch.

Béo phì làm sao làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2

Những người béo phì có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường type 2, còn được gọi là bệnh tiểu đường kháng insulin hoặc khởi phát ở người lớn. Đây là tình trạng lượng đường huyết trong máu của bạn luôn ở mức cao.

Nghiên cứu cho thấy những người béo phì có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao gấp 80 lần so với những người không béo phì.

Ở những người béo phì, các tế bào mô mỡ phải xử lý nhiều chất dinh dưỡng hơn mức chúng có thể quản lý. Sự căng thẳng trong các tế bào này gây ra viêm nhiễm, giải phóng một loại protein gọi là cytokine. Cytokine sau đó chặn tín hiệu của thụ thể insulin, dần dần khiến các tế bào kháng insulin.

Insulin cho phép các tế bào của bạn sử dụng glucose (đường) để tạo năng lượng. Khi bạn bị kháng insulin, cơ thể bạn không thể chuyển đổi glucose thành năng lượng và bạn sẽ có lượng đường huyết cao kéo dài.

Bên cạnh việc ức chế phản ứng bình thường đối với insulin, tình trạng căng thẳng cũng gây ra viêm trong các tế bào, có thể dẫn đến bệnh tim mạch.

Mối liên quan giữa bệnh tiểu đường và bệnh tim mạch

So với những người không mắc bệnh tiểu đường, những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch nghiêm trọng, chẳng hạn như bệnh mạch vành, suy tim hoặc bệnh cơ tim do tiểu đường (rối loạn cơ tim).

Điều này là do theo thời gian, lượng đường huyết cao do bệnh tiểu đường sẽ làm tổn thương các mạch máu và các dây thần kinh kiểm soát tim và mạch máu. Ngoài ra, những người mắc bệnh tiểu đường cũng có các bệnh lý khác như huyết áp cao và béo phì, càng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Tuy nhiên, có những bước bạn có thể thực hiện để giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch nếu bạn mắc bệnh tiểu đường. Bao gồm:

• Kiểm soát đường huyết, huyết áp và cholesterol
• Bỏ thuốc lá
• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh
• Tập thể dục thường xuyên
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh
• Quản lý căng thẳng tốt
• Ngủ đủ giấc

Bệnh động mạch vành (CAD)

Trong bệnh CAD, một chất béo tích tụ bên trong các động mạch vành cung cấp máu giàu oxy cho tim. Điều này dẫn đến hẹp các động mạch vành và giảm lưu lượng máu đến cơ tim.

Các mảng bám mỡ cũng làm tăng khả năng hình thành cục máu đông trong động mạch, có thể gây tắc nghẽn một phần hoặc toàn bộ dòng máu.

CAD có thể dẫn đến đau ngực, nhịp tim không đều, đau tim hoặc thậm chí tử vong. CAD cũng có thể dẫn đến suy tim do làm suy yếu cơ tim theo thời gian.

Lưu ý rằng suy tim không có nghĩa là tim bạn đã ngừng đập. Nó có nghĩa là tim bạn không thể bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể, do đó cần được chăm sóc y tế.

Bệnh cơ tim do tiểu đường (bệnh tim tiểu đường)

Bệnh cơ tim do tiểu đường là một bệnh lý gây tổn thương cấu trúc và chức năng của tim. Bệnh này có thể dẫn đến suy tim và nhịp tim không đều ở những người mắc bệnh tiểu đường nhưng không bị CAD (bệnh mạch vành).

Béo phì làm sao làm tăng nguy cơ huyết áp cao

Ở những người béo phì, do chất béo tích tụ trong động mạch, tim phải hoạt động nhiều hơn để bơm máu đi khắp cơ thể. Tình trạng này được gọi là tăng huyết áp, khi áp lực máu lên thành mạch máu rất cao. Những người bị béo bụng, tức là mỡ tích tụ nhiều ở vùng bụng, có nguy cơ cao bị tăng huyết áp.

Mối liên quan giữa bệnh tiểu đường và huyết áp cao

Những người mắc bệnh tiểu đường hoặc không có đủ insulin để xử lý glucose hoặc có insulin nhưng hoạt động không hiệu quả. Do đó, glucose không thể vào tế bào để cung cấp năng lượng, thay vào đó tích tụ trong máu. Máu có mức glucose cao di chuyển khắp cơ thể và có thể gây hại cho các mạch máu, khiến chúng bị cứng lại, gọi là xơ vữa động mạch. Nếu không được điều trị, tổn thương mạch máu có thể dẫn đến huyết áp cao.

Mối liên quan giữa huyết áp cao và bệnh tim mạch

Nhiều bệnh tim mạch có thể xảy ra khi tim phải hoạt động liên tục dưới áp lực cao.

Bệnh tim do tăng huyết áp là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu liên quan đến huyết áp cao. Nó bao gồm một nhóm các rối loạn, chẳng hạn như suy tim, bệnh tim thiếu máu cục bộ và phì đại thất trái (cơ tim dày lên quá mức).

Bệnh thiếu máu cơ tim

Huyết áp cao có thể gây ra bệnh thiếu máu cơ tim, thường là do xơ cứng động mạch, hay còn gọi là bệnh mạch vành. Điều này có nghĩa là cơ tim không thể nhận đủ máu do đường dẫn bị tắc nghẽn.

Phì đại thất trái

Phì đại thất trái là tình trạng phì đại và dày lên của thành buồng bơm chính của tim (thất trái). Tình trạng này có thể phát triển do huyết áp cao hoặc bệnh tim.

Trên thực tế, huyết áp cao là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra phì đại thất trái. Hơn 1/3 số người có bằng chứng về phì đại thất trái khi được chẩn đoán mắc bệnh cao huyết áp.

Để an tâm, hãy tìm hiểu thêm về sức khỏe tim mạch hoặc nói chuyện với một trong những chuyên gia tim mạch của chúng tôi ngay hôm nay.