Dr Tan Ken Jin
Bác Sĩ Phẫu Thuật Chấn thương Chỉnh Hình
Nguồn: Shutterstock
Bác Sĩ Phẫu Thuật Chấn thương Chỉnh Hình
Bệnh gút là một dạng viêm khớp ảnh hưởng đến khoảng 1% dân số, nam giới mắc nhiều gấp 6 lần so với nữ giới. Bệnh này hình thành do sự tích tụ các tinh thể axit uric trong các khớp do cơ thể chứa quá nhiều axit uric.
Cơ thể tạo ra axit uric từ purin (các hợp chất hóa học xuất hiện tự nhiên trong thực phẩm) khi phân hủy thực phẩm mà bạn tiêu hóa. Axit uric này thường hòa tan trong máu, nhưng nếu cơ thể bạn sản xuất quá nhiều (trong 10% trường hợp) hoặc thận bài tiết quá ít để loại bỏ nó ra khỏi cơ thể (trong 90% trường hợp), axit uric có thể tích tụ theo thời gian và gây ra bệnh gút.
Các triệu chứng bệnh gút xảy ra khi các cơ chế phòng vệ tự nhiên của cơ thể tấn công các tinh thể axit uric trong dịch khớp, gây ra sự phóng thích các hóa chất gây viêm (cytokine), dẫn đến nóng, đỏ, sưng và đau quanh khớp. Chu kỳ này cũng gửi thêm các tế bào bạch cầu đến khớp, làm đẩy nhanh quá trình viêm.
Nguy cơ phát triển bệnh gút cao hơn nếu ai đó trong gia đình bạn có tiền sử mắc bệnh gút, ngoài ra, các yếu tố sau cũng đóng một vai trò quan trọng:
Hãy trao đổi với bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nếu có biểu hiện đau, viêm và sưng ở bất kỳ khớp nào. Khớp phổ biến nhất bị ảnh hưởng bởi bệnh gút là ngón chân cái, mặc dù nó có thể xảy ra ở mắt cá chân, giữa bàn chân, đầu gối và khuỷu tay. Trong một cơn gút cấp, quý vị cũng có thể bị sốt và ớn lạnh, mệt mỏi và khó chịu. Nếu không được điều trị, một cơn gút có thể mất hàng tuần để khỏi, nhưng vì bệnh gút rất đau và có thể hạn chế việc đi lại và khả năng vận động, bệnh nhân thường tìm kiếm sự trợ giúp y tế. Bác sĩ của quý vị sẽ có thể đánh giá xem liệu quý vị có đang mắc bệnh gút hay một dạng viêm khớp khác hay không và đưa ra hướng kiểm soát tình trạng này.
Không nên bỏ qua bệnh gút vì đây là một tình trạng bệnh tiến triển nhưng có thể điều trị được ở các giai đoạn đầu. Mặc dù việc điều trị bệnh gút rất hiệu quả, nhưng việc dùng thuốc và thay đổi lối sống sẽ cần duy trì suốt đời. Nếu không được điều trị, theo thời gian, bệnh gút có thể gây ra tổn thương không thể khắc phục cho các khớp của quý vị.
Bác sĩ của quý vị sẽ thực hiện hai phương pháp để điều trị và kiểm soát tình trạng của quý vị:
Điều trị cơn gút cấp tính hiện tại: Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc chống viêm hoặc tiêm steroid và khuyên quý vị hạn chế đè nặng lên chân khi khớp đó bị viêm. Tình trạng sẽ thuyên giảm nhanh hơn khi quý vị được điều trị sớm . Cần được kiểm tra kịp thời trong vòng 24 giờ đầu tiên kể từ khi bị bệnh gút tấn công.
Giảm thiểu nguy cơ tái phát các cơn gút trong tương lai: Để ngăn ngừa các cơn gút tái phát trong tương lai, quý vị cần kiểm soát lượng axit uric trong cơ thể. Bác sĩ sẽ giúp quý vị lập kế hoạch cải thiện lối sống như loại bỏ các loại thực phẩm và đồ uống kích thích cơn gút khỏi chế độ ăn uống, tập thể dục nhiều hơn và giảm cân nếu thừa cân. Tuy nhiên, đối với những bệnh nhân có lượng axit uric cao, những thay đổi lối sống này sẽ không đủ và bác sĩ của quý vị sẽ kê đơn thuốc, tùy thuộc vào giai đoạn bệnh và nguyên nhân gây bệnh gút. Các thuốc điều trị sẽ:
Nếu quý vị tìm kiếm phương pháp điều trị sớm, bác sĩ sẽ giúp kiểm soát tình trạng bệnh của quý vị bằng thuốc và những thay đổi lối sống để ngăn chặn bệnh tiến triển.
Khi không được điều trị hoặc không được kiểm soát đúng cách, bệnh gút sẽ tiến triển đến giai đoạn được gọi là bệnh gút mãn tính tophaceous trong vòng 10 năm, có thể gây tàn tật nghiêm trọng.
Ở giai đoạn này, các chất lắng đọng cứng của axit uric, được gọi là tophi, hình thành trong và xung quanh các khớp và có thể gây ra tổn thương không thể phục hồi. Tại thời điểm này, bác sĩ sẽ đề nghị một trong số 4 quy trình sau. Tùy thuộc vào mức độ tổn thương, chi phí phẫu thuật có thể thay đổi rộng rãi, tùy thuộc vào loại phẫu thuật và khớp cần được phục hồi.
Trong các trường hợp ít nghiêm trọng hơn, phẫu thuật nội soi có thể được sử dụng để loại bỏ axit uric tích tụ trong các khớp, giúp giảm đau. Kỹ thuật xâm lấn tối thiểu này đã được chứng minh có kết quả chức năng tốt hơn so với những bệnh nhân chỉ được điều trị bằng thuốc. Thời gian hồi phục hoàn toàn mất khoảng vài tuần, trong đó các vết thương do chọc thủng nhỏ cần vài ngày để lành lại.
Sau hồi phục, bệnh nhân có thể tiếp tục các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Những người vận động tích cực nên đợi vài tuần trước khi trở lại các hoạt động thể thao.
Tophi có thể trở nên rất đau và viêm. Chúng thậm chí có thể xuyên qua da, làm tăng nguy cơ nhiễm vi khuẩn. Các tinh thể có thể dò đến xương. Việc loại bỏ nhiều mô như vậy sẽ khiến vết thương phẫu thuật rất khó lành và có thể cần phải ghép da. Vì lý do này, bác sĩ của quý vị sẽ cố gắng kiểm soát tích cực tình trạng của quý vị bằng thuốc để kích thích tophi tái hấp thu mà không cần phẫu thuật.
Thời gian hồi phục sau phẫu thuật loại bỏ tophi phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm kích thước và số lượng tophi được loại bỏ, cũng như sức khỏe tổng thể của bệnh nhân. Nói chung, có thể mất từ vài tuần đến vài tháng để hồi phục hoàn toàn sau phẫu thuật cắt bỏ tophi.
Nếu khớp bị tổn thương vĩnh viễn, phẫu thuật này sẽ hợp nhất các khớp nhỏ hơn lại để tăng cường sự ổn định cho khớp và giảm đau. Sau phẫu thuật, quý vị sẽ cảm thấy đau và cứng khớp, đồng thời sẽ giảm bớt phạm vi chuyển động ở khớp đó. Nhìn chung, quá trình phục hồi toàn diện có thể mất đến 12 tuần, và vật lý trị liệu có thể giúp duy trì các khớp khác của quý vị hoạt động tốt.
Nếu khớp bị nhiễm gút là đầu gối, quý vị sẽ là ứng cử viên phù hợp cho phẫu thuật thay thế khớp gối, trong đó một khớp nhân tạo được dùng để thay thế cho khớp gối đang mắc bệnh. Thay khớp được coi là một cuộc đại phẫu và sẽ phát sinh chi phí lớn nhất so với các hình thức phẫu thuật khác.
Quá trình hồi phục sau phẫu thuật thay khớp thường kéo dài 6 tuần hoặc lâu hơn. Quý vị có thể sẽ cần hỗ trợ chăm sóc tại nhà trong 2 đến 3 tuần đầu tiên. Sau đó, quý vị sẽ bước vào giai đoạn phục hồi kéo dài trong nhiều tuần để lấy lại sức mạnh cơ bắp, phạm vi chuyển động và khả năng vận động.
Để kiểm soát bệnh gút và tránh phẫu thuật, quý vị cần uống thuốc theo đúng chỉ định và thảo luận với bác sĩ về bất kỳ tác dụng phụ nào để có thể xử lý chúng. Tuy nhiên, nếu thấy phẫu thuật là cần thiết, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình để đánh giá tình trạng của mình.